Geografisch Informatie Systeem Geoweb voor SAA ESRI heeft ArcGIS ontwikkeld. Niet zonder toeval dat het woord Environment hier centraal staat. Je betrekt elementen van een gebied in één kaart. GIS is in staat kaartlagen (dus eigenlijk geo-informatie uit tabellen) over elkaar te leggen en daar doorheen te prikken. Je hebt diverse tabellen aan informatie met elkaar gecombineerd al of niet met slimme tools in ArcGIS. Je ontdekt bijvoorbeeld dat bepaalde wijken in overstromingsgebieden staan. Hierdoor ontstaat een verrijking van je data en voeg je iets toe omdát het een ruimtelijke component heeft. ESRI Environmental System Research Insitute Eventuele voettekst

Waarom deze presentatie? Nog veel onbekendheid binnen project Uitleg over de bruikbaarheid van Geoweb Hoe kan ik jullie helpen? Hoe kan het team mij helpen? In GIS wordt het team een spiegel voorgehouden: dit is wat er aan dat ais binnen het project. GIS is facilitair. Geen tekenwerk. Verrijking van informatie.

GIS-KAART= Delen van informatie uit de database op de kaart geodatabase filter punt lijn Tabellen met informatie ArcGIS bestaat uit ArcMap en ArcCatalog; de kaart en de database. Per thema kun je aparte geodatabases aanmaken. Elke database bevat een of meerdere tabellen. De elementen punt, lijn en vlak zijn altijd gescheiden tabellen. Eén object in de kaart is één record in een database. Elke kolom die je toevoegt in de database is een kenmerk van dat object. Die record heeft een geometrie die ligt opgeslagen in de database. De geometrie maak je zichtbaar in ArcMap. Een layer vertegenwoordigt dus een klein deel van de informatie uit één tabel. vlak Eventuele voettekst

GIS –specialist houdt het team een spiegel voor: de GIS-ser wil zelf niks met de data. ArcMap (kaart) en ArcCatalog (database) in één beeld. Je ziet dat de punten in deze tabel een bomenverzameling (een bosje) vertegenwoordigt. Eén record in tabel is geselecteerd (lichtblauwew punt). De kunst van het maken van kaarten is het weglaten van heel veel informatie. Er is zoveel data beschikbaar dat je telkens moet kiezen wat jouw klant / collega wil zien. Alleen die info maak je zichtbaar door middel van heldere legenda’s en heel veel filters op je tabellen. Eventuele voettekst

GIS voor SAA desktop mobiel Toepassingen van GIS 2D/3D visualisatie Ruimtelijke analyse Mobiel beheer (assets) Planning en voorspelling Beheer van geo-informatie Delen van actuele informatie Bekijken op je iPhone / iPad of PC desktop Eenmaal een database gemaakt en objecten in een kaart gefilterd en geselecteerd, kun je overzichten maken, per thema bijvoorbeeld. De kaarten kun je delen via een webversie van ArcGIS: Geoweb. Internet ontwikkelt snel, mede door de taal waarin wordt geprogrammeerd. Een nieuwe versie van HTML dient zich aan (HTML5), waarmee nieuwe en geavanceerder functies kunnen worden toegepast. Dit betekent bijvoorbeeld dat je de ontworpen kaarten op je mobiel snel kunt laden of dat je met je vinger nieuwe bomen kunt ‘prikken’ op je schermpje. En je kunt die dan met een foto’s delen met je collega. Kortom, ongeacht je apparaat zul je dezelfde kaart zien en kun je online of zelfs offline aanpassingen doen die direct of later worden bijgewerkt in de geodatabase. mobiel Eventuele voettekst

Autocad: ontwerpen van objecten Binnen de ‘bouwwereld’ is Autocad alom vertegenwoordigd. GIS is pas de laatste 8 jaar doorgedrongen tot het management. In autocad worden objecten uitgetekend en vaak hangen de objecten in het niets. De omringende elementen zijn in een eerder stadium al meegenomen in het ontwerp. Voor de tekenaar is het kunstwerk belangrijk, niet de omgeving. Een object in Autocad bestaat uit getekende lijntjes. Er zit geen informatie achter de lijntjes. In GIS zijn diezelfde lijntjes objecten uit een database. Voor een groter ontwerpteam is de context even belangrijk als het ontwerp zelf. Omgevingselementen worden betrokken bij het ontwerp. Hoewel in Autocad omgevingselementen wel zijn toe te voegen, is de software en data ontoereikend. Ruimtelijke analyses kunnen niet of nauwelijks worden uitgevoerd. Het combineren van allerlei verschillende soorten data is omslachtig. Het is er simpelweg niet voor gemaakt. Eventuele voettekst

Geoweb: het ontwerp in z’n context Voor een groter ontwerpteam is de context (de omgeving waarin het object zich gaat bevinden) even belangrijk als het ontwerp (een kunstwerk) zelf. Omgevingselementen worden betrokken bij het ontwerp. Hoewel in Autocad omgevingselementen wel zijn toe te voegen, is de software en data ontoereikend. Ruimtelijke analyses kunnen niet of nauwelijks worden uitgevoerd. Het combineren van allerlei verschillende soorten data is omslachtig. Het is er niet voor gemaakt. Toch wordt Autocad ook binnen SAA als een soort GIS-tool gebruikt. Jammer, want GIS is gewoon voor handen. Het kan in GIS efficiënter en op een volledig andere wijze omgaan met ruimtelijke informatie. Eventuele voettekst

Geoweb: de slimme kaart Port of Rotterdam Click op link ‘port of Rotterdam’ Port of Rotterdam heeft voor haar organisatie GIS centraal gesteld. Vanuit een portal (website) kan elk bedrijfsonderdeel benaderd worden. Daarnaast wordt vrijwel elk aspect van innovatie toegepast en benut. Ook de vraag die het bedrijf uitzette aan de markt heeft ESRI beinvloedt hoe GIS als communicatiemiddel kan worden ingezet en uitgerold. Het havenbedrijf wilde de sleutels van een auto geleverd krijgen en hooguit willen nadenken over de kleur van de auto. Niet over allerlei technische zaken onder de motorkap. Voor het testen van de portal werden 10 kinderen uitgenodigd. De redenering was dat als zij er mee kunnen werken, dan kan elke medewerker er mee overweg. Een frisse benadering zonder compromis naar het resultaat Eventuele voettekst

GIS versus CAD Autocad om technisch te tekenen Tekenen in Autocad door civiel specialist Stand-alone software Weinig tools voor geo-analyse GIS gemaakt om informatie te delen GIS-specialist gefocused op informatie; tekent niet zelf GIS-specialist verrijkt geo-data

Inspecties met GIS (filmpjes) Informatie delen Inspecties met GIS (filmpjes) ArcGISonline Geoweb app – kabels en leidingen inspecteren Click op link ‘ArcGISonline’ en ‘Geoweb app-kabel en leidingen inspecteren’ De kaarten die zijn gemaakt en zichtbaar zijn op de tablet kunnen worden toegepast voor inspecties of onderzoeken ter plaatse. In de moderne versies kunnen bijvoorbeeld op kantoor of onderweg kaarten worden geladen. Op kantoor is bepaald in welke laag in de kaart wijzigingen kunnen worden gemaakt. De veldmedewerker kan vervolgens zonder internetverbinding zijn opmerkingen en aanpassingen doen in de kaart. Tegelijk kunnen verschillende personen (met een account) online of offline wijzigingen doen. Als dat online gebeurt – real time- dan wordt dit direct zichtbaar op de kaart voor iedereen. Als je later pas weer contact krijgt met internet, worden de aanpassingen alsnog gesynchroniseerd. Eventuele voettekst

voor SAA Link Geoweb 4.1 gewijzigd! Eventuele voettekst Rijkswaterstaat past op diverse discplines GIS toe. En RWS heeft een eigen GIS-standaard binnen het GIS om wegen en water in kaart te brengen. Hoewel RWS best veel ervaring heeft en veel mensen er mee bezig zijn, is er weinig feeling en ervaring met GIS binnen de dynamische projecten. Je merkt dat de flexibiliteit ontbreekt om GIS goed te faciliteren. Er is weinig ervaring vanuit de organisatie hoe je moet handelen in een project als GIS-ser. De processen zijn ook niet op ingericht, waardoor weinig ruimte is voor innovatie en flexibileit. Geoweb heeft 3 websites voor het project SAA. Zoals je ziet zijn 2 SAA-websites nogal specifiek (Natuur en Milieu) en eentje is voor het ontwerp en meer algemene informatie. Mogelijk dat dit in de toekomst wordt gecombineerd of veranderd. Voor de 3 websites heb je een wachtwoord nodig. Deze zal af en toe gewijzigd worden omdat er gevoelige projectinformatie getoond wordt. Wees dus zuinig op je wachtwoord. Eventuele voettekst

Als je bent ingelogd in één van de 3 SAA-websites, dan krijg je dit scherm te zien in je browser. Links zie je de layers (lagen met kaartinformatie) die je kunt aan- en uitzetten. De bovenste laag ligt ook echt bovenop de stapel. Dus de lagen eronder worden op de kaart ook eronder geprojecteerd. Het schuifje naast de layernaam maakt de laag transparanter. Dat is handig als je onderliggende informatie wilt zien, als er overlap is. Je ziet een drietal menu’s die je kunt openklappen. Hiermee krijg je toegang tot een paar nuttige GIS-tools. Eventuele voettekst

Menu ‘Ik wil’: min of meer kant en klare functies die je kunnen helpen in je werk. Je uitsnedes digitaal met elkaar delen (een link copy-paste naar je mail) etc. De werkbalk boven aan kun je activeren door te klikken op het gereedschapssymbool links bovenaan In de werkbalk (een ribbon) bovenaan zie je een aantal tabbladen. Blader daar eens doorheen. Op zich spreken de knoppen voor zich. Als je vragen hebt, dan kun je bij mij terecht. Eventuele voettekst

SHAPEFILE gekregen? Bekijk het zelf in GEOWEB!

Selectie op de kaart en in de tabel

Hoogtebestand (AHN2) Eventuele voettekst Een mooie GIS-toepassing is het bekijken van het AHN (Actueel Hoogtebestand Nederland). Het kleurenspectrum geeft een indicatie van de hoogte tov NAP. Deze service (een link naar een GIS-server buiten RWS) is een mooie samenwerking tussen de overheid en het bedrijfsleven. De service is gratis en wordt bijgehouden door ESRI. De data wordt geleverd door RWS en de waterschappen. Het bestand bestaat uit vakjes van 5x5 cm. Binnen dat vakje is de gemiddelde hoogte berekend. Eventuele voettekst

Het geselecteerde vakje (van 5x5 cm) heeft een hoogte van -370 cm tov NAP. Dit type laag informatie noem je een rasterbestand. Eventuele voettekst

Hoogteprofiel maken Eventuele voettekst Met behulp van de AHN (onzichtbaar in deze kaart) kun je een hoogteprofiel maken. 0. ga naar de werkbalk Klik op navigeren Klik op profiele genereren + 4. Trek een lijn over de kaart Onder de motorkap wordt nu de AHN geraadpleegd en wordt een profiel berekend (volgende dia) Eventuele voettekst

Resultaat hoogteprofiel Hier zie je berekende hoogteprofiel over de lijn die je zelf trok over de kaart. GIS bij uitstek! Eventuele voettekst

Als je in detail wilt weten hoe een bepaalde situatie op de kaart er uit ziet, dan kan je dat in Google Streetview of Globespotter bekijken. In een tweede tabblad in je browser wordt streetview geopend. Het kan je veel extra inzicht geven in je werk. Let er wel op dat Google z’n eigen updates regelt. Vaak is Streetview ouder dan je wilt, maar het kan je evengoed op weg helpen Eventuele voettekst

Globespotter Volgende dia zie je Globespotter Eventuele voettekst

Globespotter aerial Eventuele voettekst Deze luchtfoto geeft een indruk van de omgeving. Je kunt geen lagen toevoegen; het is puur om je te oriënteren. Eventuele voettekst

GIS-toepassingen voor SAA In de afgelopen maanden zijn diverse onderwerpen in het GIS voorbij gekomen. In deze infra-projecten zie je een aantal onderwerpen steevast voorbij komen. Het wegontwerp staat uiteraard centraal. In GIS wordt een reeks van omgevingsfactoren erbij betrokken en uitgelicht. Eventuele voettekst

SAA: A9A ->Boer Zeinstra De eigenaar van de gearceerde percelen (en de grote schuur onderaan de grens van het project) heeft gebouwd op grond van Rijkswaterstaat, precies waar het niet kan en hij is ook nog ‘s onrechtmatig bezig geweest. De grens van het project SAA maakt duidelijk dat er gepraat moet met de betreffende eigenaar. De luchtfoto met de bestaande weg, actuele eigendomsgrenzen, het gehele wegontwerp inclusief nieuwe sloten en weggetjes over elkaar heen geeft voor alle partijen stof tot keihard onderhandelen. Het is allemaal niet eenvoudig, maar GIS helpt met kaartjes waar aan de onderhandelingstafel heel veel lastige informatie direct zichtbaar wordt. Eventuele voettekst

SAA: Bomen kap & aanplant De bomen binnen het traject van SAA zijn geïnventariseerd. Soort, stamdikte, wel of geen kapvergunning nodig, de waarde van elke boom, binnen/buiten de Ecologische hoofdstructuur, Bebouwdekom. Ook wordt duidelijk welke bomen in een voortraject moeten worden gekapt ten behoeve van de omlegging van kabels en leidingen. Oppervlakten van groepen bomen die binnen bepaalde gebieden vallen kunnen worden berekend. De bijbehorende aantallen bomen en opsommingen van waarden in bepaalde bouwfasen kunnen inzichtelijk worden gemaakt. Het maken van deze kaart (en van de database) was een intensieve job maar levert veel inzicht op voor het team. Eventuele voettekst

SAA: Verkeersintensiteiten Metingen aan verkeer over de snelweg levert inzicht op. Met deze kennis kan je opnieuw kijken naar het ontwerp van de snelweg, naar mogelijke maatregelen van je verkeersborden of het bijstellen van je verkeersmodel. Eventuele voettekst

SAA: A9A inrichtingsplan Amsterdamse bos Een inrichtingsplan van het amsterdamse bos geprojecteerd op een kaart van de actuele situatie. Meer ingezoomd worden knelpunten zichtbaar en ontstaan nieuwe inzichten. In Geoweb wordt kaartlaag gecombineerd met bijvoorbeeld het wegontwerp of met de huidige watergangen. Eventuele voettekst

Nieuwe Geoweb 5 ‘Nieuw verfje’ Verplicht gebruik van Silverlight Bookmarks opslaan Meer ondersteuning van privé projectbestanden Exporteren naar shapefile Grafieken maken uit GIS-data Zoek-functie is uitgebreid De geavanceerde editing functies zijn Geoweb 5 wordt binnen RWS verwacht rond begin 2016. Eventuele voettekst

Gis niet, gebruik GEOWEB Graag jullie feedback Vragen: bel of mail ideeën? Laat het weten