Martha Nussbaum, Vanaf 1947 Het dogmatisme en het nihilisme voorbij… Het dogmatisme en het nihilisme gaan voorbij aan de menselijke ervaring
Deugdzaam Karakter ontwikkeling Mogelijkheid tot liefde Het goede is het juiste midden Streven naar geluk(t) Nooit af.
Moderne ethiek is te rationeel
Niet: wat is een juist leven? Maar: wat is een goed leven?
Broosheid van het goede Niet tot elkaar reduceerbare unieke delen van geluk Geluk is afhankelijk van de wereld en haar omstandigheden.
Het goede? Soms zijn er tragische dilemma’s zonder juiste moraal Slecht
Emoties maken deel uit van oordeelsvermogen - achter elke emotie zit een oordeel - ‘Dat mag jij niet doen!’
Verdriet vertelt je waar je om geeft
Emoties als fundering voor ethiek?
Mededogen i.t.t. walging Projectie van eigen schaamte. Tegen angst voor besmetting.
Besef gemeenschappelijke risico’s en kwetsbaarheid Politiek doel: kwetsbare mensen beschermen
Vooruitgang is niet meetbaar in BNP BNP leidt niet automatisch tot verbetering levenskwaliteit India
Mogelijkheden-benadering capability approach Armoede = verstoken zijn van mogelijkheden
Wat kan elke persoon Doen Zijn ??? Worden?
Narratieve ethiek: Martha Nussbaum (1947) Nussbaum in schoonheid en de troost:
Oproep tot Heilige verontwaardiging Maak de komende weken een lijst van normen die je boos maken. En van ontwikkelingen waar we een nieuwe moraal voor nodig hebben. Bijv: -computers die werk overnemen; -verminderd sociaal contact door automatisering; -mensen die laks omspringen met privacyvoorwaarden van bedrijven; -mensen laten werken voor een uitkering zonder ze extra te geven; -verzekeringen voor specifieke doelgroepen; -mensen die praten in de stilte coupé; -kinderen die speelgoed krijgen dat is gemaakt door kinderen; -rechtshulp die niet voor iedereen betaalbaar is
Altruïsme versus egoïsme Hoeveel moeten we voor een ander doen? Singer versus Rand 4fc9-a539-c65deb643dbe#alleafleveringen
Stel je voor dat Atlas zijn schouders ophaalt…
Moeten we harde werkers belonen of behoeftigen helpen?
Mogen we van Atlas verwachten dat hij de anderen draagt?
"Ik zweer - bij mijn leven en mijn liefde daarvoor - dat ik nooit zal leven voor de behoefte van een ander mens, ".
"Ik zweer - bij mijn leven en mijn liefde daarvoor - dat ik nooit zal leven voor de behoefte van een ander mens, noch een ander mens zal vragen voor mijn behoefte te leven".
Het vrijwilligersprobleem
Objectivisme: Ratio = ego maakt de mens krachtig De scheppende mens
Onafhankelijkheid is de enige maatstaf voor deugdelijkheid en menselijke waarden Dus niet: wat je doet of hebt gedaan voor anderen.
Moet de Ander je goedkeuren?
Succesvolle personen worden gedwongen te betalen voor de zwakkeren
Ideoloog van het kapitalisme Hebzucht is goed
Overheidsbemoeienis verziekt de markt
Kapitalisme is goed want het werkt
Verzorgingsstaat = ondergang
Of toch niet?
Ongelijke kansen Wreed systeem Stimuleert uitbuiting Uitputting van grondstoffen (overbevissing) Juist ongelijkheid zorgt voor strijd en ondergang
Utilisme: Peter Singer (1946)
Ongelijkheid is niet te rechtvaardigen
Gedachte-experiment
Peter Singer ‘Rechtvaardiging voor discriminatie om geografische redenen lijkt onmogelijk.’
Er is geen enkele filosofische reden om niet te geven…
Wie is beter? Paul Farmer (Arts zonder grens) of Paul Allen (met zijn peperdure jacht)
Gevolgethiek Handel met als doel: het maximaliseren van het totale geluk. Bentham en Mill Rond 1800.
Oplossing: nieuw utilisme - Consequenties gemeten in pijn & geluk - Consequenties voor alle betrokkenen
Het utilisme van Peter Singer - Pijn is slecht. Ongeacht wie het heeft. - Niet alleen mensen voelen pijn. - We zijn verantwoordelijk voor wat we kunnen voorkomen.
Armoedebestrijding Is er een moreel verschil tussen het leven van een kind in de straat en een kind in China? Lever 1% van je bruto inkomen in en red levens. Tip:
Hoeveel procent (van het BNP) besteedt Nederland aan ontwikkelingshulp?
Het kost haast niets
Iedereen egoïstisch? Dan is er geen stem voor de toekomstige generaties. Of voor de armsten en stemlozen.
Geven maakt ons allemaal blij….