Psychosociale aspecten bij niertransplantatie/ nierdonatie Gemmy Peters Medisch Maatschappelijk Werk Transplantatiecentrum UMC St Radboud September 2005

Inhoud Periode voorafgaand aan de transplantatie De transplantatie Na de transplantatie Taken van het maatschappelijk werk

De relatietransplantatie De donor ‘Ik ga een nier afstaan, wanneer kan het?’ Ik zou wel een nier willen afstaan, maar wil mijn partner, mijn zus enz. dit wel? Ik wil eerst zeker weten dat het mogelijk is om donor te zijn, voordat ik mijn partner enz. blij maak met niets

De relatietransplantatie De ontvanger ‘Ik zou wel een nieuwe nier willen hebben, maar kun je dat aan iemand vragen?’ ‘Ik zou wel een nieuwe nier willen hebben, maar aan wie kan ik dat vragen?’ ‘Ik zou wel een nieuwe nier willen hebben, maar kun je dat van iemand vragen?’

De transplantatie Spannende/onzekere tijd Heen en weer geslingerd worden tussen hopen en durven hopen Incasseringsvermogen Niet alleen voor de patiënt maar ook voor de directe omgeving

Als de transplantatie niet goed gaat Schuldgevoel bij de ontvanger De donor weet dat dit kan gebeuren

Veranderingen na een transplantatie Verwachtingen Een ‘nieuw’ leven begint Afscheid nemen van het ‘oude’ leven

Psychosociale aspecten na ontslag uit het ziekenhuis ‘Je hebt nu een nieuwe nier, dus niet meer terugkijken op wat er allemaal is gebeurd’ ‘Je bent nu toch getransplanteerd dan kun je toch weer alles’ Rollenpatroon in het gezin

Psychosociale aspecten (vervolg) ‘Ik kan het leven weer aan met mijn nieuwe nier’. ‘Doe nu maar rustig aan’. Het gedrag veranderd, soms ook in seksueel opzicht ‘Ik wil weer aan het werk’ Hoe zit het financieel?

Psychosociale aspecten (vervolg) Ik mis het contact met het dialysecentrum Bijwerkingen door medicijnen zoals ongewenste haargroei, eetlust, niet te remmen activiteit Jongeren vinden soms moeilijker aansluiting bij leeftijdgenoten

Enkele cijfers van een groep donoren Operatie meegevallenNee30%Ja 70% VoldoeningNee 2%Ja 98% Weer doenNee 3%Ja 97% Psychologisch effect>41%< 59% Financieel nadeelNee78%Ja 22% Bijeenkomst donoren jaarbeurscongrescentrum Cijfers via P. Hereijgers mmw Utrecht

Het medisch maatschappelijk werk in het transplantatiecentrum De ontvanger Problemen die direct samenhangen met de transplantatie Verwijzen/bemiddelen Via nefroloog transplantatiecentrum

Het medisch maatschappelijk werk in het transplantatiecentrum Donoren Maken van keuze wel/geen donor willen/kunnen zijn Vragen rondom werk en uitkering Behoefte aan begeleiding Zorgen over de thuissituatie tijdens en na de donatie Spanningen in de relatie door of na donatie Enz.

Het medisch maatschappelijk werk in het transplantatiecentrum Donoren Aanmelden : of via de transplantatiecoördinator of via de nefroloog of op eigen initiatief Kan ook verwezen worden naar het maatschappelijk werk door de arts of transplantatiecoördinator

Tot slot Het beleid van de overheid en de Nierstichting is erop gericht om donoren zoveel mogelijk schadeloos te stellen.