Schimmels in de wondzorg 2014- 2015 Anissia Michiels

Inhoudstafel Definitie Etiologie Gunstige factoren Diagnose Praktische raadgeving Schimmelinfecties Schimmels in wonden

Definitie Fungi Schimmels en gisten Eukaryote micro-organismen Bezit een celwand Heterotroof Overal in de natuur

Definitie Schimmelziekte veroorzaakt door fungi Schimmelziekten onderverdelen: Dermatomycose Algemene mycose

Inhoudstafel Definitie Etiologie Gunstige factoren Diagnose Praktische raadgeving Schimmelinfecties Schimmels in wonden

Etiologie Huid van mens normaal bevolkt door allerlei bacteriën en gisten of schimmels

Etiologie Diepe mycose Dermatomycose Infectie verspreidt tot onder startum corneum Dermatomycose Gisten of schimmels in startum corneum groeien Barrièrefunctie van huid aangetasten Immunodeficiëntie, ouderen, diabetes, chronische veneuze insufficiëntie en perifeer arterieel vaatlijden

Etiologie Dermatologische schimmelziekten: Candidiasis Dermatofyten Pityrospurum

Etiologie Dermatologische schimmelziekten: Candidiasis Gist Normale bewoner: mondholte, darm en vagina Ziekverwekkend: slijmvliezen, nagels, huid Meestal veroorzaakt door Candida albicans

Etiologie Dermatologische schimmelziekten: Dermatofyten Schimmels Overgebracht door mensen ( besmette ondergrond, kleren, …) en dieren (honden, katten, paarden, …) Drie types: Tricofyton: op nagels, huid en haar Epidermofyton: op kale huid Microsporum: op huid

Etiologie Dermatologische schimmelziekten: Pityrospurum Gist Normale bewoner: huid Verwekt door Malassezia furfur

Inhoudstafel Definitie Etiologie Gunstige factoren Diagnose Praktische raadgeving Schimmelinfecties Schimmels in wonden

Gunstige factoren Bepaalde geneesmiddelen Ziekte of zwangerschap Warmte en vochtigheid Te weinig / overmaat aan hygiëne

Gunstige factoren Langdurig dragen van sportschoenen of plastiek schoeisel Synthetische of nauwe aansluitende kledij

Gunstige factoren Schommelingen in hormonaal stelsel Seborrhoeïsche, vochtige en overmatig transpirerende huid

Inhoudstafel Definitie Etiologie Gunstige factoren Diagnose Praktische raadgeving Schimmelinfecties Schimmels in wonden

Diagnose Twee verschillende processen : Microscoop Kweek Positief: - Schimmeldraden of –sporen terugvinden - Diagnose dermatomycose gesteld - Geen informatie over aard of identiteit van fungus Negatief: sluit de diagnose niet uit Kweek

Diagnose Twee verschillende processen : Microscoop Kweek Minimaal drie weken Diagnosezekerheid

Diagnose Materiaal op bepaalt manier afnemen: Huidschilfers Haren Nagels

Diagnose Materiaal op bepaalt manier afnemen: Huidschilfers: Huid ontsmetten Met scalpel of steriel pincet schilfers verwijderen Overgang van gezonde naar aangedane huid

Diagnose Materiaal op bepaalt manier afnemen: Haren: Vanuit midden van verwonding Met een steriel pincet uittrekken Uit aangetaste haren aftrekken

Diagnose Materiaal op bepaalt manier afnemen: Nagels: Nagels ontsmetten Met steriel schaartje stukje nagel afknippen Overgang van gezonde naar aangedane deel

Inhoudstafel Definitie Etiologie Gunstige factoren Diagnose Praktische raadgeving Schimmelinfecties Schimmels in wonden

Praktische raadgeving Bij voorschrift van antibiotica, patiënt aan arts meedelen of hij/zij al een mycose heeft gehad Sandalen in openbare douches en zwembaden Een douche nemen is beter dan een bad Overmatig bezoek vermijden naar borrelbaden

Praktische raadgeving Aangepaste zeep gebruiken Hygiëneregels respecteren Huidplooien goed afdrogen Kleren die zorgen voor voldoende ventilatie Katoenen ondergoed Koenen of wollen kousen

Inhoudstafel Definitie Etiologie Gunstige factoren Diagnose Praktische raadgeving Schimmelinfecties Schimmels in wonden

Schimmelinfectie Onychomycosis Kenmerken Nagels: Dikker Groenige, gelige of witte kleur Kwetsbaar en brokkelig Soms geheel of gedeeltelijk loskomen Tenen en/of vingers Een of meerder aangetast

Schimmelinfectie Onychomycosis Etiologie Schimmelnagel door dermatofyten: 70% Trichophyton rubrum 20% Trichophyton mentagrophytes Schimmelnagel door gist: Candida albicans

Schimmelinfectie Onychomycosis Behandeling Orale antimycotica Tabletten of capsules Kuur: Minimum 3 maanden Soms twee nodig Lokale nagellak 1 à 2 keer per week gedurende +/- 6 maanden

Schimmelinfectie Tinea pedis Kenmerken Tussen de tenen: schilferingen en kloofjes Voetranden: rode schilferingen Voetzolen: jeukende blaasjes

Schimmelinfectie Tinea pedis Etiologie & epidemiologie Dermatofyt Schimmel voedt zich van hoornlaag 10% van de bevolking 20% van de volwassen mannen De ene lijkt bevattelijker zijn dan een andere

Schimmelinfectie Tinea pedis Behandeling Zalf / crème: Groeiremmend of schimmeldodend 1 à 2 keer per dag Symptomen verdwenen → behandeling voortzetten Orale geneesmiddel: Bij hardnekkige of ernstige gevallen +/- 3 maanden

Schimmelinfectie Candida vaginitis Kenmerken Afscheiding: overmatig, wit, korrelig of brokkelig Jeuk, roodheid, irritatie of branderigheid Plassen en vrijen kunnen pijnlijk zijn

Schimmelinfectie Candida vaginitis Kenmerken Infectie soms uitbreiden: Uitwendige geslachtsdelen of liesplooien Rode en vochtige huid, jeuk, schilfering, roodheid, puskopjes, blaasjes, smetplekken, scheurtjes

Schimmelinfectie Candida vaginitis Etiologie Gist: Candida albicans Natuurlijke bewoner van vagina Bij verstoord evenwicht gist groeien en klachten veroorzaken Geen SOA

Schimmelinfectie Candida vaginitis Behandeling Vaginaal in te brengen middelen: Tablet Antischimmel crèmes Indien buitenkant aangetast: antischimmel crèmes voor uitwendig gebruik Gemakkelijk te behandelen Kan herhaaldelijk terugkeren!

Schimmelinfectie Candida intertriginosa Kenmerken Erytheem → vocht uitgeven Erosies en fissuren Jeuk en branderige pijn Onaangename geur Locatie in huidplooien: liezen, tussen vingers of tenen, onder borsten, buikplooien, bilnaad, oksels

Schimmelinfectie Candida intertriginosa Etiologie Gist: Candidiasis intertriginosa Ontstaan: transpiratie en maceratie de ontplooiing van fungi bevordert. Voorkomen: zwaarlijvige, immunodeficiënte of diabetische mensen

Schimmelinfectie Candida intertriginosa Behandeling Lokaal antiseptica en schimmelwerende crèmes Orale behandeling: in geval dat de infectie zich uitbreidt

Schimmelinfectie Seborrisch eczeem Kenmerken Roodheid, jeuk en schilfertjes Locatie: Gezicht: plooien naast neus & in wenkbrauwen Achter oren, rond wimpers, langs haargrens Soms uitbreiden naar huidplooien: onder borsten, navel, liezen, buikplooi, bilspleet en rond anus Eczeem komt en gaat

Schimmelinfectie Seborrisch eczeem Etiologie & epidemiologie Gist: Pityrosporum ovale Klachten verergeren bij: stress, ziekte, droge lucht, lage temperaturen Begint rond puberteit Meest actief op jong volwassen leeftijd +/- 5% van de bevolking Mannen meer dan vrouwen

Schimmelinfectie Seborrisch eczeem Behandeling Symptomen onderdrukken Dempen van ontstekingen & verminderen van aantal gisten Antischimmel middelen: tabletten of crèmes Ontstekingsremmers: crèmes

Inhoudstafel Definitie Etiologie Gunstige factoren Diagnose Praktische raadgeving Schimmelinfecties Schimmels in wonden

Schimmels in wonden Besmettelijke micro-organismen: Bacteriën Fungi Koloniseren of infecteren Ongunstige invloed op wondhelingsproces Gisten: Candida albicans, Aspergillose, Cryptococcus, … Schimmels: Epidermophyton, …

Schimmels in wonden Fungusinfectie Directe contaminatie door sporen in wonden, brandwonden of chirurgische wonde Soms bijzondere ziektekiemen inoculeren tijdens trauma (contact met grond, water of een beet) Gemakkelijker optreden bij immunosuppressieve patiënten

Bedankt voor uw aandacht

Bronvermelding Aspergilloses et autres champignons filamenteux opportunistes. (2014). Récupéré sur UNF3S: http://campus.cerimes.fr/parasitologie/enseignement/aspergillose/site/html/cours.pdf Blanchot, L. (s.d.). Les atteintes des plis ou intertrigo. Récupéré sur Doctissimo: http://www.doctissimo.fr/html/dossiers/mycoses/articles/9259-atteintes-plis-intertrigo.htm Candida intertrigo. (2009, Julie 17). Récupéré sur DermNet NZ.: http://www.dermnetnz.org/fungal/img/candida-intertrigo/source/8.html Candida intertrigo. (2009, Julie 17). Récupéré sur DermNet NZ. : http://www.dermnetnz.org/fungal/img/candida-intertrigo/source/7.html Coulomb, S. (2003, Mei 20). Mycoses, niet zo erg maar wel hardnekkig! Récupéré sur E-gezondheid: http://www.e-gezondheid.be/mycoses-niet-zo-erg-maar-wel-hardnekkig/actueel/1144 Crutchfield, L., Frescos, N., Duncan, G. J., Weller, C., & Woodward, M. (2005, Mei). Prevalence of mycoses in chronic lower limb wounds of people with onychomycosis and/or tinea pedis. Récupéré sur AWMA: http://www.awma.com.au/journal/1302_01.pdf Dermatomycose. (2014, Juni 2). Récupéré sur mmmig: http://www.mmmig.nl/ziektebeelden-en- verwekkers/dermatomycose/

Bronvermelding Di Benedetto, C., Bruno, A., & Bernasconi, E. (2013). Infection du site chirurgical : facteurs de risque, prévention, diagnostic et traitement. Récupéré sur Revue médicale Suisse: http://www.revmed.ch/rms/2013/RMS-N-401/Infection-du-site-chirurgical-facteurs-de-risque- prevention-diagnostic-et-traitement Jochems, A., & Joosten, F. (2009). Zakwoordenboek der geneeskunde. Nederland: Elsevier. Mekkes, J. R. (2012, April 21). Candida vaginitis. Opgehaald van Huidziekte: http://www.huidziekten.nl/folders/nederlands/candida-vaginale-schimmelinfectie.htm Mekkes, J. R. (2014, Augustus 21). Intertrigo . Récupéré sur Huidziekte: http://www.huidziekten.nl/zakboek/dermatosen/itxt/intertrigo-dermatitis-intertriginosa.htm Mekkes, J. R. (2012, April 15). Schimmelinfectie van de huid. Récupéré sur Huidziekte: http://www.huidziekten.nl/folders/nederlands/schimmelinfectie-huid.htm Mekkes, J. R. (2012, April 21). Schimmelnagel. Opgehaald van Huidziekte: http://www.huidziekten.nl/folders/nederlands/schimmelnagel-kalknagel.htm Mekkes, J. R. (2010, Januari 24). Seborroïsch eczeem. Récupéré sur Huidziekte: http://www.huidziekten.nl/folders/nederlands/seborroisch-eczeem.htm Mekkes, J. R. (2009, December 12). Voetschimmel. Opgehaald van Huidziekte: http://www.huidziekten.nl/folders/nederlands/voetschimmel.htm

Bronvermelding Mycoses de la peau. (2014). Récupéré sur Pfizer: http://www.pfizer.be/sites/be/fr/patients/Pages/Mycoses.aspx Petignat, C., Blanc, D., & Bally, F. (2006, Januari). Microbiologie pathogenèse de l'infection. Récupéré sur HPCI: http://www.hpci.ch/files/formation/hh_microbio-inf-sterilisation.pdf Rispail, P., Lavigne, J., Segondy, M., & Darbas, H. (2006, December). Diagnostic et suivi des infections des muqueuses, de la peau et des phanères, de la gale et des pédiculoses: le bon usage des examens biologiques. Récupéré sur Faculté de Médecine: http://www.med.univ- montp1.fr/enseignement/cycle_2/MIB/Ressources_locales/dermato/MIB_dermato_79_87_343_Dia gnostic_suivi_infections_muqueuses.pdf Schimmeldiagnostiek. (s.d.). Récupéré sur Pedicure & Nagelstudio Elegance: http://www.mooiehandenenvoeten.biz/schimmeldiagnostiek.html Schimmels. (2015, April 2). Récupéré sur Microbiologie: http://www.microbiologie.info/schimmels.html Senneville, E. (2009, Juni 18). Colonisation/infection des plaies. Récupéré sur Armeda: http://www.armeda.fr/index.php?option=com_docman&task=doc_view&gid=20&Itemid=56 Tinea pedis (Atleetvoet, voetschimmel). (1997). Récupéré sur Farma mozaiek: http://www.farmamozaiek.be/farmamozaiek/?q=node/4329 Van Puijenbroek, E. P., Duyvendak, R. J., De Kock, C. A., Krol, S. J., Jaspar, A. H., & Loogman, M. C. (2008). NHG-Standaard Dermatomycosen. Récupéré sur NHG: https://www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard- dermatomycosen#Medicamenteuzebehandeling