Week 1: professioneel pedagogisch handelen Docent: Irina Nojoredjo Opvoedrelaties onder spanning B

Inleiding module Wanneer opvoedrelaties onder spanning staan, moet de pedagoog in staat zijn de gezinnen te begeleiden en ondersteunen om de opvoedrelaties te verbeteren. We kijken naar: Kindfactoren: ontwikkelingspsychopathologie (deel A) Ouderfactoren: psychopathologie, psychosociale problemen (deel B)

Relatie met andere modulen Een vervolg op ‘Als opvoeden niet vanzelf gaat’ Nu kijken naar het handelen i.p.v. het analyseren Een vervolg op ‘Opvoedrelaties’ Nu kijken naar wanneer opvoedrelaties problematisch kunnen zijn. Communicatie 3 Een gesprek aangaan met ouders wanneer er sprake is van problematische opvoedrelaties

Leerdoelen De student heeft kennis van ouder-, kind- en gezinsaspecten die de gezinsrelaties onder spanning kunnen zetten. (ontwikkelingsstoornissen, psychopathologie bij ouders, psychosociale problemen, ouders met een verstandelijke beperking) De student kan opvoedrelaties analyseren. De student kan onderbouwen hoe te handelen wanneer opvoedrelaties onder spanning staan.

Organisatie Deel A: kindfactoren Deel B: ouder- en gezinsfactoren Iedere week 2 lessen. (donderdag 4 juni valt uit) Iedere week staat een thema centraal, aan de hand van dit thema wordt casuistiek besproken en het pedagogisch handelen onderzocht Studenten dragen zelf casuistiek aan en hebben een actieve rol.

Literatuur Deel B Leven met een psychisch zieke ouder (Van Gameren, 2006) Verplicht: deel II Wetenschap Artikel: kwetsbare kinderen: literatuurstudie over verhoogde risicogroepen onder kinderen van ouders met psychische of versclavingproblemen Artikel: ondersteuning van ouders met een verstandelijke beperking. Verplicht H3 en 5 Professioneel Pedagogisch Handelen (Sipman, 2014)

Toetsing Toets in de 4 e lesweek, hertoets in week 9 van kwartaal 4 Deel B:schriftelijke toets, open vragen bij casuistiek Professioneel pegagogisch handelen wordt weer gebruikt, maar nu op andere opvoedsituaties.

Leerdoelen week 1 Je kent veel voorkomende psychische problemen bij ouders en weet wat dit kan betekenen voor het ouderschap Je kunt risico- en beschermende factoren benoemen voor kinderen die opgroeien met een psychisch zieke ouder Je kunt het professioneel pedagogisch handelen onderbouwen  Hoe? Voorkennis ophalen en koppelen, info verzamelen, video, discussie, casus

Stelling Mensen die psychisch niet gezond zijn en/of een verslaving hebben mogen GEEN kinderen krijgen

Artikel leefbaar Rotterdam

Video gedwongen anticonceptie

Opgroeien met een psychisch zieke ouder /POW_ Kennen jullie in je omgeving gezinnen met een ouder met psychische problemen? Deel je ervaring in kleine groepjes

Welke stoornissen? Het gaat vooral om: Stemmingsstoornissen Angststoornissen (inclusief dwanggedachten en –handelingen) Schizofrenie Maar ook: Persoonlijkheidsstoornissen  Wat is het verschil tussen een klinische stoornis en een persoonlijkheidsstoornis?

Verschil klinische stoornis en persoonlijkheidsstoornis Egodystoon Egosyntoon

De invloed van psychise problemen op het opgroeien van kinderen Krijgen kinderen zelf ook (psychische) problemen? 1/3 geen problemen 1/3 (tijdelijke) aanpassingsproblemen 1/3 zelf ernstige psychische problemen

Wat bepaalt of een kind problemen ondervindt? RisicofactorenBeschermende factoren Ouder Ernstige en chronische stoornis Goede relatie met het kind Bieden van goede (emotionele) ondersteuning door gezonde ouder Gezin Afwezigheid gezonde ouder Beperkte draaglast van gezonde ouder Slechte relatie tussen ouders Disfunctionele ouder- kindinteractie Sociale steun Aanwezigheid van een sociaal netwerk Kind Erfelijke factoren Jonge leeftijd als ouder ziek wordt Heldere kijk op zichzelf Heldere kijk op oudelijke problematiek

Kindfactoren: leeftijd en ontwikkeling P142. Van Gameren De fase van ontwikkeling is van invloed op hoe het kind zijn omgeving kan begrijpen. Van Gameren noemt: Ontwikkeling van het brein Erik Erikson Piaget  Wat weet je van deze ontwikkeling en hoe beïnvloedt dit dan de perceptie van een kind van verschillende leeftijden?

Disfunctioneel ouder-kind contact P151 Van Gameren Hoe is de relatie tussen ouder en kind? Wat kan hierin misgaan? Wat mogen we van ouders verwachten? Wat is goed genoeg opvoeden?

leeftijd Bij geboorte of later in de ontwikkeling betekent wel of niet verliezen van ‘gezonde’ ouder Invloed bij baby: veilige hechting Behandeling: baby-moeder interventie Latere leeftijd: verlieservaring, moet kunnen omgaan met verandering in gezinssituatie Algemeen: hoe jongere het kind is, des te hoger de kwetsbaarheid en de invloed van de ziekte van de ouder

Aanleg Aanleg: erfelijkheid op zich is geen doorslaggevende factor, wel kan er sprake zijn van een aangeboren kwetsbaarheid

Chronische stress Kwetsbaarheid-stressmodel: Kinderen lopen risico op chronische stress door: Noodzaak tot waakzaamheid Herhaling van traumatisering Gemis aan lichamelijk contact en verbale aandacht Psychisch leiden Chronische angst Machteloosheid

Andere bronnen van stress Dreiging van zelfmoord Opname van ouder in psychiatische instelling Geweld en/of misbruik in het gezin Ouder zijn van de ouder Schijn ophouden Geheimhoudingsplicht Niet kunnen spelen Geen hulp van buitenaf

Wat heeft een kind nodig? Sociale steun Emotionele steun binnen het gezin Informatieve steun voor gezin en kind Een goede relatie met de ouders Steun buiten het gezin Goede signalering Ingrijpen als dit noodzakelijk is

Veerkracht van een kind Kunnen aangaan van intieme contacten met meerdere mensen Het hebben van een plezierige bezigheid buitenshuis Zelfinzicht en een realistische kijk op de ouderlijke stoornis (Baerdslee)

Volgende week dinsdag 9-10 artikel kwetsbare kinderen bespreken/ vragen over literatuur van deze week (van Gameren – leven met een psychisch zieke ouder) gastcollege nabespreking