Tijd van jagers en boeren Jagers-verzamelaars Jagen / verzamelen Taakverdeling Nomaden geloof Boeren Akkerbouw / veeteelt Ontstaan verschillen in samenleving Sedentair geloof Landbouwrevolutie Ontstaan steden Ontstaan bestuur Ontstaan schrift Irrigatielandbouw langs Eufraat, Tigris en Nijl

Tijd van de Grieken en Romeinen Na 3000 v. Chr: ontstaan Beschavingen - Architectuur Mythen Filosofie wetenschap Nijverheid Handel Steden Landbouwstedelijke samenleving Romeinen nemen cultuur Grieken over Romeinse cultuur wordt verspreid: ROMANISERING Opkomst Christendom

Tijd van Monniken en Ridders Na val Romeinse Rijk: Landbouwsamenleving Ontstaan koninkrijken Verval steden/wegen Geestelijkheid Adel Hofstelsel Horige boeren Ontstaan nieuw geloof: Islam Feodale stelsel (leenstelsel)

Tijd van Steden en Staten Vanaf ca. 1000: meer handel Verbetering landbouw Toename handel Burgers willen zelfbestuur Vorsten willen meer macht Strijd tussen kerk en staat - scheiding kerkelijke en wereldlijke zaken Steden stadsrechten Geestelijkheid Centraal bestuur Eenheidsstaat Adel Burgers Boeren

Tijd van ontdekkers en hervormers Rond 1500: Einde ME, Vroegmoderne tijd - Aandacht voor Grieken en Romeinen - Ontdekkingsreizen - Ruzie in de kerk: Splitsing vs - Nederlandse gewesten in opstand tegen Spaanse vorst Filips II Renaissance Minder geloof meer mens Nieuwe vaar –en handelsroutes Katholieken Protestanten Nederland wordt Republiek 80 jarige oorlog

Tijd van regenten en vorsten 1600: ontstaan Handelskapitalisme Wereldeconomie Nederland: - Amsterdam Stapelmarkt - VOC/WIC Nederland: Republiek Andere landen: absolutisme Gouden Eeuw Schilderkunst Wetenschap Wetenschappelijke Revolutie

Tijd van pruiken en revoluties 18e eeuw: absolutisme Verlichte denkers 1789: Franse Revolutie 1799: Napoleon aan de macht 1906: Nederland als koninkrijk onderdeel van Franse Rijk geestelijkheid Vrijheid Gelijkheid inspraak adel Burgers Boeren Einde standenmaatschappij grondrechten in grondwet

Tijd van burgers en stoommachines Door toenemende handel en uitvindingen Wet. Rev. : Industriële Revolutie Fabrieken en steden Verandering samenleving Arbeiders: - vakbonden - Politieke partijen Klassenmaatschappij Nederland: Constitutionele Monarchie 1848: Liberalen komen met grondwet = minder macht koning Meer groepen willen inspraak in samenleving: Socialisten confessionelen feministen Europese grootmachten: - Nationalisme - Modern Imperialisme