HER-STELLINGEN over SAMEN-STELLINGEN Dirk De Wachter Tweede Hersteldag Vooruit, Gent, 18/11/15

Lastige gedachten - Weer een modewoord? - Uiteindelijk een bezuinigingsoperatie? - TUP? - Preventie beter dan reparatie? - Grenzen aan de maakbare wereld? - Wat met maatschappelijk herstel?

Identiteit Wij Zijn in de blik van de Ander (het brein van de Ander) De identiteit is multifocaal en flexibel (hechting vormt de bodemplaat) Een psychiatrische diagnose vernauwt de blik ernstig en langdurig

Herstel Het weder-samen-stellen van identiteit - in waardigheid - in verbinding - in flexibiliteit - in kwetsbaarheid - in kracht

Emmanuel Levinas (Litouwen Parijs 1995) Jodendom“Westerse” filosofie (Mitnagged)(Husserl - Heidegger) “De l’existence à l’existant” (1947) “Totalité et infini”(1961 )

Het naakte zijn : Il-y-a De naamloze totaliteit van het naakte zijn De naamloze totaliteit van het naakte zijn Het zijn-zonder-zijnde, overvol Het zijn-zonder-zijnde, overvol De slapeloosheid als onpersoonlijke waakzaamheid De slapeloosheid als onpersoonlijke waakzaamheid Overspoeld - vernietigd door de duistere - bedreigende allesomvattendheid van het zijn zelf, Overspoeld - vernietigd door de duistere - bedreigende allesomvattendheid van het zijn zelf, chaotisch, anoniem, allesomvattend, subjectloos chaotisch, anoniem, allesomvattend, subjectloos (voor-nauseues) (voorbij de dood) (voor-nauseues) (voorbij de dood) > < afsplitsing, negatie, projectie, medicalisering, psychiatrisering, farmacolisering medicalisering, psychiatrisering, farmacolisering

Anselm Kiefer

Herstel en het genieten De eerste (terug)stap (hypostase) naar eigen-wording zelf-beschikking (présent) (de omringende werkelijkheid als iets dat voldoet en bevredigt) iets dat voldoet en bevredigt) Het wonder van het ‘eigen’ zijn (ex-istenz) De materiële lichamelijkheid : het lijf la caresse, de streling, het ‘niet-raken’ : het vel > < Het ‘grote genot’ in hedonisme, escapisme, wellnessisme, consumptionisme : de genotsmarkt

Probleem? De genieting als kleine houvast in de grote kwetsuur De genieting als kleine houvast in de grote kwetsuur (Palen in het moeras) (Palen in het moeras) Eerste, noodzakelijke stap in waardigheid Eerste, noodzakelijke stap in waardigheid De genieting als taboe in de slachtoffercultuur De genieting als taboe in de slachtoffercultuur De exuberantie van de kick-cultuur De exuberantie van de kick-cultuur De vind-ik-leuk split De vind-ik-leuk split

Niki de Saint Phalle

Herstel als actie ‘macht’ over de wereld (naar de hand zetten) in praktische omgang in baatzuchtigheid verdiepende zelf-identificatie door activiteit instrumentalisering : de constructie van een ‘huis’ instrumentalisering : de constructie van een ‘huis’ > <arbeid als noodzakelijk kwaad arbeidsideaal als carrièrisme, arbeidsideaal als carrièrisme, usurpisme usurpisme

Probleem? Stigma heel concreet Stigma heel concreet Werk erg belangrijk in identiteit Werk erg belangrijk in identiteit Tastend zoeken > < zelfverzekerd optreden Te weinig flexibele arbeidsmarkt Te weinig flexibele arbeidsmarkt Tweederangs jobs Tweederangs jobs Financiële noodzaak (waardigheid) Financiële noodzaak (waardigheid) “Vreugde” van de arbeid “Vreugde” van de arbeid

Fernand Léger

Herstel en het (niet)-weten de wereld be-grijpen in heldere en onderscheiden ideeën de dam tegen irrationaliteit en subjectivisme Reflectie, voortdurende toetsing, wetenschap filosofische kritiek : ‘la pensée comme savoir’ mondigheid, inspraak, ervaringsdeskundigheid > < betekenisloos getater, ruis, lawaai, pseudo-wetenschap infotainment, overload, mediatisering infotainment, overload, mediatisering niet-weten > < niet-willen-weten

Probleem? Begrijpen als absoluut weten Begrijpen als absoluut weten Het “machtige” weten (wetenschap) Het “machtige” weten (wetenschap) Het niet-weten als Meester-discours Het niet-weten als Meester-discours Het verhaal (le Dit) en de feiten Het verhaal (le Dit) en de feiten ‘betere verhalen’ ‘betere verhalen’ Het dialogische weten Het dialogische weten

Denmark

Herstel en de Ander de verschijning van het gelaat

1. Naamloosheid tot Zelfbeschikking 2. Zelfbeschikking tot Verantwoordelijkheid ontmoeting met de zichzelf wordende medemens “van-aangezicht-tot-aangezicht” (face à face) “van-aangezicht-tot-aangezicht” (face à face) ontstijging van de eenzaamheid (autrement qu’être) erkenning van radicale “alteriteit” (asymmetrisch) (onkenbaar) > <individualisering, egolisering, ontplooiing verkruimeling van sociale weefsel verkruimeling van sociale weefsel de Ander als Zelfde de Ander als Zelfde

1. Het gelaat als persoonlijke expressie 2. Het gelaat als universeel karakter 3. Het gelaat als ethisch imperatief Kwetsbaarheid en weerloosheid als een bevel geen medelijden, maar een eis tot rechtvaardigheid appél tot verantwoordelijkheid Verantwoordelijkheid is uniek, onvervangbaar “kleine goedheid” boven elk systeem “Edele casuïstiek”: onherleidbare en onherhaalbare uniciteit “L’abolument nouveau, c’est Atrui” “L’abolument nouveau, c’est Atrui”

Herstel en onmogelijkheid Onontwijkbare onverbiddelijkheid Onontwijkbare onverbiddelijkheid (imperatief : me voici!) (imperatief : me voici!) Uiterste kwetsbaarheid Uiterste kwetsbaarheid (vreemdheid-als-ellende) (vreemdheid-als-ellende) Inspiratie, bewogenheid, bezieling, begeestering, verheffing, exaltering

James Ensor