WERELD 2 vwo Ontwikkeling, arm en rijk par 2
Arm en Rijk Arm Welke drie verschillen in welvaart zie je? Rijk
Hoe meet je welvaart en welzijn? 1. bnp per hoofd Alles dat in land wordt verdiend. = bnp/hoofd ($ / € ) Aantal inwoners.
Hoe meet je welvaart en welzijn? 2. Verdeling beroepsbevolking Alle mensen die tegen betaling werken plus de werklozen Indelen in drie sectoren. Welke? bv. landbouw bv. industrie bv. diensten
Beroepsbevolking en welvaart Wat is het verband tussen de verdeling van de beroepsbevolking en de welvaart? Gebruik een hoe…hoe-zin.
Beroepsbevolking en welvaart Hoe rijker, hoe minder mensen werken in de landbouw en hoe meer in de (formele) dienstensector. Hoe armer, hoe meer mensen werken in de landbouw en hoe minder in de (formele) dienstensector.
= $2 $1 Nadelen bnp/hoofd nadeel 1: de informele sector telt niet mee. nadeel 2: de koopkracht van een dollar verschilt. Conclusie: In praktijk is de welvaart lager / hoger dan uit bnp/hoofd blijkt. Conclusie: In praktijk is de welvaart lager / hoger dan uit bnp/hoofd blijkt.
Hoe meet je welvaart en welzijn? 3. VN-welzijns-index Door VN opgestelde rangschikking van landen naar welzijn. Welzijn, hoe meet je dat? levensverwachting = koopkracht = alfabetiseringsgraad= hoe oud wordt een baby die nu geboren wordt. wat kan ik voor een euro in een land kopen. % van de bevolking ouder dan 15 jaar dat kan lezen en schrijven.
een hoog welzijn Welzijn Deze Duitse vrienden hebben niet te klagen. Zij hebben ... geld alle voorzieningen die zij nodig hebben een hoog welzijn
Welzijn Op het platteland in Nigeria is het welzijn laag door: een lage koopkracht een lage levensverwachting een lage alfabetiseringsgraad
Welzijnkaart Wat is het verband tussen levensverwachting en alfabetiseringsgraad? Hoe hoger de levensverwachting hoe hoger de alfabetiseringsgraad. Op welke andere wereldkaart lijkt deze kaart? bnp/hoofd / welvaart Hoe komt dat? Welvaart heeft grote invloed op koopkracht, levensverwachting en onderwijs.
Indeling op basis van welvaart en welzijn VS = centrum: rijk diensten-maatschappij hoge pro- ductiviteit India= periferie: arm sterk agrarisch lage pro- ductiviteit Brazilië = semiperiferie: niet echt rijk wel al veel industrie
WERELD 2 vwo Ontwikkeling, arm en rijk par 3
Ongelijkheid Nadeel van deze kaart: je ziet geen verschillen in welvaart binnen één land. niet tussen gebieden : regionale ongelijkheid niet tussen mensen: sociale ongelijkheid
Arm en rijk in Washington
Arm en rijk in Washington Dit is een voorbeeld van ongelijkheid. sociale
Sociale ongelijkheid Sociale ongelijkheid speelt ook een rol in het leven van jongeren. Noem een aantal verschillen tussen jongeren in Duitsland en in Nigeria. Rijk Arm Zeker tot 18 jaar naar school Paar jaar lagere school Top gezondheidszorg Beperkte gezondheidszorg Hoge levensverwachting Veel lagere levensverwachting Schoon drinkwater Vervuild drinkwater
Gini- coëfficiënt Sociale ongelijkheid druk je uit in de Gini- coëfficiënt. In welk land is de sociale ongelijkheid het grootst? Brazilië
In Nepal gaan veel kinderen niet naar school omdat ... Onderwijs In Nepal gaan veel kinderen niet naar school omdat ... ze thuis moeten helpen de kost te verdienen de onderwijsvoorzieningen slecht of afwezig zijn, vooral op het platteland (te weinig scholen, leermiddelen en docenten).
Ongelijkheid in Groot-Brittannië Hoe noem je deze ongelijkheid? Regionale ongelijkheid De regionale ongelijkheid zie je aan … het verschil in werkloosheid het verschil aan inkomen per regio
Informele sector. Dit is Bamoka, Mali. Bekijk de videoclip over Mali en let op de kenmerken van de informele sector.
Formeel <> Informeel Formele sector Informele sector belasting betalen ruilhandel bijdrage BNP ongeschoold werk scharreleconomie statistieken banken hergebruik ? ?
Formeel <> Informeel Formele sector Informele sector bijdrage BNP statistieken banken scharreleconomie ruilhandel ongeschoold werk belasting betalen hergebruik
WERELD 2 vwo Ontwikkeling, arm en rijk par 4
halffabricaat: platen, wielen Hoe deel je goederen naar bewerkingsgraad in. halffabricaat: platen, wielen grondstof: ijzererts eindproduct: trein
Globalisering ? Het proces waarbij gebieden op aarde op tal van terreinen met elkaar verbonden raken. Welke kenmerken van globalisering zie je op de foto? Leg uit! Starbucks Apple computer Kaart: reis koffieboon
Oorzaken globalisering Multinationale ondernemingen (mno’s) werken over de hele wereld. Handelsgrenzen tussen landen worden vager. Denk aan: de uitbreiding van de EU China en India openen hun grenzen. Door moderne middelen ‘krimpt’ de wereld. transport: steeds groter, sneller en goedkoper communicatie: computer, satelliet
De wereld krimpt. Welke ontwikkeling zie je? De afstand die je vanuit Amsterdam in één uur kunt afleggen wordt steeds groter. Welke twee verklaringen voor het ‘krimpen van de wereld’ toont dit figuur? verbetering transportmiddelen verbetering communicatiemiddelen/computer en internet.
Bekijk op de site de Box Spijkerbroek op wereldreis Gevolgen globalisering Productie van (vooral) laagwaardige goederen steeds meer naar lagelonenlanden. De semiperiferie wordt belangrijke producent van goederen en diensten. Veel maakindustrie verdwijnt uit de centrumlanden. Bekijk op de site de Box Spijkerbroek op wereldreis .
A B Gevolgen globalisering Wat heeft A met B te maken? Door verplaatsing van een deel van de industrie vanuit GB naar India daalt de werkgelegenheid in GB en stijgt in India. A B
Gevolgen globalisering Dit is een schoenenfabriek in het Afrikaanse land Ethiopië. Is deze industrie hoog of laagwaardig? Dat zie je aan: laagwaardig eenvoudige producten weinig machines gebruikt goedkope producten (slippers) Voor wie zijn deze producten bestemd denk je? Westerse markt.
Wereldsysteem verandert door globalisering Leg de titel uit en gebruik de afbeelding Vroeger was de rol van ontwikkelingslanden het leveren van grondstoffen. Nu produceren zij allerlei producten voor de westerse markten. Waarom laten mno’s hun producten hier maken? Lage lonen.
Wereldsysteem verandert door globalisering. Tot welke groep van landen horen de BRIC-landen? Hoe zie je dat in het figuur? Tot de semiperiferie. Net als de semiperiferie groeien de BRIC-landen snel. Leg met het figuur uit hoe door globalisering het wereldsysteem verandert. Door globalisering groeien vooral landen in de semiperiferie. Zij nemen in het wereldsysteem taken over van de centrumlanden.
Wereldsysteem verandert door globalisering Je ziet dat de centrumlanden de kern blijven van de wereldeconomie en.. dat niet alle gebieden op aarde profiteren van de groeiende wereldhandel. Delen van Afrika doen b.v. niet mee in de wereldeconomie omdat zij: geen belangrijke hulpbronnen (olie, grondstoffen) hebben, niet interessant zijn voor mno’s. niet aantrekkelijk zijn voor toeristen slecht bestuurd worden
WERELD 2 vwo Ontwikkeling, arm en rijk par 5
Sub-Sahara . Welke ontwikkeling zie je op de kaart? Snelle economische groei van aantal landen na 2003 in Sub-Sahara. Welke staaf zegt het meest over de groei in de landen? Waarom? A B C A. Dit is een gemiddelde over een langere periode.
Oorzaken van de groei De groei van een aantal landen kun je verklaren door: stijgende vraag naar grondstoffen/energie op wereldmarkt a.g.v. groei wereldbevolking en welvaart; toename vraag naar voedselgewassen; meer politieke stabiliteit.
Grondstoffenrijk<>grondstoffen arm? Niet alle grondstofrijke landen doen het goed. Aan welke andere voorwaarden moet voldaan zijn om tot groei te komen? Leg elke voorwaarde uit! stabiele regering, goed bestuur; niet afhankelijk van één bron van inkomsten; niet te grote sociale ongelijkheid; goede bereikbaarheid.
Marktkoopvrouw Zainab uit Rwanda Rwanda is een klein land met een jonge bevolking zonder veel grondstoffen. Je ziet dat het land een snelle groei doormaakt. Welke reden daarvoor zie je op de foto? De goede (digitale) bereikbaarheid.
Demografische bonus. Veel Afrikaanse landen zullen binnenkort een dergelijke leeftijdsdiagram kennen. Leg uit dat dit positief kan zijn voor de economische ontwikkeling? De jonge, groeiende beroepsbevolking kan een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van het land. Wanneer kan deze leeftijdsopbouw tot een negatieve ontwikkeling leiden? Leg uit. Vinden deze jongeren geen baan > sociale onrust> remt groei.
Economische groei A B Wat is het verband tussen A en B? De economische groei (B) zie je vooral terug in toename van het aandeel van lage middenklasse en de afname van de armen (A).
Economische groei De welvaart neemt toe in Afrika. Toch neemt het aantal armen toe in Afrika. Dat komt doordat.. de bevolking – absolute cijfers!- snel groeit.
Hulp! Omschrijving Soort Van donorland naar ontvangend land Via een internationale organisatie Via een NGO bilateraal multilateraal particulier