Methodiek voor een multidimensionale analyse van het migratiebeleid

1| Toekomsttrends in migratie Migratie = dynamisch proces => onmogelijk het ontstaan, de omvang, de samenstelling, de evolutie en het stoppen van migratiestromen accuraat te voorspellen. 1.1 Migratie Begrijpen Lee '66: het pull – en pushmodel: Pullfactor: elementen die het land van bestemming aantrekkelijk maken om erheen te verhuizen Pushfactor: elementen die het land van afkomst niet meer aantrekkelijk maken om er te blijven Opportuniteitsstructuur: mogelijkheden die door de ruimere context, de omgeving en de instituties gegeven worden omtrent migratie => dit model geeft een inzicht omtrent de algemene werking van migratie maar mist dimensies => nog andere denkkaders nodig die het tijdselement mee in kader nemen en zich meer richten op migratienetwerken en – systemen.

Lee’s push-pullmodel factoren in de landen van oorsprong en bestemming en tussenliggende hindernissen Bron Lee, 1969

1.2 Toekomsttrends in migratie belangrijke duwfactor: demografie → de wereldbevolking groeit samen met het aantal migranten het Zuiden, de ontwikkelingslanden: erg jonge bevolking ↔ de vergrijzing, verwitting en ontgroening in geïndustrialiseerde landen = pullfactor te weinig jobcreatie = pushfactor tegen 2050 zullen er zo'n 212 miljoen klimaatvluchtelingen zijn trends die migratie vergemakkelijken: meer migratie: migratienetwerken – en systemen verbeteren globaliserende migratie: meer landen aanvaarden migranten van verschillende afkomst differentie van migranten: landen aanvaarden verschillende migratietypes vervrouwelijking van migratiestromen: vrouwen spelen een grotere rol in de arbeid groeiende politisering van migratie

2| Migratie en ontwikkeling = een oorzaak van de armoede in het land van herkomst of als een bedreiging voor de welvaart en de sociale vrede in het land van bestemming => beleid moet grenzen sluiten en migratie ontmoedigen ↔ = brengt positieve economische bijdragen, een noodzakelijke factor in de totstandkoming van een vreedzame, multiculturele samenleving => opengrenzenbeleid: ieder mens heeft het recht op toegang tot migratie Migratie is een fenomeen dat zal blijven bestaan en misschien zal toenemen. Belangrijke vragen tot discussie: ‘Wel of geen migratie?’ ‘Minder of meer migratie toelaten? 'Welk soort van migratie, onder welke omstandigheden?’ 'Op welke manier beïnvloedt ontwikkeling migratie en wat zijn de effecten van migratie op diverse aspecten van ontwikkeling?'

2.1 Ontwikkeling → Migratie Economische ongelijkheid doet mensen migreren van arme naar rijkere regio’s Lange termijn: migratiedruk afnemen door investeren in ontwikkeling van land van herkomst -> economische ongelijkheid zal verminderen Korte termijn: migreren is duur -> bestaansmiddelen zullen toenemen om de economische ongelijkheid te doen verminderen maar migratie zal hierdoor stijgen => welvaartskloof moet gedicht worden, dan zal migratie afnemen op lange termijn Maar!: Hoe lang is een korte en lange termijn? Men kan hierbij de het kantelmoment/migratiebult niet voorspellen Deze analyse maakt abstractie van andere verklaringsmodellen voor migratie De migratiebult Bron gebaseerd op Fischer et al., 1997

2.2 Migratie → Ontwikkeling De baten en kosten van migratie verschillen per land naargelang: Het meso ; Het macro ; En de aard van de effecten. Belangrijkste effecten van de herkomstlanden: Remittances ; Hersenvlucht ; En arbeidsmigratie. Bilaterale contracten omtrent arbeidsmigratie Remittances maken geld vrij voor onderwijs en gezondheidszorg maar ze kunnen leiden tot: Afhankelijkheid; Verhoogde inflatie en tot inkomensongelijkheid Migratie van hoogopgeleiden door werktekorten kan leiden tot: Hersenvlucht in het land van herkomst → te weinig deskundigen in deze landen Of tot hersenwinst → opleidingen worden populairder → teveel aan deskundigen om te migreren → verhoging van opgeleiden in herkomstland

Migratie leidt tot innovatie: Hoogopgeleiden doen werkervaring op in het buitenland opgedaan en keren terug Diaspora kan zorgen voor destabiliserende politieke invloed Enorme discussie over de voor – en nadelen van migratie: resultaten worden vaak ondergesneeuwd onder ideologische, politieke en emotionele discussies ; De sociale effecten worden minder onderzocht ; Migratie wordt vaak gezien als oplossing voor economische problemen (vergrijzing...) en innovatie → sommige studies weerleggen dit. => Orozco: migranten en hun gezinnen kunnen in beide landen als transnationale gemeenschappen, kunnen worden gezien; Ontwaard hiermee de '5 T's ' : nostalgic trade, tourism, monetary transfers, transport en telecommunications. => Uitspraak doen over de relatie tussen migratie en ontwikkeling is een moeilijke evenwichtsoefening is met tegenstrijdige studies, emotionele en gepolitiseerde standpunten, contextafhankelijke factoren en verschillende invalshoeken die telkens andere winnaars en verliezers van migratie kunnen onthullen.

3| Hoe goed scoort het migratiebeleid? Douglas Massey: onderzoek naar de migratiestroom tussen Mexico en de VS: Verstrenging van het migratiebeleid → meer aanhoudingen van illegale migranten → alarmistische berichtgevingenin media → conservatieve reactie bij publieke opinie → nog meer verstrening van het beleid. Oxford University's International Migration Institute (IMI): onderzoek dynamieken in migratiestroom Marokko en Europa: Arbeidsmigratie naar het noorden zorgt ook voor strengere migratiebeleid -> migratiestroom blijft -> recht dat vluchtelingen hebben op bescherming en de aanvraag van asiel wordt enorm verhindert (zie Lampedusa) -> vluchtelingen gaan naar andere landen met een minder streng migratiebeleid -> vicieuze cirkel. Cziaka en de Haas: conclusie dat de beleidsinspanningen falen => effecten en effectiviteit van het migratiebeleid worden ondermijnd: tegenstrijdige doelstellingen en de coherentie weinig bewaakt wordt. -> in die coherentie en integratie zit een belangrijke hefboom.

Bronvermelding http://hiva.kuleuven.be/nl https://hiva.kuleuven.be/11LeerstoelOS/bib/2014-hiva-methodiek-analyse-migratiebeleid.pdf