Goed voorbereid naar de Pabo! Studiemateriaal: - Studiopabo - Studiewijzer

Vorige lessen B.5.1 De aspirant-student kan redenen voor de ontdekkingsreizen uitleggen. B.5.2 De aspirant-student kan denkbeelden en gevolgen van de Renaissance & Reformatie herkennen en beschrijven B.5.3 De aspirant-student kan uitleggen hoe de Opstand in een onafhankelijke Nederlandse staat resulteerde Inleiding hoofdstuk 6 (moedernegotie)

Leerdoel vandaag: B.6.1 De aspirant-student kan verbanden leggen tussen de overzeese expansie, het handelskapitalisme en het ontstaan van een wereldeconomie.

Moedernegotie

Amsterdam (stapelmarkt) Pakhuizen grachten

Nieuwe routes ontdekt voor pruducten Investeren in nieuwe bedrijfjes Komen later samen in VOC (Concurentie verminderen, monopoly) WIC (west indie) Kortom: handelskapitalisme

VOC Sticht handelsposten Kruidnagel, peper, noodmuskaat & kaneel

De Republiek bestuur, 1648-1702 Gewest Eigen wetten Bestuurd door de gewestelijke staten (GS) O.l.v. raadspensionaris GS benoemden een stadhouder (legerleider) GS kozen de Staten Generaal (SG) Stadhouder benoemde (mede) de stadsbesturen (vroedschappen) Machtigst? Generaliteitslanden Veroverd 1621-1648 Bestuurd door de SG

Raadspensionaris van Holland Daardoor machtigste man in de Republiek Kwam op voor de belangen van de regenten We zouden hem nu een premier noemen. Johan de Witt (1625 – 1672)

Frankrijk, 1648 - 1700 Centralisatie → koning trok alle macht naar zich toe (absolutisme) Louis (Lodewijk) XIV (1638 – 1715) regeerde van 1643 - 1715 beriep zich op het droit divin Koning kreeg macht van God Stond daarom boven de wet Er kon maar één geloof zijn

Frankrijk, vervolg Louis XIV zocht naar de natuurlijke grenzen van zijn rijk: de Rijn de Alpen de Pyreneeën 1672: Rampjaar aanval op de Republiek door: Engeland Frankrijk bisdommen Münster en Keulen Paniek: Willem III stadhouder Hield stand

Louis XIV en de Hollandse leeuw

Frankrijk Louis XIV herriep in 1685 het Edict van Nantes. De hugenoten vluchtten naar o.a. de Republiek.

Onthoofding Karel I (prent uit 1701)

Wetenschappelijke revolutie Francis Bacon (1561 – 1626) kennis verwerven d.m.v. experimenten (empirie) René Descartes (1596 – 1650) Zintuigelijke waarneming is altijd waar Waargenomen experimenten zijn daarom betrouwbaar Cogito ergo sum (Ik denk dus ik besta) Eerste theoretische basis onder de empische methode Doceerde o.a. in Leiden en Franeker

Wetenschappelijke revolutie Antoni van Leeuwenhoek Onderzoek met behulp van primitieve microscoop Ontdekking van eencelligen

Universele wet van de zwaartekracht (1687) Sir Isaac Newton (1643-1727)

Newton en zintuigelijke waarneming

Wetenschappelijke revolutie Christiaan Huygens Maatje van Newton Verbeterde de telescoop Ontdekte de ring rond Saturnus

Kunst en wetenschap Rembrandt – De anatomische les van dokter Tulp (1632)

Schilderkunst in de Gouden Eeuw Republiek: veel geld en veel talent beschikbaar Uitbarsting van schilderkunst (vijf à tien miljoen schilderijen) Schilderkunst was grote bedrijfstak Vaak kleine schilderijen  betaalbaar voor velen Johannes Vermeer (1632 – 1675) De Astronoom (1668) De Geograaf (1668-9)