Alcoholgebruik van Nederlandse jongeren: Effecten van cohort, leeftijd en sekse? Lot Geels, Meike Bartels, Toos van Beijsterveldt, Niels van der Aa, Jenny van Beek, Marleen de Moor, Gonneke Willemsen, Jacqueline Vink & Dorret Boomsma

Alcoholgebruik adolescenten in Nederland

Invloed van genen en/of omgeving?

Onderzoeksvragen: 1. Neemt tussen 1993 en het drankgebruik onder Nederlandse jongeren toe? 2. Is er (ook) een effect op de genetische architectuur? – (sekse) – (leeftijd)

Sample: adolescente tweelingen Leeftijdsgroepen: 13-14, 15-16, N Gemid. leeft.17.7 (sd 4.13)15.7 (sd 1.51) % meisjes Zygositeit42.4% MZ 30.1% DZ 27.4% DOS 39.8% MZ 30.7% DZ 29.6% DOS

Alcoholmaten a.Alcohol initiatie (ja/nee) b.Frequentie van alcoholgebruik (laag/middel/hoog) c.Hoeveelheid alcohol per week (laag/middel/hoog) Analyses 1.Prevalenties 2.Genetische analyses – threshold modellen: onderliggende liability – frequentie/hoeveelheid afhankelijk van initiatie: bepaling beste liability model

1. Prevalentie a. Alcohol initiatie

1. Prevalentie b. Frequentie van alcoholgebruik c. Hoeveelheid alcohol

1. Resultaten prevalentie samengevat: In drinken jongeren meer en vaker dan in 1993, en ze beginnen eerder Daarnaast: De prevalentie van alcohol initiatie, frequentie en hoeveelheid neemt toe naarmate leeftijd toeneemt In de oudere leeftijdsgroepen drinken jongens vaker en grotere hoeveelheden dan meisjes

2. Genetische analyses: liability modellen I. Single liability model (SLD): dezelfde liability van alcoholgebruik bepaalt zowel initiatie als frequentie/hoeveelheid van alcoholgebruik II.Independent Liability model (ILD): er zijn twee onafhankelijke liability dimensies voor initiatie en frequentie/hoeveelheid III.Combined model: aparte maar gerelateerde dimensies voor initiatie en frequentie/hoeveelheid van alcoholgebruik

2. Resultaten genetische architectuur geen cohort effecten jarigen: Combined model

15-16 jarigen: Single liability model jarigen: Single liability model

Genetische analyses: Conclusie & Discussie 1.Geen cohort effect op genetische architectuur 2.Leeftijdseffect op genetische architectuur: verschillende liability modellen 3.Bij jaar: veel invloed van gedeelde omgeving voor initiatie 4.Bij jaar: hogere erfelijkheid frequentie en hoeveelheid bij jongens jaar en ouder: geen significante sekseverschillen in genetische architectuur

Bedankt! Tweelingen en hun familieleden Jacqueline Vink Meike Bartels Dorret Boomsma Niels van der Aa Toos van Beijsterveldt Jenny van Beek Gonneke Willemsen Marleen de Moor Dank voor uw aandacht!