Leeswijzer bij de bijlagen In deze bijlagen bij het NVZ-strategiedocument Zorg voor 2020 zijn de belangrijkste grafieken en brondocumenten voor u geselecteerd. Deze vormen de basis van het strategiedocument en zijn daar een waardevolle aanvulling op. U vindt de grafieken ook op onze website: www.zorgvoor2020.nl. De verschillende sheets zijn afzonderlijk te downloaden ten behoeve van eigen presentaties. De grafieken worden op de site tevens regelmatig geactualiseerd.
5.Van ziekenhuis naar kennisinstelling
Doelgroepen van preventie: onderscheid naar ziektestadium Preventie is vaak gericht op een specifieke doelgroep van mensen die extra bescherming nodig hebben, of meer risico lopen ziek te worden door bijvoorbeeld hun leefstijl. De doelgroepen worden onderscheiden naar het ziektestadium: van de gezonde bevolking tot mensen met een ziekte. Universele preventie bevordert en beschermt actief de gezondheid van de gezonde bevolking. Selectieve preventie probeert te voorkomen dat personen met één of meerdere risicofactoren (determinanten) voor een bepaalde aandoening daadwerkelijk ziek worden. Geïndiceerde preventie probeert te voorkomen dat beginnende klachten verergeren tot een aandoening. Het doel van zorggerelateerde preventie is te voorkomen dat een bestaande aandoening leidt tot complicaties, beperkingen, een lagere kwaliteit van leven of sterfte. Daarnaast kan preventie zich ook richten op het verkleinen van sociaaleconomische gezondheidsverschillen die ontstaan ten gevolge van een chronische ziekte. Doelenboom van preventie Bron: Van den Berg & Schoemaker, 2010 Zie ook nationaalkompas.nl Bron: Van den Berg & Schoemaker, 2010 3
Solidariteit & premiedifferentiatie http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/15F461DE-A7F6-4A74-A32D-EB72C77ED10B/0/2011k3p33art.pdf Bron: CBS, Solidariteit in de gezondheidszorg, 2011 4
Gezondheid is niet altijd een keus Het conceptuele model van de volksgezondheid, uitgewerkt voor determinanten van gezondheid Invulling determinant bepaalt invloed op gezondheid Een determinant is op zich meestal niet bevorderend of bedreigend voor de gezondheid. Dit hangt van de invulling af. Zo kennen bijvoorbeeld voeding, arbeid of bloeddruk zowel positieve als negatieve kanten. Veranderingen in persoonsgebonden factoren, leefstijl of omgevingsfactoren kunnen de volksgezondheid zowel verbeteren als verslechteren. In het Kompas richt men zich zowel op risicofactoren voor ongezondheid (pathogenese), als op factoren die de gezondheid positief beïnvloeden (salutogenese). http://www.nationaalkompas.nl/gezondheidsdeterminanten/determinanten-van-gezondheid/ Bron: Nationaalkompas.nl 5
Bijdrage van risicofactoren aan ziektelast http://www.nationaalkompas.nl/gezondheid-en-ziekte/sterfte-levensverwachting-en-daly-s/ziektelast-in-daly-s/wat-is-de-bijdrage-van-risicofactoren/ Bron: http://www.nationaalkompas.nl/gezondheid-en-ziekte/sterfte-levensverwachting-en-daly-s/ziektelast-in- daly-s/wat-is-de-bijdrage-van-risicofactoren/ 6
Gezondheid loont http://rvz.net/uploads/docs/Achtergrondstudie_-_Leefstijl_en_de_zorgverzekering.pdf Bron: RVZ 7
Gezondheid loont Werknemers met een gezonde leefstijl: gemiddeld een aanzienlijk lager verzuim. http://tools.nisb.nl/beleidsinstrumenten/bravo-kompas/voeding/esb_4515_deursenkoenders_tcm445-341257.pdf Bron: NISB, Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen 8
Gezondheid loont Prijs van gezond gedrag Gezond gedrag veel kan opleveren in termen van gezondheid. Gezond gedrag heeft echter ook een prijs want ongezond gedrag veroorzaakt slechts een beperkt deel van de huidige zorgkosten en bevordering van gezond gedrag leidt op lange termijn tot een stijging van de zorguitgaven. http://www.rivm.nl/dsresource?objectid=rivmp:12480&type=org&disposition=inline https://www.volksgezondheidenzorg.info/kosten-van-ziekten Bron: RIVM, Volksgezondheidenzorg.info 9
Effect van preventie Economische beleidsanalyse door het UMCG in 2011 toont de kosten en baten van ‘niets doen’ versus preventie in de looptijd 2010-2050 Bron: Gezond en actief ouder worden: de maatschappelijke baten van healthy ageing Onderzoek en scenario -analyse tot 2050 Onderzoek in opdracht van het UMCG December 2011 (Economische beleidsanalyse) https://www.umcg.nl/SiteCollectionDocuments/UMCG/Nieuws/2-1-2012%20rapport%20Healthy%20Ageing.pdf Bron: Gezond en actief ouder worden: de maatschappelijke baten van healty ageing, Onderzoek en scenario-analyse tot 2050. UMCG 10
Effect van preventie Economische beleidsanalyse door het UMCG in 2011 toont dat zowel primaire, secundaire als tertiaire preventie loont. Bron: Gezond en actief ouder worden: de maatschappelijke baten van healty ageing, Onderzoek en scenario-analyse tot 2050. UMCG 11
Technologische en digitale innovaties op het gebied van preventie M-Health Meeste potentie voor m-Health toepassingen worden toegeschreven aan remote monitoring, remote consult toepassingen, diagnostische applicaties en alert toepassingen m-Health wordt vooralsnog met name ingezet voor het monitoren van de gezondheid van ‘patienten’. Dit kan preventief of als nazorg worden ingezet Bron: Research2guidance Bron: Research2guidance 12