De strijd om de macht: van feodale naar territoriale koninkrijken HB p92-95, WB p115-122

Onderzoeksvragen Waarom was de Franse koninklijke macht van de 10e tot de 12e eeuw zo beperkt en wie profiteerde daarvan? Hoe slaagden de Engelse en Franse koningen erin om in de tweede middeleeuwen de macht over hun grondgebied te herstellen? Welke bestuurlijke vernieuwingen leidden tot een efficiënter koninklijk beleid? Hoe slaagden de onderdanen erin om grenzen te stellen aan de groeiende koninklijke macht?

Onmacht van de Franse koning Lestekst p93 deel 1 Bron 1, 2, 3 en 5

Herhaling: Karolingische rijk Reden voor de verbrokkeling? - Feodaliteit (het leenstelsel) - Verdeling van het rijk na de dood van Karel de Grote (814)

West-Frankenland (987) Laatste koning sterft. Lodewijk de Doeniet Zoon van Lodewijk de Vrome Hugo Capet: wordt gekozen door de kroonvazallen (hertogen en graven). Heeft deze man veel macht? Theorie: ja Praktijk: neen, kroonvazallen trekken zich er weinig van aan. Reden: zij hebben hem de macht gegeven. Capet: Hij die een mantel draagt (“cape”)

Reeds koningshuizen tegengekomen? Merovingers Karolingers

Bron 1a: het koninklijk gebied Koninklijk domein Een klein gebied rond Parijs. Blauwe kleur: Domaine Royal Vorstendommen: Normandië, Anjou, Aqutanië, Toulouse, …

Onttrekken aan feodaal gezag Feodale vorsten onttrekken zich aan het gezag van de vorst. Motteburcht. = een houten versterking op een kunstmatige heuvel, omringd door een palissade en een gracht. Bron 2

Feodale heren worden machtiger Sommige hertogen of graven slaagden er in hun vazallen onder controle te houden. Door: Veroveringen van gebieden. Goed uitgedokterde huwelijkspolitiek. Dus: feodale vorstendommen werden uitgebreider en machtiger dan het koninklijk domein. Zie bron 1 HB p92

1066 - Engeland Edward the Confessor sterft kinderloos Geen rechtstreekse troonopvolger. Mogelijke opvolgers Harold Godwinson, hertog van Wessex: Aangeduid door de Engelse adel als opvolger. Willem, hertog van Normandië: aangeduid door Edward als zijn opvolger.

Twee hertogen, één land Wat zal er gebeuren? Haalt de vroegmiddeleeuwse diplomatie het? Wordt er een vreedzame oplossing gevonden waar beide partijen zich in kunnen vinden? Blijft Engeland ongestuurd?

1066 – Slag bij Hastings

1066 – Slag bij Hastings Tapijt van Bayeaux (70 m x 50 cm) Vernoemd naar? De stad waar het gemaakt is (Bayeux).

Tapijt van Bayeux – bron 3 HB p92 Overwinnaars? De Normandiërs, olv de hertog van Normandië: Willem De Veroveraar. Hulp gekregen van de Vikingen. (leenmannen) Doel van tapijt? Geschiedenis vertellen adhv een beeld. Soort beeldverhaal. Gevolg? De hertog van Normandië was nu ook koning van Engeland. Wie zal dit niet zo leuk vinden? De Franse koning… Heeft een leenman die even machtig (of machtiger) is dan hijzelf (en ook nog eens koning is).

Willem’s opvolgers Bron 1b, HB p92: Wat is er verschillend met 1a? Via huwelijkspolitiek kregen zij alle hertogdommen en graafschappen in West-Frankrijk. Bron 5 p92: Hoe slagen ze deze gebieden onder controle te krijgen? Via de leenhulde. Feodaliteit: leenheer – leenman Engelse koningen hebben leen liggen in West-Frankrijk.

Op weg naar territoriale eengemaakte rijken Lestekst HB p93 Bron 1c, 4, 5, 6 en 7