Presentatie titel BIMBDK01 Bedrijfskundige thema’s Week 4 Thema 6 – Organiseren en Structureren Business IT & Management www.hogeschool-rotterdam.nl/ibk Rotterdam, 00 januari 2007

Even voorstellen Jean-Pierre Beelen Hogeschooldocent Principal Consultant Achtergrond Bedrijfskundige informatievoorziening > 25 jaar ervaring in ICT Management > 15 jaar ervaring in (Sales)Consultancy > 15 jaar ervaring Solution / Services Marketing Specialismen Business & ICT Alignment Marketing en Portfolio analyse ICT Management

Bereikbaarheid E-mail j.p.m.beelen@hr.nl jeanpierre.beelen@kpn.com Profile http://www.linkedin.com/in/jbeelen Twitter http://twitter.com/djiepie Fileshare http://med.hro.nl/beejp

Wat gaan we doen? Twee bedrijfskundige thema’s per week Thema’s: tools die je gebruikt in project 1 (Cronus) De modulewijzer: op Natschool en med.hr.nl/beejp Beoordeling Tentamen; Multiple Choice (40 vragen)

Literatuur Een praktijkgerichte benadering van Organisatie en Management, Marcus en van Dam ISBN: 978-90-01-85024-1 (8e druk) bezoek de website www.marcusvandam.noordhoff.nl Werken met logistiek, Visser en Van Goor ISBN: 978-90-01-84180-5 (7e druk) Grondslagen AO (deel B: processen en systemen), Jans ISBN: 978-90-01-79718-8 (21e druk)

Planning 31 Aug - Introductieles en Marketing 7 Sept - Bedrijfstypologieën en Dienstverlening 14 Sept - Logistiek 1 en Organisatiestructuren 21 Sept - Organiseren en structureren en Logistiek 2 28 Sept - Géén les 1 Okt - Financieel Management (8-9 H06.033) 5 Okt - Wet en Regelgeving / Omgevingsinvloeden / MVO 12 Okt - Logistiek 3 / Concurrentie en samenwerking 19 Okt - Vakantie 26 Okt - Startups en Proeftentamen 2 Nov - Tentamen 9 Nov - Feedback rapportage

Bedrijf: Cronus fietsenfabriek Bedrijfsprofiel: samenvatting beschikbaar Platte organisatie Groeispurt: van commercieel pionieren naar echte bedrijfsvoering: wat betekent dit?? Bedrijf komt in beeld bij externe partijen Verplichtingen op financieel gebied en op terrein van wet en regelgeving Relatie met het project!

Proces van Strategisch Management (OM 3.2 – 118)

Organisatiestructuren Herhaling Week 4 Organisatiestructuren

Mintzberg en organisatiestructuren (OM 9.5) Eigenschappen die de structuur bepalen: Organisatiedelen Coördinatiemechanismen Ontwerpparameters Contingentiefactoren

Organisatiedelen

Coördinatiemechanismen

Ontwerpparameters Ontwerpvariabelen zijn: Functiespecificatie: aantal taken per functie en de toekenning van verantwoordelijkheden en bevoegdheden Omvang van afdelingen of groepen: het aantal werknemers per groep Centralisatie of decentralisatie: mate waarin bevoegdheden aan medewerkers en managers lager in de hiërarchie worden toegekend Formalisering van het gedrag: standaardisering van de uitvoering van de werkzaamheden (regels, procedures, functiebeschrijvingen)

Organisatievormen

Organiseren en Structureren (OM 9.1 - 9.4) Week 4 Organiseren en Structureren (OM 9.1 - 9.4)

Organiseren van activiteiten Bij het organiseren van activiteiten dient rekening te worden gehouden met de externe afstemming (strategisch management) en de interne afstemming (individuele werknemers en overige middelen) situatiegebonden oplossingen Organisatiestructuur is de manier waarop taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden in een organisatie zijn verdeeld en de onderlinge relaties zijn geregeld Organieke structuur: werkzaamheden indelen in functies en vervolgens groeperen naar organen waarbinnen de functies worden vervuld Personele structuur: heeft betrekking op de mensen in de organisatie

Arbeidsverdeling en coördinatie Arbeidsverdeling is het verdelen van de werkzaamheden in deeltaken, die toegewezen worden aan personen of andere werkverbanden (afdelingen) in een organisatie

Hoe zou je een organisatie in kunnen delen?

Verticale Arbeidsverdeling Aanbrengen van niveaus in de te verrichten arbeid Vier motieven spelen een rol bij het verdelen van arbeid: kostenmotief: doelmatigheid (efficiency) bestuursmotief: gerichtheid op de doelen (effectiviteit) sociaal motief: aantrekkelijkheid voor het individu maatschappelijk motief: maatschappelijke eisen (bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid)

Horizontale Arbeidsverdeling Samenhang aanbrengen tussen de verschillende taken Twee stappen: Functionalisatie: samenhangende taken in functies van individuele personen onderbrengen Afdelingsvorming: individuele functies samenvoegen in afdelingen Twee hoofdvormen van functionalisatie: Interne differentiatie: samenhang aanbrengen naar gelijksoortigheid van de te verrichten werkzaamheden Interne specialisatie: samenhang aanbrengen op basis van het eindresultaat

Interne differentiatie (Functionele indeling)

Interne specialisatie (Productindeling)

Interne specialisatie (Marktindeling)

Interne specialisatie (Geografische-indeling)

Interne differentiatie Voordelen: efficiënt gebruik van de beschikbare werkkracht bereiken van grote vaardigheid en routine goede mogelijkheden voor automatisering Nadelen: coördinatieproblemen (functionele koninkrijkjes) eentonigheid van het werk geringe flexibiliteit van de werknemers

Interne specialisatie Voordelen: betere coördinatie tussen de processen kortere communicatielijnen minder eentonig werk Nadelen: minder efficiënt gebruik van middelen minder functionele deskundigheid gedeeltelijk specialisme m.b.t. de verschillende bewerkingsprocessen

Bevoegdheid Verantwoordelijkheid Delegeren Wat betekent: Bevoegdheid Verantwoordelijkheid Delegeren

Bevoegdheid, verantwoordelijkheid en delegeren Bevoegdheid is het recht om beslissingen te nemen die voor het uitvoeren van de taak nodig zijn Verantwoordelijkheid is de (morele) verplichting om een taak naar beste vermogen uit te voeren en de plicht om over de uitvoering van die taak te rapporteren Delegeren is het overdragen van taken met de daarbij benodigde bevoegdheden en verantwoordelijkheden

Centralisatie en decentralisatie

Wat is omspanningsvermogen? (Span of Control) Omspanningsvermogen is aan hoeveel ondergeschikten effectief leiding kan worden gegeven

Omspanningsvermogen Horizontale dimensie (spanwijdte): aantal direct ondergeschikten aan wie een leider leidinggeeft Verticale dimensie (spandiepte): aantal niveaus waaraan (in)direct leiding wordt gegeven

Wat bepaalt het omspanningsvermogen? de aard van de leider de aard van de medewerker de aard van de organisatie de aard van het werk het karakter van het werk

Waardoor wordt de omvang van het omspanningsvermogen van een leidinggevenden onder meer bepaald? Aard van het werk Spandiepte Spanwijdte

Hoe los je een te groot omspanningsvermogen op ? Meer delegeren van taken Het toevoegen van een assistent-manager Het toevoegen van een persoonlijke assistent aan de leider (bijvoorbeeld secretaresse) Het inschakelen van andere organen (zoals stafdiensten)

Organisatiestelsels Lijnorganisatie (OM 9.3.2) Lijn-Staforganisatie (OM 9.3.3) Matrixorganisatie (OM 9.3.6) Projectorganisatie (OM 9.3.7/8) Divisieorganisatie (OM 9.4)

Lijnorganisatie

Lijn-Staforganisatie

Matrixorganisatie

Projectorganisatie

Divisieorganisatie

KPN Divisiestructuur

Vragen zijn welkom