Dave Velleman & Ralph Severijns www.acvz.org

Stellingen Stelling 1: Ik ben als rapporteur voor het iMMO gaan werken omdat ik asielzoekers wil helpen bij het onderbouwen van hun asielaanvraag.

Stellingen Stelling 2: Ik vind dat een asielaanvraag door de IND moet worden ingewilligd als ik constateer dat er typerende aanwijzingen zijn dat een asielzoeker in het verleden is gemarteld.

Doelstellingen 1) U wat vertellen over de ACVZ 2) U meer inzicht geven in de wijze waarop de IND omgaat met medische rapportages in de asielprocedure 3) Het advies ‘Sporen uit het verleden’ en kabinetsreactie daarop toelichten

Structuur van de presentatie Wat is de ACVZ Aanleiding voor het advies ‘Sporen uit het verleden’ Juridisch kader Asielprocedure Onderzoeksresultaten De aanbevelingen en reactie daarop

Wat is de ACVZ? Onafhankelijk adviesorgaan Adviseert regering en parlement over vreemdelingenbeleid en –wetgeving Art. 2 VW 2000 / Kaderwet adviescolleges

Wat doet de ACVZ? Gevraagd (werkprogramma/ad hoc)/ ongevraagd advies Beleidsadviezen Wetsadviezen Kabinetsreactie

Sporen uit het Verleden Aanleiding Onderzoeksvraag: “Hoe moet de implementatie van artikel 18 van de Pri betreffende medisch onderzoek in regelgeving en in de asielprocedure worden vormgegeven?”

Sporen uit het Verleden Subvragen In welke gevallen dient medisch onderzoek te worden verricht en welke criteria kunnen voor de relevantiebeoordeling worden geidentificeerrd? Wat dient medisch onderzoek in te houden? Hoe dient het medisch onderzoek procedureel te worden ingericht? Wie draagt de verantwoordelijkheid voor het instellen en bekostigen van het medisch onderzoek? Hoe dient het medisch onderzoek te worden betrokken bij de beoordeling van een asielverzoek; welke bewijskracht kan daarnaan worden toegekend? Wat zijn best practices uit andere landen?

Juridisch kader Het asielrecht – bol van bewijsrechtelijke problemen Deskundigenrapporten: sterke juridische status, toch veel discussie. Artikel 18 Procedurerichtlijn

Asielprocedure Rust- en voorbereidingstermijn (RVT) Onderzoek naar identiteit & nationaliteit Documentenonderzoek Voorbereiding op procedure door VWN Voorbereiding met advocaat Onderzoek MediFirst

Asielprocedure Algemene Asielprocedure (AA) 8 dagen Eventueel verlenging max zes dagen Doorzending Verlengde Asielprocedure (VA)

Methode Literatuur- en jurisprudentieonderzoek Interviews met IND, artsen, forensisch deskundigen en NGO’s Expertmeeting Uitstapje naar het strafrecht Internationale enquête

Onderzoeksresultaten Weinig aandacht voor de kwaliteit van forensisch onderzoek in de asielprocedure Belang van tijdigheid van onderzoek wonden/littekens Geloofwaardigheid: Zit de rapporteur op de stoel van de IND-er?

Onderzoeksresultaten Duiden van waarschijnlijkheidsconclusies: problematisch Psychische problemen: subjectief?

Aanbevelingen 1 Implementeer de richtlijn Garandeer mogelijkheid onafhankelijk medisch-forensisch onderzoek Motiveer indien geen onderzoek, maar wel aanwijzingen.

Aanbevelingen 2 Besluit na het nader gehoor tot onderzoek. Zorg voor voldoende training en mogelijkheden om ervaringen uit te wisselen. Zorg voor voorlichting voor asielzoekers Instrueer IND’ers gericht door te vragen

Aanbevelingen 3 Zorg dat de procedure is ingericht op het verzamelen van aanwijzingen door: - De opdracht aan MediFirst uit te breiden. - Maak medewerkers in de gehele keten alert op aanwijzingen. - Haal de voorbereiding met de advocaat verder naar voren.

Aanbevelingen 4 Wijs opvolgende aanvragen niet af bij voldoende sterke aanwijzingen Stel een brede werkgroep in om tot een algemeen geaccepteerde standaard voor medisch onderzoek te komen.

Casus 1 Betrokkene, van Russische nationaliteit, vlucht uit het land van herkomst omdat hij bang is opgepakt te worden voor het propageren van homoseksualiteit. Hij reist via Polen naar Nederland. Betrokkene verklaart tegenover een ambtenaar van de IND dat hij in Poznan door enkele inwoners is herkend als homo-activist. Hij stelt zwaar te zijn toegetakeld en in een ziekenhuis te zijn beland. Pas na een paar weken is hij in staat om door te reizen naar Nederland. MediFirst constateert dat er geen beperkingen (lichamelijk of psychisch) zijn geconstateerd die van invloed kunnen zijn op de gehoren met de IND. In het voornemen van de IND wordt overwogen dat niet wordt geloofd dat betrokkene in Polen in elkaar is geslagen. Kan een medisch onderzoek als bedoeld in artikel 18 van de PR zinvol zijn?

Casus 2 Betrokkene, van Russische nationaliteit, wordt door de Russische autoriteiten gemarteld omdat hij wordt aangezien voor een homo-activist. Betrokkene houdt vol heteroseksueel te zijn en ook geen homo-activist. Na weken te zijn mishandeld wordt hij vrijgelaten. De Russische autoriteiten vertellen betrokkene te geloven en bieden hem hun excuses aan. Betrokkene vlucht naar Nederland. Bij MediFirst wordt geconstateerd dat betrokkene angstig overkomt. Bij de gehoren dient hier rekening mee te worden gehouden. Betrokkene verklaart erg warrig tegenover de IND. De IND gelooft zijn relaas daarom niet. Kan een medisch onderzoek als bedoeld in artikel 18 van de PR zinvol zijn?

Kabinetsreacties

?