Een kritische analyse van het begrip perfectionisme in relatie tot eetstoornissen

Conceptuele en operationele analyse van perfectionisme Conceptualisering van perfectionisme is veranderd doorheen de tijd: Eerst perfectionisme: als maladaptief en unidimensionaal kenmerk Later perfectionisme: construct die meerdere facetten ( intra- en interpersoonlijke kenmerken ) en anderzijds zowel adaptieve als maladaptieve componenten omvat

Unidimensionale visie Perfectionisten omschreven als individuen die excessief hoge standaarden stellen voor zichzelf en hun zelfwaardegevoel afhankelijk maken van het al dan niet bereiken van deze hoge standaarden

Multidimensionale visie Twee soorten perfectionisme : 1. Maladaptief of neurotisch perfectionisme: streven de absolute perfectie na, ervaren nooit echte voldoening, achten fouten onaanvaardbaar, hebben steeds het gevoel dat men nog beter kan presteren 2. Adaptief of normale vorm van perfectionisme: individuen die zich hoge standaarden vooropstellen en plezier scheppen in het leveren van inspanningen en hierbij voldoening ervaren, ook al is de prestatie niet perfect.

Meten van perfectionisme Multidimensionale benadering representeert beter het begrip perfectionisme In de jaren ‘90 gebruikte men het binnen empirisch onderzoek en leidde tot de ontwikkeling van diverse multidimensionale meetinstrumenten

Almost Perfect Scale-Revised ( APS-R; Slaney et al., 2001 ) Multidimensional Perfectionism Scale ( MPS-F; Frost et al., 1990 ) Hewitt and Flett Multidimensional Perfectionism Scale ( MPS – H&F Hewitt & Flett, 1991 )

De rol van perfectionisme in therapie en implicaties voor behandeling Hoewel onderzoek naar de relatie tussen perfectionisme en eetpathologie enige lacunes en inconsistenties vertoont ( voornamelijk i.v.m de rol van adaptief perfectionisme ), toont dit onderzoek een consistente en systhematische relatie tussen maladaptief perfectionisme en eetstoornissen. Modellen voor de behandeling van perfectionisme richten zich voornamelijk op de maladaptieve component van perfectionisme.

4 soorten therapie Cognitief-gedragtherapeutisch ( cognitive behavioural therapy CBT ) Schemagerichte therapie Cliëntgericht-experiëntiële therapie Psychoanalyse

Cognitief-gedragtherapeutische behandeling Reductie van klinisch perfectionisme ( maladaptief perfectionisme ) als de daaraan gerelateerde eetstoornissymptomen. Nadeel : minder aandacht aan ontwikkelingsprocessen die betrokken zijn in het tot stand komen van perfectionisme

Schemagerichte therapie Perfectionisme is een uitingsvorm van disfunctionele schema’s. Het ontwikkelen van een disfunctioneel schema kent zijn oorsprong in het gezinsklimaat waarin het kind opgroeide en fungeert verder als blauwdruk voor interpretaties, voelen en interpersoonlijk handelen. Therapie: inzicht krijgen in de oorsprong van de perfectionistische ingesteldheid en disfunctionele schema’s. Via diverse cognitieve en experiëntiële technieken worden deze schema’s vervangen door helpende en meer evenwichtige schema’s.

Cliëntgericht-experiëntiële therapie Externalisatie en exploratie van “ innerlijke criticus “ die zijn oorsprong vind in de opvoedingscontext waar ouders expliciet en impliciet kritisch, intrusief, controleren en veeleisend waren. Stilstaan bij de door “ innerlijke criticus “ onderdrukte gevoelens en proberen om opnieuw gevoelsmatig contact te krijgen met de innerlijke belevingswereld.

Psychoanalyse Perfectionisme wordt gedefinieerd als “ introjective psychopathologies “ Patiënten hebben een overdreven focus op het ‘zelf’, een sterke bezorgdheid op het ontwikkelen, onderhouden en beschermen van hun zelf-controle en zelfwaarde, ten koste van hun interpersoonlijke relaties en dus ook hun therapeutische relatie. Langdurige, intensieve en inzichtgeoriënteerde behandeling