Early Feeding skills Early Feeding Skills Hoe weet je of een baby toe is aan zelf drinken. Hoe houden we onze baby’s pink ? Conny Mooij Corco v d Burg

WAAROM EFS? Onderzoek bij prematuren Onderzoek Suzanne Thoyre EFS Tweedaagse cursus Landelijke werkgroep Vertaling checklist naar het Nederlands Ten eerste wil ik noemen dat de EFS ontwikkeld is voor flesvoeding bij prematuren. Voor de borstvoeding gebruiken wij het stappenplan voor de prematuur. OM BIJ HET THEMA ONDERVOEDING AAN TE SLUITEN: veel ex prematuren kunnen moeilijk eten, krijgen veel problemen, spugen veel en kokhalzen snel. Voeding moet leuk zijn en veilig. Resultaten onderzoek: Bij 22% van de kinderen is de overgang van sondevoeding naar borst-/ flesvoeding met problemen verlopen. De meest voorkomende problemen tijdens het drinken zijn: zich verslikken, het morsen van melk en benauwdheid. De meeste ouders zijn rond de 6 maanden begonnen met het introduceren van lepelvoeding. Bij 14% van de kinderen ging dit niet zonder problemen. De meest voorkomende problemen bij het aanleren van de lepelvoeding zijn: kokhalzen en heel kieskeurig zijn. Bijna een kwart van de ouders met voedingsproblemen bij hun kind heeft hulp gezocht. Uit onderzoek blijkt dat veel voedingsproblemen voortkomen uit negatieve ervaring tijdens het drinken. Door de saturatiedalingen die kunnen ontstaan en de bradycardien, voelt een kind zich erg beroerd en geeft een negatieve prikkel. Daarbij wordt de prematuur erg negatief geprikkeld in het mond neus gebied. Kennismaking met Susan Thoyre. Zij is als kinderverpleegkundige en Associate Professor werkzaam aan de School of Nursing, University of North Carolina in Chapel Hill in de Verenigde Staten. Zij heeft veel onderzoek gedaan naar het zuig- en slik gedrag van premtuur geboren kinderen. Naar aanleiding van het onderzoek heeft zij de EFS ontwikkeld. EFS De Early Feeding Skills Assessment (EFS) is een checklist om te zien of een baby toe is aan een orale voeding, hoe de coördinatie van slikken en ademen verloopt, of de baby zijn fysiologische parameters stabiel kan houden en of de baby snel herstelt van de impact van de orale voeding. Deelnemers worden getraind in het gebruik van de EFS en de implementatie ervan. Naast de EFS voor de flesvoeding bestaat er ook een beoordeling bij borstvoeding en premeturen: de PIBBS (Preterm Infant Breastfeeding Behaviour Scale)

DOEL VAN DEZE PRESENTATIE Kennis vergroten omtrent Uitgangspunten voor een goede voeding Observatie van drink en zuigtechniek Herkenning van stress signalen Toe te passen interventies Observaties na de voeding

KERSTIN HEDBERG-NYQVIST:(Early Human Dev 55 (1999) 247 -264.) PIBBS PIBBS : test voor borstvoeding bij de prematuur (Preterm Infant Breastfeeding Behaviour Scale) Zoeken 0 - 2 houvast van tepelhof 0 - 3 tijdsduur happen (+ vasthouden) 0 - 3 zuigen 0 - 4 langste tijd aaneengesloten zuigen 1 - 6 Slikken 0 – 2 KERSTIN HEDBERG-NYQVIST:(Early Human Dev 55 (1999) 247 -264.)

UITGANGSPUNTEN VOOR HET VOEDEN Aantal weken zwangerschap Rustige omgeving Tijd en aandacht Bewaking Zijligging Alerte baby Starten tussen 32 en 34 weken(komt later ook nog) rustige omgeving zonder afleiding (bij voorkeur de vpk niet storen tijdens het voeden / niet aan de balie) tijd en aandacht voor het kind een kind ligt ALTIJD aan de bewaking tijdens het drinken (de monitor in het zicht) bij voorkeur in zijligging (komt straks weer terug)  

ZIJLIGGING Natuurlijke houding Veiligheid Zwaartekracht Reguleren flow en bolus voordelen zijligging voeding komt niet direct achter in de keel terecht houding komt overeen met borstvoeding baby kan beter de flow en de bolus reguleren bij een te hoge flow of een te grote bolus kan de melk makkelijker uit de mond stromen   positie zijligging baby op je bovenbenen, eventueel benen op een voetenbankje hoofd van de baby iets hoger dan het lichaam eventueel in een couveuse of op opname tafel voordoen met pop of foto laten zien

Voorbeeld zijligging

WANNEER BEGIN JE MET DE VOEDING ? Zwangerschapsduur Ademhalingsondersteuning Niet voedend zuigen Wakker en alert Flexiehouding Baseline SPO2 > 85% (prematuren) / SPO2 >93% (a term) Rooting Readyness for oral feeding Zwangerschapsduur Niet voedend zuigen: sneller ritme, zelfregulerend gedrag(geen voeding), wel lichte verhoging HA, kaak daalt minder veel dan met voeding wakker en alert. Wat gebeurt er bij overstrekken? rustige ademhaling, goede saturatie baby is in staat om een flexie houding te handhaven  gebogen houding, armen naar de middenlijn, vuistjes maken eventueel eerst op een fopspeentje laten zuigen (niet voedend zuigen) alléén als er rooting is (baby opent de mond bij aanbieden van speen/ borst en de tong gaat naar beneden) kan er gestart worden met orale voeding Niet laten huilen, dan eerst troosten video Opens mouth promptly

HERKENNEN VAN ZUIGPATRONEN Normaal Dysorganised Dysfunctional Volgens NOMAS beoordeeld (Neonatal Oral Motor Assessment Scale) Reflexen die bij het kind aanwezig zijn: zuigen: vanaf 16-18 weken aanwezig slikken: vanaf +/- 12 weken cuppen van de tong: vanaf 28 weken Bij het slikken, stopt de ademhaling (logisch gevolg om verslikking te voorkomen) Bij prematuur 3-5 zuigbewegingen per reeks met ademen en slikken voor de reeks. Pauze is evenlang als de reeks. Mond is nog klein, minder voorraad mogelijk , daarom eerder slikken. Ook minder krachtig zuigen door weinig wangvet Normaal: kinderen, die het zuigen, slikken en ademhalen gedurende niet-voedend zuigen en voedend zuigen goed kunnen coördineren, passend bij hun leeftijd. · Disorganized: kinderen die het zuigen, slikken en ademhalen niet kunnen coördineren. Soms is dit te zien bij prematuren, kinderen met conditie- of ademhalingsproblemen, kinderen met hartproblemen of kinderen met problemen in het maag- en darmkanaal. Het kan echter ook voorkomen bij kinderen, waarbij de oorzaak niet duidelijk is. · Dysfunctional: kinderen, waarbij de motorische reacties en bewegingen niet goed verlopen zijn. : bij dit zuigpatroon is er een stoornis in het bewegen van kaak en / of tong, waardoor het zuigen en slikken afwijkend verloopt of niet lukt Dit kan voorkomen bij kinderen met anatomische of neurologische afwijkingen. Ook hierbij geldt soms dat we deze problemen bij het zuigen zien, zonder dat de onderliggende oorzaak (al) duidelijk is. Bijv.: schizis, Down, asymetrie

OBSERVATIES TIJDENS HET VOEDEN Fronsen Hoofd achterover of op en neer bewegen (Using accessory muscles) Kin terug trekken Wegdraaien van de speen Vingers spreiden

OBSERVATIES TIJDENS HET VOEDEN Voeding loopt uit de mond (drooling) Klakken met de tong (tongue clicking) Klokkende of hoorbare slik (gulping)

OBSERVATIES TIJDENS HET VOEDEN Kreunen (grunting) Neusvleugelen Hoesten, zich verslikken

OBSERVATIES TIJDENS HET VOEDEN Verandering van kleur Verlies tonus (grunting) Niet ademhalen Saturatiedaling en bradycardie

INTERVENTIES TIJDENS HET VOEDEN Pauzes inlassen (regulation respiration) Aanpassen flow Stoppen met voeden

WAT RAPPORTEER JE ? Niet vragen “hoeveel heeft een kind gedronken” Invullen van de “Checklist orale voeding”

CHECKLIST ORALE VOEDING

Bronnen The Early Feedingskills Assessment for Preterm Infants; S.Thoyre, C.S.Shaker, K.Pridham (2008) The reliability of the Neonatal Oral-Motor Assesment Scale; S. da Costa, C vd Schans, Research and Innovation Group in Health Care and Nursing, Hanze University, Applied Sciences, Groningen, the Netherlands, Acte Paediatr 2008 The Preterm Infant Breastfeeding Behavior Scale(PIBBS), a new tool for describing maturational steps in infant behavior ; Kerstin Hedberg Nyqvist1, Uwe Ewald1 and Per-Olow Sjödén1(1996)

BEDANKT VOOR JULLIE AANDACHT

VRAGEN ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?

VOORBEELD ZIJLIGGING