Quiz: ongelijkheden in gezondheid Meerkeuzevragen Steek de kaart op met de kleur van het juiste antwoord A = ROOD B = GEEL C = GROEN

Vraag 1 A De levensverwachting verschilt 18 jaar tussen landen B De levensverwachting verschilt 13 jaar tussen landen C De levensverwachting varieert 36 jaar tussen landen C. Levensverwachting varieert 36 jaar tussen landen. In lage inkomenslanden de levensverwachting is 57 jaar, terwijl in hoge inkomenslanden dit 80 jaar is. Een kind geboren in Malawi kan verwachten 47 jaar te leven, terwijl een kind geboren in japan gemiddeld 83 jaar oud wordt. http://www.who.int/features/factfiles/health_inequities/facts/en/index5.html

Vraag 2 Hoeveel kans heeft Marie, geboren in Brussel, om de leeftijd van 5 jaar te bereiken, in vergelijking met Charles, die het licht zag in een achtergestelde buurt van Kinshasa? A 20 keer meer B 42 keer meer C 2 keer meer B. Marie heeft 42 maal meer kans om leeftijd van 5 jaar te bereiken dan Charles. Elke dag sterven 21 000 kinderen onder 5 jaar http://www.who.int/features/factfiles/health_inequities/facts/en/index1.html Ze sterven aan longontsteking, malaria, diarree en andere ziekten. 45% van de complicaties zijn gelinkt aan ondervoeding. Het risico bestaat voor kinderen geboren op het platteland, in arme gezinnen of van een moeder die geen basiseducatie kreeg. (World Health Organisation, Children: reducing mortality. Factsheet 178. September 2014, WHO Geneva.) Het verhaal zou veranderen wanneer Charles zou zijn opgegroeid in een welgesteld gezin in Kinshasa. Referentie: Empowerment brochure

Kindersterfte wereldwijd Kindersterfte: Sterfte van kinderen onder 5 jaar. The highest infant mortality rate is in Sierra Leone where 16.5 babies die, of every 100 born alive. Referentie: http://www.worldmapper.org/display.php?selected=261

Vraag 3 Hoeveel moeders sterven er vandaag tijdens zwangerschap of bevalling in België vergeleken met de Filippijnen? A 8 per jaar in België, 8 per dag in de Filippijnen B Elk jaar 10 in België, elk jaar 100 in de Filippijnen C 6 per jaar in België, 6 per maand in de Filippijnen A. 8 per jaar in België. 8 per dag in de Filipijnen. Referentie: World Bank Data

Moedersterfte wereldwijd http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Map3.6Maternal_Mortality_compressed.jpg

Vraag 4 Ontwikkelingslanden hebben vooral te kampen met besmettelijke ziekten (ebola, cholera, malaria, …), terwijl niet - overdraagbare chronische ziekten (hartziekten, diabetes, kanker) vooral ziekten zijn van Westerse landen. A WAAR B NIET WAAR B. Niet waar. 80 % van de wereldwijde ziektelast van niet-besmettelijke chronische ziekten komen voor in lage- en midden inkomenslanden. Ze lijden dus onder een dubbele ziektenlast! In arme gebieden, kunnen gezondheidskosten voor chronische ziekten al gauw alle middelen opzuigen en zo gezinnen in de armoede duwen. Elk jaar duwen de enorme kosten voor chronische aandoeningen 100 miljoen mensen in de armoede, wat ontwikkeling in de weg staat. http://www.who.int/features/factfiles/health_inequities/facts/en/index5.html

Vraag 5 Verschilt de levensverwachting tussen de arme wijk Tottenham Green en de rijke wijk Queen's Gate in Londen ? A Neen B Ja, 8 jaar C Ja, 17 jaar Ongelijkheden in gezondheid zijn enorm in steden. C. De mannelijke levensverwachting verschilt 17 jaar tussen deze wijken. Van 71 in Tottenham Green tot 88 in Queen's Gate. Volgens het London Health Observatory, verlies je bij elke metrostop 1 jaar van je leven als je van Westminster naar het Westen reist. http://www.who.int/features/factfiles/health_inequities/facts/en/index7.html Ook in ontwikkelingslanden zijn de mensen die in sloppenwijken wonen het slechtste af.

Vraag 6 Hoeveel verschilt de levensverwachting van zwarte Amerikanen in het centrum van Washington en van die van blanken in Montgomery County, ten noorden van de stad? A dezelfde B Maximum 5 jaar C Minstens 20 jaar Ze verschilt minstens 20 jaar. Deze verschillen kunnen echter NIET worden toegeschreven aan genetische of biologische factoren, maar bijvoorbeeld wel aan het feit dat de zwarten in de armste wijken wonen en dat net in die wijken de slechtste levensomstandigheden zijn en de minste dienstverlening. http://www.who.int/features/factfiles/health_inequities/facts/en/index6.html Angus Deaton, Health, inequality and economic development, 2003. available from: http://www.who.int/features/factfiles/health_inequities/facts/en/index6.html

Vraag 7 Hoeveel percent van de wereldwijde uitgaven voor gezondheidszorg worden er gedaan in ontwikkelingslanden... Kindersterfte … wetende dat ontwikkelingslanden 90 percent van de globale ziektelast dragen? (WHO Globale Health Risks) Moedersterfte

… slechts 12% percent van globale gezondheidsuitgaven wordt besteed in ontwikkelingslanden De meest kwetsbare mensen met de hoogste noden hebben de minste toegang tot gezondheidszorg Peters, D.H., 2008. Povertu and access to health care, 171, pp. 161-171.

Vraag 8 A Het aankaarten van ongelijkheden zou teveel geld kosten en kan men dus alleen in landen die allereerst een goede economische groei kennen B Ongelijkheden in gezondheid kosten heel wat aan de samenleving. Ze aankaarten zou dus geld besparen op de lange termijn B Ongelijkheden in gezondheid kosten heel wat. In de Europese Unie verliest men 1,4% van het BBP aan ongelijkheden in gezondheid. Dat is bijna evenveel als het geld besteed aan defensie (1,6 vh BBP). Dit verlies komt er door een minder productieve bevolking en minder belastingen die worden bijgedragen, als hogere kosten aan sociale zekerheid en gezondheidszorg. Persisterende ongelijkheden vertragen ontwikkeling zelfs. Meer dan 800 miljoen mensen wereldwijd- 1/3e van de wereldbevolking- leven in sloppenwijken. Het bereiken van globale gezondheidsdoelen wordt vertraagd door armzalige toegang tot gezondheidszorg voor mensen als deze. http://www.who.int/features/factfiles/health_inequities/facts/en/index8.html

Vraag 9 Cuba is 8 keer armer dan de Verenigde Staten. De kindersterfte is er … A Lager B Hoger C Gelijk A. Terwijl de Verenigde Staten 8 keer rijker zijn dan Cuba, is de kindersterfte in Cuba - met 4,7/1000 levend geborenen- lager dan in de Verenigde Staten (5,8/1000 levend geborenen). De levensverwachting in Cuba is 78 jaar, net onder het gemiddelde in de VS. (World Bank Data) Het is merkwaardig hoe een ontwikkelingsland toch een goede gezondheid kan waarborgen voor de inwoners. Na 50 jaar universele gezondheidszorg hebben de meeste Cubanen toegang tot een kwalitatieve gezondheidszorg. Het hangt er dus van af welke politieke keuzes je maakt. Andere goede voorbeelden zijn Sri Lanka, Thailand en Costa Rica, met gelijkaardige resultaten en beperkt budget. (Balabanova et al, Good Health at Low cost 25 years on, 2011 en Good health at low cost 1985)

Samenvatting Er bestaan enorme ongelijkheden in gezondheid tussen landen, maar ook binnen landen. Deze ongelijkheden zijn niet toe te schrijven aan biologische of genetische factoren, maar aan de kwaliteit van je leefomgeving, die weerspiegelt of je arm of rijk bent Ongelijkheden in gezondheid kosten heel wat aan de maatschappij en vertragen ontwikkeling Ongelijkheden in gezondheid kunnen worden aangepakt met een beperkt budget