De sociale kwestie = het sociale probleem (dat ontstaat door de IR) Lange werkdagen Gevaarlijke werkomstandigheden Kinderarbeid Armoede Slechte woonomstandig-heden
Hoe deze sociale kwestie op te lossen? Particulier initiatief Overheid Armenzorg kerk Sociale wetgeving Nachtwakerstaat Armenzorg particulieren Links liberalen Rechts liberalen Medische hulp (Aletta Jacobs) Sociale confessionelen Conservatief confessionelen Sociaal-democraten Communisten Revolutie! Initiatief arbeiders: Oprichting van vakbonden
Modern imperialisme -±1870-1900 -Veroveren gebieden in Afrika en Azië -Gebieden gaan besturen -Gebieden economisch exploiteren -Vooral Engeland en Frankrijk
Conferentie van Berlijn: 1884-1885
Marchand - Fashoda (1898) Maart 1898 Oktober 1898
Wedloop om Afrika -Tot de 19de eeuw alleen langs de kust -v.a. 1870 wedloop om Afrika -±1900 heel Afrika bezet
Brits- en Nederlands Indië -Ook in Azië werden grote gebieden ingenomen
Oorzaken modern imperialisme -Nationalisme -Blank superioriteitsgevoel -Concurrentie om grondstoffen -Afzetmarkt
Stoomschepen en vuurwapens Industriële Revolutie maakte imperialisme mogelijk Brits India 250 miljoen inwoners 1000 ambtenaren 40.000 soldaten Nieuwe uitvindingen Indirect bestuur
Dieptepunt modern imperialisme Belgisch Congo onder leiding van koning Leopold II In 1908 moest Leopold II afstand doen van zijn privé bezit. Congo kwam toe aan de staat. Leopolds reactie: “Ik zal hen mijn Congo geven, maar ze hebben het recht niet te weten wat ik er heb gedaan”. Internationale kritiek op Leopold II
Geef per kenmerkende aspect een (praktijk) voorbeeld. Kenmerkende aspecten Burgers en Stoommachines (1800-1900): de industriële revolutie legde in de westerse wereld de basis voor een industriële samenleving de opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politieke proces de opkomst van emancipatiebewegingen discussies over de ‘sociale kwestie’ de moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie Geef per kenmerkende aspect een (praktijk) voorbeeld.