Presentatie titel BIMBDK01 Bedrijfskundige thema’s Week 3 Thema 5 - Organisatiestructuren Business IT & Management www.hogeschool-rotterdam.nl/ibk Rotterdam, 00 januari 2007

Literatuur Een praktijkgerichte benadering van Organisatie en Management, Marcus en van Dam ISBN: 978-90-01-85024-1 (8e druk) bezoek de website www.marcusvandam.noordhoff.nl Werken met logistiek, Visser en Van Goor ISBN: 978-90-01-84180-5 (7e druk) Grondslagen AO (deel B: processen en systemen), Jans ISBN: 978-90-01-79718-8 (21e druk)

Planning Week 1 - Introductieles en Marketing Week 2 - Bedrijfstypologieën en Dienstverlening Week 3 - Logistiek 1 en Organisatiestructuren Week 4 - Organiseren en structureren en Logistiek 2 Week 5 - Financieel Management en MVO Week 6 - Wet en Regelgeving / Omgevingsinvloeden Week 7 - Logistiek 3 / Concurrentie en samenwerking Vakantie Week 8 - Startups en Proeftentamen Week 9 - Tentamenweek Week 10 - Feedback rapportage

Planning 31 Aug - Introductieles en Marketing 7 Sept - Bedrijfstypologieën en Dienstverlening 14 Sept - Logistiek 1 en Organisatiestructuren 21 Sept - Organiseren en structureren en Logistiek 2 28 Sept - Financieel Management en MVO 5 Okt - Wet en Regelgeving / Omgevingsinvloeden 12 Okt - Logistiek 3 / Concurrentie en samenwerking 19 Okt - Vakantie 26 Okt - Startups en Proeftentamen 2 Nov - Tentamen 9 Nov - Feedback rapportage

Bedrijf: Cronus fietsenfabriek Bedrijfsprofiel: samenvatting beschikbaar Platte organisatie Groeispurt: van commercieel pionieren naar echte bedrijfsvoering: wat betekent dit?? Bedrijf komt in beeld bij externe partijen Verplichtingen op financieel gebied en op terrein van wet en regelgeving Relatie met het project!

Proces van Strategisch Management (OM 3.2 – 118)

Herhaling Week 2 Bedrijfstypologieën

Dus AO is…. Dat is het vak AO (of: BIV)! Bestuurlijke informatie verzorging (BIV) Besturen: de tent draaiende houden = beslissingen nemen o.b.v. betrouwbare informatie Betrouwbare informatie = tijdig, juist en relevant Beheersingsinstrument: Planning & Control Waarom ‘Verzorging’?: .......blijkbaar is de gewenste bestuurlijke informatie: geen vanzelfsprekendheid moet dus verzorgd/ingericht/georganiseerd worden! Dat is het vak AO (of: BIV)!

Bedrijfstypologieën (AO 1.3) Basis-typologieën: Productiebedrijf Handelsbedrijf Dienstverlening Financiële dienstverlening meestal apart Hebben dus verschillende: Producten/diensten Informatiebehoeften/KSF Processen

Indeling processen (AO f1.4)

Value Chain (OM f8.8)

Niveau’s van Planning & Control

Doelstellingenpyramide

P&C modellen (AO 2.5) Deming circle: plan-do check-act! Business Balanced Scorecard: brede aanpak! INK managementmodel: zelfdiagnose!

Herhaling Week 3 Dienstverlening

Dienstverlenende bedrijven

Kenmerken dienstverlening Tijdelijk beschikbaar stellen van capaciteit Veel soorten primaire processen in één bedrijf Vaak ook combinaties van diensten Complexe AO Denk ook aan onze ICT dienstverleners En dus niet standaard!

Verschillen met handel en industrie (AO 10.1) Meestal geen eigen goederenbeweging (probleem met bepalen waardekringloop!) Focus: sturen op optimale bezettingsgraad Focus op klantcontact: kwaliteitsbeleving klant staat centraal Sturing op efficiëncy niet altijd eerste prioriteit........ Geringe mogelijkheden tot controle-technische functiescheiding

Overeenkomsten Marktgericht Commerciële activiteiten Inkoop en verkoop (heet wel vaak anders, bv. verhuur i.p.v. verkoop) Behoefte aan goede informatie …….. ……voor uitvoering van planning & control

Processen gericht op: Geen productie van goederen, maar ‘het ter beschikking stellen’ van Arbeidskracht (AO 10.4) Productiemiddelen (AO 10.5) Ruimten (AO 10.6)

Outsourcing (10.7) Meestal ondersteunende processen zoals ICT-beheer, salarissen, administratie, wagenparkbeheer In de ICT: grote marktpartijen zoals IBM en KPN Maar ook catering bij bedrijven Aspecten: besturende, ondersteunende en uitvoerende procesactiviteiten Attentiepunt: Service Level Agreement (SLA)

Organisatiestructuren Week 4 Organisatiestructuren

Mintzberg en organisatiestructuren (OM 9.5) Eigenschappen die de structuur bepalen: Organisatiedelen Coördinatiemechanismen Ontwerpparameters Contingentiefactoren

Organisatiedelen

Noem per organisatiedeel een voorbeeld

Coördinatiemechanismen

Ontwerpparameters Ontwerpvariabelen zijn: Functiespecificatie: aantal taken per functie en de toekenning van verantwoordelijkheden en bevoegdheden Omvang van afdelingen of groepen: het aantal werknemers per groep Centralisatie of decentralisatie: mate waarin bevoegdheden aan medewerkers en managers lager in de hiërarchie worden toegekend Formalisering van het gedrag: standaardisering van de uitvoering van de werkzaamheden (regels, procedures, functiebeschrijvingen)

Contingentiefactoren Het technisch systeem van een organisatie: instrumentarium dat door de operationele kern wordt gebruikt (bijvoorbeeld machines, automatisering) Omgevingskenmerken van de organisatie: dynamiek en complexiteit Dynamische omgeving vraagt om een organistische structuur Complexe omgeving vraagt om decentralisatie Leeftijd en omvang van de organisatie: een oudere en/of grotere organisatie vraagt om meer formalisatie

Organisatievormen Ondernemende organisatie Machine organisatie Professionele organisatie Gedivisionaliseerde organisatie Innovatieve organisatie Zendingsorganisatie Politieke organisatie

Noem per type organisatie Kenmerkend organisatiedeel Coördinatiemechanisme Ontwerpparameters Situationele factoren Voorbeeld bedrijf / organisatie Strategie

Ondernemersorganisatie

Machineorganisatie

Professionele organisatie

Gedivisionaliseerde organisatie

Uitvoerende innovatieve organisatie

Bestuurlijke innovatieve organisatie

Zendingorganisatie

Politieke organisatie

Organisatievormen (OM f9.27)

Organisatievormen

Communicatie- en overlegstructuur Communicatie- en overlegstructuur is een coördinatievoorziening die in iedere organisatie dient te worden ingebouwd Horizontale communicatie: communicatie op een gelijk hiërarchisch niveau Verticale communicatie: communicatie op verschillende hiërarchische niveaus Laterale communicatie: open communicatie (sprongsgewijs) los van de hiërarchie

Trends in organisatiestructuren Horizontale organisaties: ontwerpen van organisaties op basis van het optimaliseren van activiteitenstromen tussen afdelingen (impuls door het gebruik van moderne ICT) Netwerkorganisaties: onderlinge samenwerking tussen organisaties in een netwerk Clusterorganisaties met teams: organisatievorm waarbij de teamstructuur centraal staat (zie figuur 9.40 boek) Virtuele organisatie: kantoorloze onderneming Afgeplatte organisaties met een beperkte complexiteit: creëren van kleine zelfstandige eenheden binnen organisaties

Vragen zijn welkom