Opvoedrelaties onder spanning Bijeenkomst 4

Debat passend onderwijs Lees §1.1 Sipman goed door. In de maatschappij lijkt het aantal kinderen met gedragsproblemen toe te nemen. Hij benoemt mogelijke oorzaken.

Toepassing Hulp aan kleuters met gedragsproblemen Opdracht: Welke interventie zou je inzetten? Hoe kijk jij als professional naar het gedrag van deze kinderen? Probleem of stoornis? Eigen subjectiviteit? Wat zou je leerkrachten adviseren die deze kinderen in de klas hebben?

Debat passend onderwijs Is het waar dat de taak van de leerkracht steeds zwaarder wordt, zijn er steeds meer kinderen met gedragsproblemen? Zijn jullie het eens met de oorzaken die Sipman noemt? Wat mag er verwacht worden van een leerkacht in het basisonderwijs? Met welk type gedragsproblemen moet een leerkracht kunnen omgaan? Wat is de taak van een leerkracht: overbrengen van lesstof of een professionele opvoeder?

Mogelijke stoornissen Zindelijkheidsproblemen ADHD Taal- en leerstoornissen Angststoornissen Leerkrachten moeten met verschillende leerlingen om kunnen gaan en hebben hierbij ondersteuning nodig van pedagogen.

Angststoornissen

Ontwikkeling van angst (1) Alleen goed te begrijpen als we de ontwikkeling van het kind als uitgangspunt nemen. Voorbeelden: Emotionele ontwikkeling Als er sociale emoties ontstaan (schaamte) ontstaan er ook sociale angsten. Cognitieve ontwikkeling Hoe meer het kind leert te begrijpen, des te minder angst. Ontwikkeling van de taal Woordjes kunnen geven aan iets dan eng is, maakt het minder eng. Lichamelijke ontwikkeling Wegkruipen of weglopen van iets dat eng is. Daarom meer angst bij kinderen met lichamelijke beperking.

Ontwikkeling van angst (2) Als het kind ouder wordt gaat de mate van angst meestal verminderen. Omdat het kind de wereld beter begrijpt. Oorzaken van angst worden ook anders. En 12-jarige is niet meer bang voor monsters. Kind leert steeds beter omgaan met angstverwekkende situaties of gedachten. Coping-mechanismen: bijv. afleidingsmanoeuvres of ontspanningsoefeningen waardoor je minder piekert.

Criteria van angststoornissen Gewone angst is normaal en functioneel: bevordert overlevingskans Elke angststoornis kent haar rijtje symptomen. Alle stoornissen komen voor bij kinderen en volwassenen … … op de separatieangststoornis en selectief mutisme na. Naast het rijtje symptomen is een essentieel criterium dat de angst significant lijden veroorzaakt bij het kind … en zijn ontwikkeling belemmert. Meestal belemmert angst het schoolse functioneren.

Vuistregels Het thema bij angststoornissen die vroeg ontstaan (specifieke fobie en separatieangststoornis) is vaak (verlies van) geborgenheid en veiligheid. Het thema bij angststoornissen die later ontstaan (sociale fobie) is vaak angst over eigen optreden en evaluaties van anderen. Inhoud en vorm van angststoornissen veranderen met de leeftijd.

Behandeling van angststoornissen Voor oudere kinderen is een behandeling gebaseerd op cognitieve gedragstherapie verreweg het succesvolst. Belangrijk onderdeel is dat kinderen leren hun emoties te benoemen en onderscheid maken tussen gedachten, gevoel en gedrag. Het betrekken van ouders bij de behandeling van een kind vergroot het succes significant. Maar er zijn uitzonderingen: als de ouders zelf heel angstig zijn, blijven zij een negatief model dat het kind belemmert om minder angstig te worden.

Vraag Wat voor soort emotie is angst? a) Angst is een basisemotie. b) Angst is een sociale emotie. c) Angst is een lichaamsgebonden emotie.

Vraag Bij het ontstaan van welke angststoornis spelen leerervaringen een grote rol? a) Obsessief-compulsieve stoornis b) Separatieangststoornis c) Specifieke fobie

Vraag Welke hulpverleningsmethode is de aangewezen aanpak bij jonge kinderen met angstproblemen? a) Cognitieve therapie b) Gedragstherapie c) Gezinstherapie

Analyseren kinddossier A (Jeroen) individueel Hoe kan het gedrag van Jeroen verklaard worden a.d.h.v. de verschillende stromingen: behaviorisme, cognitieve leertheorie, humanistische psychologie, interactietheorie? Welke interventies zijn in te zetten vanuit de verschillende stromingen: behaviorisme, cognitieve leertheorie, humanistische psychologie, interactietheorie?

Casus maken voor de volgende les Verdeel de klas in 8 groepen, iedere groep kiest een stoornis/probleem: zindelijkheidsproblemen (2x), taal- en leerstoornissen (2x), ADHD (2x) of angststoornissen (2x). Geef een beschrijving van een situatie die zich voor kan doen binnen het onderwijs. In ieder geval komt aan bod komt: (1) het specifieke kind, zijn gedrag, achtergrond, (2) de school, de zorgen, de leerkracht en zijn aanpak en vragen (3) de rest van de leerlingen in de klas, wat betekent het voor hen, (4) de ouders, de thuisaanpak, de samenwerking met school. Eventueel thuis afmaken en meenemen naar de volgende les.

Voor dinsdag: Analyseren casus Rouleer de casus door de klas Antwoord de vragen uit de SHL op blz. 13: Hoe kan het gedrag van het kind mogelijk verklaard worden? Gebruik literatuur Sipman Welke specifieke behoeften heeft dit kind? Welke interventies voor de leerkracht zijn in te zetten? Gebruik literatuur Sipman Als de leerkracht deze interventies zou inzetten, wat betekent dit voor de rest van de klas?