Middelenonafhankelijk cognitief gedragstherapeutisch protocol voor jongeren Uitkomsten van een haalbaarheidsstudie Dr. Jannet de Jonge FADO 2010

Opbouw van de presentatie Aanleiding voor de ontwikkeling van een CGT protocol - Prevalentie middelengebruik - Uitkomsten literatuurstudie - Bestaande interventies Opzet CGT protocol Haalbaarheidsstudie Conclusie

Prevalentie Middelengebruik onder jongeren j Regulier onderwijs (2008) Speciaal onderwijs (2009) Alcohol36% > 5 glazen19%-45% Cannabis17%5%-69% Harddrugs3,8%8%-31% Gokken38%♀ 51%♂ Gamen3,2%

Literatuurstudie Smit et al, 2007 Systeem behandelingen: multi dimensional family therapy Motiverende gespreksvoering Cognitieve gedragstherapie: groep/individueel

Literatuurstudie Waldron & Kaminer, 2004 Motivatieproblemen: jongeren ervaren zelf geen ‘last’ van alcohol of drugsgebruik => door de omgeving gestuurd => andere problemen dan alcohol of drugs Communicatieproblemen: cognitieve en persoonlijkheidsontwikkeling Terugval in middelengebruik

Bestaande behandelingen Multidimensional family therapy Multisystemic therapy Functional family therapy Motiverende gespreksvoering: kortdurende interventie alcoholpoli Cognitieve gedragstherapie: Cannabisbehandeling-Jongeren

Call Resultaten Scoren 2008 Ontwikkeling van een middelenonafhankelijk cognitief gedragstherapeutisch protocol voor jongeren tussen de 12 en 18 jaar Indicatiestelling Rol van ouders Rol van comorbiditeit

Indicatiestelling Jongeren tussen jaar Middelenmisbruik of afhankelijk Geen intefererende psychopathologie zoals bv onbehandelde impulscontrole stoornis, psychotisch, suïcidaal Geen ernstige problemen op andere levensgebieden zoals bv ernstige systeemproblemen, huiselijk geweld, misbruik IQ boven de 75, minimaal VMBO LWOO

Opzet CGT protocol Twee delen: motiverende gespreksvoering en vaardigheidstraining Vaardigheidstraining: focus op persoonlijkheidskenmerken angstig/hopeloos of sensatie zoeken/impulsief Aanpassing aan de ontwikkelingsfase van de jongere: van concreet naar abstract Motiverende gespreksvoering Angstig/Hopeloos Sensatie zoeken/Impulsief

Motiveringsfase 1.Wat is het probleem? Probleem- en gebruik inventarisatie 2.Wat levert het je op? Voor- en nadelenbalans, toekomstplanning 3.Wat voor type ben je en wat zijn spannende situaties? Vragenlijst (substance abuse risk profile) en hoog risico situaties 4.Wat heb je nodig? Functie analyse, doel bespreken en vaardigheidstraining introduceren 5.Hoe ga je veranderen? Craving, zelfcontrole en doel afspreken

Angstig/HopeloosSensatie zoeken/impulsief Omgaan met: 1. Groepsdruk 2. Drugs/alcohol weigeren 3. Uitglijder/noodplan 4. Probleem oplossen - Sombere stemming- Stop denk doe - Negatieve gedachten-Verveling - Angst-Woede -Geld 5. Evaluatie

Verloop haalbaarheidstudie Februari: training hv-ers VNN Maart: start pilot VNN, 3 regio’s, pilot start moeizaam Juni:training hv-ers Accare FPJ start pilot Accare FPJ nieuwe ronde werving hv-ers VNN Augustus: training hv-ers VNN September: training hv-ers VNN November: training hv-ers Arkin start pilot Arkin Januari:einde pilots VNN, Accare FJP, Arkin

Training hulpverleners in 2009 Resultaten 3 instellingen VNNAccare FJP Arkin GeslMan400 Vrouw832 OplMWD400 VPK510 SPH100 WO022

Haalbaarheidsstudie 2009 Resultaten van 3 instellingen Totaal aantal aan de behandeling gestarte jongeren: 30 (26 jongens; gem lfd 17,1j; tussen j) Afgeronde opleiding: basisonderwijs/speciaal onderwijs (43,3%) of VMBO (53,4%) Middelengebruik: alcohol (6,7%); cannabis (53,3%); poly (36,7%); gamen (3,3%) Comorbiditeit: AD/HD (23%); gedragsstoornis (16,7%); PDD-NOS (9%); stemming/angststoornis (4,5%)

Maart 2010 Behandelinstelling Accare FPJ ArkinTotaal In behandeling123 (42,8%) Afgesloten202 (28,5%) Voortijdig gestopt 112 (28,5%)

September 2010 Behandelinstelling VNNTotaal Deel 1 afgerond14 (60,9%) Deel 2 afgerond5 (21,7%) Voortijdig gestopt 19(39,1%) Voortijdig gestopt 25 (21,7%)

Vroegtijdige beëindigingJongere bleef weg2 Andere problemen vragen aandacht4 Verhuisd/overgeplaatst4 Geen problemen meer1 Na afrondingAndere VZ instelling3 of vroegtijdigeJeugdpsychiatrie2 beëindigingGeen verdere zorg5 Herstart1 Reden en verwijzing

Evaluatie inhoud protocol Hulpverleners: - prettig uit te voeren - tijd voor opbouwen van behandelrelatie - samenwerking met begeleiders verloopt moeizaam - ervaring met licht verstandelijke handicap wisselend - bij de 2 gamers sloot het niet aan - meer training in gebruik vragenlijst gewenst - deel 2 kan praktischer beschreven worden Jongeren: - goed te begrijpen - geen druk te veranderen - praktisch

Conclusie Hulpverleners met een verschillende professionele achtergrond konden worden getraind in het protocol Zowel deel 1 als deel 2 konden in VZ als in jeugdpsychiatrie instellingen worden uitgevoerd Zowel de behandelaren als de jongeren waren tevreden met de inhoud van de behandeling

Dank voor uw aandacht