Energieakkoord-doelstellingen openbare verlichting: Stand van zaken Dyana Loehr 21 januari 2016 Dyana.Loehr@rws.nl Energieakkoord-doelstellingen OVL stand van zaken jan 2015

SER Energieakkoord voor Duurzame groei (2013) Basis voor breed gedragen, robuust, toekomstbestendig energie- en klimaatbeleid Hoofddoelen: Gemiddeld 1,5% energiebesparing per jaar 100 Petajoule energiebesparing in 2020 t.o.v. 2013 14% hernieuwbare energieopwekking in 2020 en 16% in 2023 Ten minste 15.000 voltijdsbanen.

Energieakkoord: openbare verlichting Wat staat er in over OVL? "Voor openbare verlichting wordt gestreefd naar een versnelde renovatie van het huidige, grotendeels verouderde park. Openbare verlichting en verkeersregelinstallaties zullen ten opzichte van 2013 20% besparing leveren in 2020 en 50% in 2030. Op weg hiernaartoe is minimaal 40% van het bestaande openbare verlichtingspark in 2020 voorzien van slim energiemanagement en energiezuinige (led) verlichting. Rijkswaterstaat verplicht zich ertoe dat per 2014 in tunnels energiezuinige verlichting wordt toegepast bij nieuwbouw en renovatie waarbij de verlichting wordt vervangen. Partijen aan vraagzijde zijn gemeenten (VNG), provincies (IPO) en Rijkswaterstaat, aan de aanbodzijde FME/NLA (Nederlandse Licht Associatie) en Nederland ICT. Hierbij kan gebruik gemaakt worden van de kennis en expertise die de dochters van de netbedrijven hierover hebben vergaard." Energieakkoord-doelstellingen OVL stand van zaken jan 2015

Doelstellingen openbare verlichting Doelstellingen gelden voor OVL + VRI’s van gemeenten + provincies + waterschappen + Rijkswaterstaat bij elkaar. Aantal lichtbronnen OVL Energieakkoord-doelstellingen OVL stand van zaken jan 2015

Energieakkoord: OVL-doelstellingen behalen Maatregelen OVL: Vervangen door led OVL (op bepaalde tijden) uitzetten OVL (op bepaalde tijden) dimmen Aanwezigheidsdetectie / licht op maat OVL uit/gedimd dankzij alternatieven: markering, wegdekreflectie e.d. Maatregelen VRI’s: Oude lamptypen vervangen door Led2 ‘s Nachts uit / gedimd Verwarming lager / uit Kruispunt met VRI vervangen door rotonde

Energieakkoord: OVL-doelstellingen monitoren Rapportage: nulmeting + jaarlijks: Energieverbruik en % energiebesparing OVL & VRI’s % energiezuinige OVL % slim energiemanagement http://bit.ly/monitoringovlvri Samenwerking IGOV en NSVV Voordelen: Imago, podium voor OVL & VRI Betrouwbare cijfers Energiebesparing Vergelijken en leren Belemmeringen duidelijk We gaan geen individuele gegevens van gemeenten publiceren, maar alleen totalen voor Nederland (evt. per provincie) en welke gemeenten meegedaan hebben. Dit komt in de Klimaatmonitor. De invullijst MonitoringOVLVRI is gebaseerd op de bekende kengetallen voor OVL. Invullen is 1 a 2 dagdelen werk. Invullen: vragenlijst voor algemene gegevens, lamptypen, vsa’s, schakeltijden, dimregime. De meest recente versie is te downloaden van bit.ly/monitoringovlvri en daar kunt u over een tijdje ook weer ook aanmelden voor dit jaar. Er is een officiële brief, ondertekend door staatssecretaris Wilma Mansveld en VNG-voorzitter Annemarie Jorritsma, naar alle colleges verstuurd om het belang van de OVL-doelstellingen en het meedoen aan de monitoring te benadrukken. Ik werk nauw samen met het IGOV en de NSVV aan het stimuleren en monitoren van de doelstellingen. Voordelen als veel overheden meedoen: - OVL komt weer een belangrijk onderwerp, net als bij de Taskforce Verlichting. Het onderwerp komt weer op de agenda, iedereen ziet hoeveel energie er gebruikt en bespaard kan worden. - Hoe meer overheden meedoen, hoe betrouwbaarder de cijfers worden. - Meten is weten. Als je weet wat je verbruik is en je % energiezuinige en slimme OVL , kun je daarmee aan de slag, met gerichte maatregelen energie besparen. Iedere gemeente kan de monitoringsgegevens gebruiken voor publiciteit, bijv. in de plaatselijke pers. Goede cijfers kunnen zorgen voor een goed imago van de gemeente. Als u minder goed scoort publiceert u gewoon niks over de cijfers, dat doen wij ook niet (alleen landelijke en evt. provinciale gegevens). Je kunt met anderen (bijv. via het IGOV) over de uitslagen praten en van anderen leren. Belangrijke: hoe meer mensen mee doen, hoe beter we straks kunnen zeggen of die doelstellingen wel of niet gehaald gaan worden. En zo niet: waarom dan niet, wat zijn de belemmeringen? Hoe meer overheden meedoen, hoe meer gegevens we hebben, hoe sterker we zijn met z’n allen. Dan kan ik naar VNG en IenM rapporteren dat de doelstellingen niet haalbaar zijn omdat gemeenten voor 2013 al heel energiezuinig waren bijvoorbeeld. Of omdat ze te weinig budget hebben. Of we kunnen met z’n allen tegen de NLA zeggen dat ledverlichting goedkoper moet, anders halen we het niet. Energieakkoord-doelstellingen OVL stand van zaken jan 2015

Resultaten monitoring OVLVRI 2015 Deelname monitoring OVLVRI: 55% 217 gemeenten: 55% waaronder alle gemeenten van prov. Limburg Zie klimaatmonitor.databank.nl -> database -> Lokale Klimaatagenda/SER-Energieakkoord 4 provincies (Limburg, Friesland, Utrecht, Z-Holland): 33% Rijkswaterstaat Vragenlijst: Goede spreiding actieve gemeenten Goede spreiding stedelijkheidsklassen 194 gemeenten hebben de volledige tool monitoringOVLVRI ingevuld of in laten vullen, 9 alleen de vragenlijst. Dus bijna 50% vd gemeenten. 4 provincies de volledige tool, 1 alleen vragenlijst. Waterschappen hebben helaas nog niet echt meegedaan, maar ze hebben ook niet allemaal OVL. Rijkswaterstaat heeft niet meegedaan met deze vorm van monitoring, maar heeft een eigen monitoring. Die bleek echter toch wat minder goed te zijn dan ik had gedacht. De OVL in tunnels en lijnverlichting (niet aan masten maar aan touwtjes) bleken er niet in te zitten bijvoorbeeld. Ook bleek niet alles zo goed geregistreerd te zijn als ik verwacht had en had niet iedereen voldoende tijd. Ik heb nogal wat moeten bellen, mailen, rekenen, extrapoleren en ook schatten uiteindelijk. We zijn van plan om dat vanaf dit jaar anders en beter te gaan doen. Dus de cijfers voor gemeenten zijn het meest nauwkeurig. Dankzij extra vragen, die ook door niet-respondenten zijn ingevuld, weten we dat de respondenten een goede afspiegeling zijn van alle gemeenten en dat er veel spreiding zit in actieve en minder actieve gemeenten, grote en kleine gemeenten, regio’s, etc. Energieakkoord-doelstellingen OVL stand van zaken jan 2015

Doelstellingen openbare verlichting 20% energiebesparing bij OVL en VRI’s in 2020 t.o.v. 2013 50% energiebesparing bij OVL en VRI’s in 2030 t.o.v. 2013 Energieakkoord-doelstellingen OVL stand van zaken jan 2015

Resultaten monitoring OVLVRI 2015 Energieverbruik OVL+VRI’s 2013: 815 GWh Energieverbruik OVL+VRI’s 2015: 797 GWh Energiebesparing 2,6% (doel in 2020: 20%) RWS: 2,9% méér energieverbruik  Provincies: 2% energiebesparing  Gemeenten: 3,3% energiebesparing  Maar: 2,8% meer OVL Energieakkoord-doelstellingen OVL stand van zaken jan 2015

Doelstellingen openbare verlichting 40% slim energiemanagement* in OVL in 2020 OVL met slim energiemanagement: Anders schakelen dan standaard zonnewende-/ nachtschakelen netbeheerder Regelen van het lichtniveau: dimmen Energieakkoord-doelstellingen OVL stand van zaken jan 2015

Resultaten monitoring OVLVRI 2015 % OVL met slim energiemanagement: 23% (Doel: 40% in 2020) OVL ’s nachts uit of gedimd Energieakkoord-doelstellingen OVL stand van zaken jan 2015

Doelstellingen openbare verlichting 40% energiezuinige* OVL in 2020 Energiezuinige OVL: Voorzien van energiezuinige lichtbronnen en/of VSA/driver Mate van energiezuinigheid gebaseerd op efficiëntie, effectiviteit en haalbaar/toepasbaar op dat moment Led heeft factor 1 Energieakkoord-doelstellingen OVL stand van zaken jan 2015

Resultaten monitoring OVLVRI 2015 % Energiezuinige OVL in 2015: 22% (Doel: 40% in 2020) Energieakkoord-doelstellingen OVL stand van zaken jan 2015

Resultaten monitoring OVLVRI 2015 % led in OVL in 2015: 8% Energieakkoord-doelstellingen OVL stand van zaken jan 2015

Resultaten monitoring OVLVRI 2015 Welke provincie (incl. gemeenten daarin) scoort het ‘best’? Energieakkoord-doelstellingen OVL stand van zaken jan 2015

Doelstellingen openbare verlichting In tunnels Rijkswaterstaat per 2014 energiezuinige OVL bij nieuwbouw en renovatie waarbij verlichting wordt vervangen. 6 van de 18 RWS-tunnels nu led 2 gepland voor vervanging in 2016 Energieakkoord-doelstellingen OVL stand van zaken jan 2015

Monitoring OVLVRI 2015 Het gaat om de landelijke cijfers. Vanaf morgen op www.rwsleefomgeving.nl/onderwerpen/ovl/energieakkoord Deelnemers ontvangen vanaf volgende week eigen resultaten: - energieverbruik OVL + VRI’s 2013 & 2015 - % toename OVL-lampen - % energiebesparing - % energiezuinige OVL - % slimme OVL Publicatie individuele cijfers in Klimaatmonitor (http://klimaatmonitor.databank.nl) alleen na toestemming gemeente/provincie. Energieakkoord-doelstellingen OVL stand van zaken jan 2015

Meer informatie www.rwsleefomgeving.nl/onderwerpen/ovl www.monitoringovlvri.nl http://klimaatmonitor.databank.nl Twitter: @ZuinigLicht @LichtisNSVV Dyana.Loehr@RWS.nl openbareverlichting@RWS.nl 06-29064212 monitoringovlvri@RWS.nl