Migratie en mobiele daders: heling bij rondtrekkende dadergroepen Stijn Van Daele en Tom Vander Beken Gemaakt door Mathias Baekelandt www.gva.be

Waarover gaat de tekst? Gebaseerd op onderzoek onder rondtrekkende daders die bestraft zijn voor heling. Er zijn een stijgend aantal Oost-Europese daderbendes in West-Europa, al dan niet mobiel, die eigendomsdelicten plegen. Oorzaken voor plegen van misdrijven. www.mediawijzer.net

Opvatting problematiek: Grote aandacht voor eigendomsdelicten door politie en beleid in België/Nederland. Verschillende opvatting: Nederland: ~ mobiel banditisme. Hit-and-run tactiek: daders slaan toe en verplaatsen zich dan naar een ander gebied. Ze verlaten vaak West-Europa voor een tijdje na een misdaad. België: ‘Rondtrekkende daders’ blijven langere tijd of definitief in België.

Sociale organisatie Daders die misdaden coördineren vanuit het buitenland. Daders die zich in het gebied zelf bevinden en misdaden uitvoeren. Sommige misdaden worden via sociale netwerken georganiseerd (contact en organisatie tussen soorten daders ~ helingnetwerken). Tijdelijke daders maken weinig sociale relaties aan, maar hebben contact met daders die uit andere landen opereren. ‘Sedentaire daders’ blijven langer op dezelfde plaats wonen door economische of politieke redenen. (asielaanvraag, werkgelegenheid, informele contacten opbouwen met taalgenoten). Criminele feiten worden gepleegd, om hun financiële toestand te verbeteren en een goed leven te kunnen opbouwen, doordat er geen werkgelegenheid was.

Methodologie onderzoek Informatie verzamelen over activiteiten en motieven van daders, naast de omvang van de misdrijven (voornamelijk eigendomsdelicten). 60 sleutelfiguren binnen helingnetwerk ondervraagd (allemaal Serviërs en Roemenen, want ze zijn de grootste groep mobiele daders). Beperkte medewerking van daders door taalbarrière. Ze willen er ook niet veel over zeggen. 10 daders werkten uiteindelijk mee.

1.bp.blogspot.com Resultaten onderzoek Verschillende soorten typologieën bij dadergroepen. Deze gaan van sterk gestructureerde groepen tot losse samenwerkingsverbanden. Leden van gestructureerde groepen werken niet gemakkelijk mee: zwijgplicht of angst voor represailles. Sommige daders werden in het midden van hun straf gerepatrieerd naar hun land van herkomst, doordat ze maar even in België verbleven (hit-and-run tactiek). Niet alle eigendomsdelicten worden door mobiele daders gepleegd.

Aanpak problematiek Nederland: België: Vroeger: vooral gericht op Poolse en Litouwse dadergroepen die gebruik maken van hit- and-run tactiek -> beperkte kijk op probleem. Nu: problematiek is als bovenregionaal opgevat en behandeld door regionale en bovenregionale rechercheteams. België: Criminaliteit die geopereerd of aangestuurd wordt vanuit het buitenland of de grote agglomeraties, krijgt nu een gecentraliseerde aanpak door Centrale Directie van strijd tegen criminaliteit tegen goederen van de Federale Politie en door het Federaal Parket.

Rondtrekkende daders of mobiel banditisme Grote actieradius. Grote samenhang door communicatie- en vervoersmiddelen. -> internationaal vlak. Nu vooral dadersgroepen uit Oost-Europa Vroeger: Bokkenrijders, Kappabendes,…

Helingnetwerken Snel en flexibel. Buit = CRAVED: verbergzaam, verwijderbaar, beschikbaar, waardevol, bruikbaar en verkoopbaar. Familie wordt op de hoogte gehouden van transport van goederen wanneer de daders niet meereizen. -> economische pushfactor in land van herkomst . -> criminaliteit.

Verkoop goederen verkocht in land van herkomst op zwarte markten of bij kleinhandelaars. -> moeilijker door transport Verkocht in land waar het gestolen is dankzij informele contacten met personen die daders er hebben leren kennen, meestal in bars. ->makkelijker www.eshopexpo.eu