“Goed voor de maatschappij maar te moeilijk voor ons” Een studie naar attituden van 14- en 15-jarige havo/vwo leerlingen Martijn Luub

Probleem Studiekeuzes voor natuurwetenschappen en techniek zijn onder de maat De lage attituden t.o.v. bètavakken worden gezien als oorzaak Overheidsinitiatieven ◦Universumprogramma ◦Jet-Net ◦Focus: Belang van natuurwetenschappen

Resultaten Jet-net & UP Doorstroomrendement naar bètastudies Jet-net & Universum programma, 2009

Onderzoek Onderbouw 2 e & 3 e klas havo/vwo Fons Vitae lyceum & Sint Nicolaaslyceum ◦havo/vwo scholen ◦Vergelijkbare leerlingpopulatie ◦Fons Vitae => UP school

Onderzoek 174 Enquêtes ◦A◦Attituden t.o.v. de bètavakken ◦Z◦Zelfvertrouwen in de bètavakken ◦P◦Perceptie van het belang van natuurwetenschap ◦H◦Hoe leuk schoolvakken worden gevonden ◦H◦Hoe moeilijk schoolvakken worden gevonden ◦5◦5-punts Likert-schaal 4 Focus-group interviews ◦V◦Verschillen tussen bètavakken en andere vakken ◦V◦Veranderingen in het curriculum

Resultaten Attituden t.o.v. bètavakken => laag ◦Gemiddelde van 2.88 (S.D.= 0.79) Zelfvertrouwen => laag ◦Gemiddelde van 2.83 (S.D.= 0.83) Het belang van natuurwetenschap => hoog ◦Gemiddelde van 3.47 (S.D.= 0.54)

Resultaten Verschillen tussen groepen bekeken Attituden: verschil tussen ♂ & ♀ Zelfvertrouwen: verschil tussen ♂ & ♀ Belang natuurwetenschappen: verschil 2 e & 3 e klas

Correlaties Positieve correlaties tussen: ◦Attituden en zelfvertrouwen ◦Attituden en het belang van natuurwetenschappen

Voorspellende waardes

Correlaties met sekse Correlaties tussen: ◦Sekse en attituden ◦Sekse en zelfvertrouwen ◦Jongens => positievere attituden door meer zelfvertrouwen

Hoe leuk? Ranking 1. Lichamelijke opvoeding10. Natuurkunde 2. Biologie11. Engels 3. Muziek12. Nederlands 4. Beeldende vorming13. Frans 5. Geschiedenis14. Aardrijkskunde 6. Informatiekunde15. Economie 7. Drama16. Duits 8. Science17. Wiskunde 9. Scheikunde18. Levensbeschouwing 18 schoolvakken

Hoe moeilijk? Ranking 1. Muziek10. Economie 2. Lichamelijke opvoeding11. Duits 3. Beeldende vorming12. Nederlands 4. Drama13. Scheikunde 5. Informatiekunde14. Science 6. Biologie15. Aardrijkskunde 7. Levensbeschouwing16. Frans 8. Geschiedenis17. Natuurkunde 9. Engels18. Wiskunde

Verschillen met andere vakken Tim: “Het verschil is dat je niet simpel de dingen kunt leren, zoals met woordjes, maar dat je het echt moet snappen” John: “Bètavakken zijn moeilijker dan andere vakken, vooral door het rekenen en de ingewikkelde dingen die je moet bedenken en zeg maar.. moet uitrekenen”

Verschillen met andere vakken Melissa: “[Bètavakken zijn] meer gefocused, want bij die vakken dan ben je heel erg bezig met één ding en bij de talen is er meer ruimte voor grapjes en andere dingen tussendoor, zoals een praatje met de leraar” Casper: “Scheikunde is mijn favoriete vak omdat we proefjes doen en dat vind ik wel leuk. Je kunt nieuwe stofjes ontdekken en dingetjes laten ontploffen”

Curriculum veranderingen Brian: “meer onderzoek en praktijk... meer zelf onderzoek doen, nu wordt het nog heel erg uitgestippeld en er staat in de handleiding precies wat je moet doen, maar het is interessanter om je eigen onderzoek te doen, nadat de leraar de theorie heeft uitgelegd. Dat je bijvoorbeeld bij wiskunde naar buiten gaat om daar de hoogte van een gebouw te berekenen” Adam: “We horen allerlei theoriën en het zou interessant zijn om als we ergens naartoe zouden gaan om te zien hoe het werkt. Wanneer je bijvoorbeeld over kernenergie hoort, dat je dan ook naar een kerncentrale gaat”

Curriculum veranderingen John: “... kennis over bijvoorbeeld het onderwerp waar we nu mee bezig zijn, stroom. Ik gebruik het niet in mijn dagelijks leven” Melissa: “Ik bereken mijn snelheid niet wanneer ik op mijn fiets zit” Tim: “de formules voor natuurkunde gebruik ik echt niet in mijn dagelijks leven”

Conclusies Leerlingen hebben relatief negatieve attituden t.o.v bètavakken. Zelfvertrouwen speelt hierbij een belangrijke rol De rol van het belang van natuurwetenschappen is kleiner Andere factoren van belang: ◦Werkdruk ◦Practica ◦Relevantie voor het dagelijks leven van de leerling

De vraag: Hoe kunnen we het zelfvertrouwen van de leerling vergroten zonder natuurkunde te makkelijk te maken?

Discussiepunten De docent speelt een centrale rol in het verhogen van het zelfvertrouwen van de leerling De focus van natuurkunde moet minder komen te liggen op formules en meer op begrip. Het curriculum moet zich meer richten op de dagelijkse relevantie van de concepten voor leerlingen. Leerlingen moeten meer zelf kunnen ontdekken tijdens practica.