Aanpak CVA in de huisartsenpraktijk Dr. Bart Siau, neuroloog Apr. Katrien Vandamme, PhD Kristien Slowack, NCU verpleegkundige huisartsendag 20-02-2016

CVA Een ernstig probleem van volksgezondheid: 1ste oorzaak van verworven handicap en invaliditeit bij volwassenen 2de oorzaak van dementie 3de oorzaak van mortaliteit 1. Leys D et al. Cerebrovascular Disease 2001,11(Suppl):1-4 2. Mas JL. In Athérothrombose. Tome 2. J Libbey Eurotext.pp49-77 huisartsendag 20-02-2016

huisartsendag 20-02-2016

Progression over Time (Left to Right) of the Infarct Core (Red), with Irreversible Damage at the Expense of the Ischemic Penumbra (Green) Figure 1. Progression over Time (Left to Right) of the Infarct Core (Red), with Irreversible Damage at the Expense of the Ischemic Penumbra (Green). huisartsendag 20-02-2016

Snelle Reperfusie Geen garantie maar wel voorwaarde voor goed resultaat huisartsendag 20-02-2016

Effectieve behandelingen bij acuut ischemisch CVA Level of evidence Voorkomen van overlijden of handicap per 1000 behandelde pat. doelgroep Voorkomen van overlijden of handicap per 1000000 inwoners Stroke Unit/ NCU Verschillende RCT’s 50 (mRS 0-1) 100% 120 Aspirine 12 80% 23 rt-PA<3u 143 20% 69 rt-PA 3-4.5u 71 10% 7 Thrombectomie 5 positieve RCT’s 125 tot 200 (mRS 0-2) 15% 19 tot 30 Hemicraniëctomie Meta-analyse 250 (mRS 0-3) 1% 2 tot 3 huisartsendag 20-02-2016

Symptom-to-needle time in minutes Only early rt-PA works 60 360 300 240 180 120 3 4 2 1 Symptom-to-needle time in minutes Favourable Outcome Odds Ratio NNT=4 90 min NNT=9 180 min NNT=100 6 h benefit for t-PA no benefit for t-PA Lancet 2004; 363: 768. huisartsendag 20-02-2016 7

Thrombectomie huisartsendag 20-02-2016

Stroke Netwerk : Polikliniek / Huisarts „100“ Ambulanciers / Spoedartsen Revalidatie Geriatrie Spoedopname Stroke Unit/ NCU Neuroradiologie Echografie huisartsendag 20-02-2016 9

Oorzaken van tijdverlies Patiënt: Herkent symptomen van CVA niet en onderschat ernst Hulpdiensten: Geen prioriteit voor CVA Ziekenhuis: Geen NCU Tijdvenster opgebruiken huisartsendag 20-02-2016

Pre-hospitaal fase: Wat is belangrijk? Stroke is een urgentie TIA is stroke Transport naar ziekenhuis ASAP Kennis van symptomen van CVA: Zwakte van arm en/of been faciale zwakte of asymmetrie spraakstoornissen visusstoornissen Doel: patiënten binnen 1 uur in het ziekenhuis LOAD AND GO! huisartsendag 20-02-2016

huisartsendag 20-02-2016

Belang van de huisarts Primaire preventie Patiënt educatie opsporen en behandelen cardiovasculaire risicofactoren Patiënt educatie CVA symptomen leren herkennen (FAST test) Affiches in wachtzaal advies geven om 112 te bellen igv CVA symptomen huisartsendag 20-02-2016

Belang van de huisarts Oproep van patiënt Indien bij patiënt bij vermoeden CVA: 100/112 laten bellen niet eerst langs gaan=tijdverlies Indien bij patiënt alsnog 100/112 bellen geen aspirine geven/ook niet bij vermoeden TIA geen abrupte RR daling huisartsendag 20-02-2016

Regeling Bloeddruk In acute fase: bloeddrukstijging = fysiologische compensatie voor daling CBF in penumbra Eerste week (14d) niet behandelen Tenzij: RR>220/120 mmHg (>180/105 mmHg bij bloeding) Indicatie voor thrombolyse (180/105 mmHg) Dreigend hartfalen, hypertensieve encephalopathie Nooit sublinguale preparaten (NOOIT Nifedipine!) Captopril per os (6.25 tot 12.5 mg) Labetalol IV(Trandate) (5 tot 20 mg bolus daarna IV continu) huisartsendag 20-02-2016

Belang van de huisarts Secundaire preventie opvolging van risicofactoren toezicht op correct gebruik medicatie (vooral anticoagulantia) huisartsendag 20-02-2016

Bestudeerde indicatoren Symptom-to-needle’ Tijd tussen start symptomen en start toediening actilyse op spoed (excl. in hospital CVA) ‘Symptom-to-door’ Tijd tussen start symptomen en aankomst in ZH ‘Door-to-needle’ Tijd tussen aankomst in ZH en start toediening actilyse op spoed huisartsendag 20-02-2016 17

Tijdspad per pt (2015) huisartsendag 20-02-2016 18

Symptom-to-needle (2014-2015) trombectomie enkel trombolyse 2014 <4u30: 100% <1u30: 19% (8/42) 2015 <1u30: 38% (22/58) huisartsendag 20-02-2016 19

Symptom-to-door (2014-2015) 2014 bespreking 2015 trombectomie enkel trombolyse 2014 bespreking 2015 huisartsendag 20-02-2016 20

Door-to-needle (2014-2015) 2014 <1u: 52% (22/42) 2015 trombectomie enkel trombolyse 2014 <1u: 52% (22/42) 2015 <1u: 79% (46/58) huisartsendag 20-02-2016 21

Take home messages Tijd is de belangrijkste factor voor succes Tijdwinst leidt tot: meer patiënten die in aanmerking komen voor thrombolyse beter resultaat van thrombolyse minder complicaties Tijdwinst kan bekomen worden door: educatie van de bevolking bellen van noodnummer protocollen en zorgpaden huisartsendag 20-02-2016