Workshop / practicum De Nederlandsche Bank Locatie: Westeinde 1, 1017 ZN Amsterdam Datum: maandag 2 maart 2015 Tijd: 15:00-17:00 uur

De Asse et partibus eius (Parijs, 1514) Metrologisch Iconografisch Guillaume Buddé De Asse et partibus eius (Parijs, 1514) Andrea Fulvio Illustrium Imagines (Rome, 1517)

Interpretatie beelden op munten Rome, keerzijde denarius, Marcus Junius Brutus, 54 v.Chr. Dacia, gouden stater, Koson (KOSWN), circa 50-25 v.Chr.

Hubertus Goltzius (1526-1583) Les images presque de tous les empereurs … (Antwerpen, 1557)

Eerste handleiding voor muntverzamelaars, 1665 Charles Patin (1633-1693)

Publikaties: handboeken en internet Handboeken Grieks A catalogue of the Greek coins in the British Museum (BMC) 29 delen Sylloge Nummorum Graecorum (SNG) Handboeken Romeins M. Crawford, Roman Republican Coinage (Cr. of RRC) Roman Imperial Coinage (RIC), 10 delen Roman Provincial Coinage (RPC), 10 delen gepland (in 2025) 3 delen verschenen Online Sylloge Nummorum Graecorum : http://www.sylloge-nummorum-graecorum.org/ The American Numismatic Society: http://numismatics.org/search/ Online Coins of the Roman Empire (OCRE): http://numismatics.org/ocre/ Roman Provincial Coinage Online: http://rpc.ashmus.ox.ac.uk/project/ Coin Archives.com: http://www.coinarchives.com/a/ Wildwinds: http://www.wildwinds.com/coins/ Literatuur online: https://sites.google.com/site/digitallibrarynumis/

Zilveren stater, Sybaris, circa 530-510 v.Chr.

Alleen bekend van zijn munten: Theophilos (circa 130 of 90 v.Chr.) Zilveren tetradrachme (4-drachmen) Voorzijde: buste Theophilos naar rechts, met diadeem Keerzijde: Athena zittend op troon met lans en schild, Nike op uitgestrekte rechterhand. ΒΑΣΙΛΕΩΣ AUTOKRATOROΣ / ΘΕOFΙLΟΥ

Het Romeinse Rijk circa 260-270 n.Chr.

Domitianus II (271 n.Chr.) uit muntschat, Groot-Britannië, 2003 uit muntschat, Frankrijk 1900 Antoninianus, biljoen Voorzijde: buste Domitianus II naar rechts//IMP C DOMITIANVS P F AVG Keerzijde: Concordia staand links met patera en cornucopiae//CONCORDIA MILITVM

Wie?

Lucius Verus (161-169 n.Chr.)

Forum van Traianus Rome Zuil van Traianus entree forum (triomfboog) Basilica Ulpia Ruiter-standbeeld

Forum van Traianus Rome

Forum van Traianus Rome imago clipeata

Forum van Traianus Rome Boog van Traianus, Benevento

Makeover van Domitianus als Caesar (‘kroonprins’) onder zijn vader keizer Vespasianus (69-79 n.Chr.) als keizer (81-96)

Justinus met Victoria / engel Justinus II (565-578 n.Chr.) Justinus met Victoria / engel

Brutus en de moord op Julius Caesar Denarius, geslagen in Noord-Griekenland, 43-42 v.Chr. Voorzijde: kop Brutus rechts BRVT IMP L·PLAET ·CEST (L. Plaetorius Caestianus) Keerzijde: Pileus tussen twee dolken| EID MAR Cassius Dio, Romeinse Geschiedenis (῾Ρωμαϊκὴ ἱστορία ) XLVII.25.

Een nieuw begin, een nieuw portret circa 314 n.Chr. lauwerkrans vanaf 324 n.Chr. diadeem en omhoog kijkend Eusebius, Vita Constantini IV.15: “de grote kracht van het goddelijke geïnspireerde geloofd dat was verankerd in zijn ziel kan worden afgeleid uit het feit dat hij zijn eigen portret zo op gouden munten heeft laten zetten dat het lijkt alsof hij naar boven kijkt en al biddend naar God reikt. Afdrukken van dit type werden verspreid over de hele Romeinse wereld.”

Een nieuw begin, een nieuw portret Antiochus IV 169-164 v.Chr. Constantijn de Grote vanaf 324 n.Chr.

Soldij legioensoldaten 1ste – 3de eeuw n.Chr 27 v.Chr. - 84 n.Chr.: 225 denarii 84 - 197: 300 denarii 197 - 217: 600 denarii 217 - 235: 900 denarii 235 - ca. 300: 1800 denarii

Muntvondsten Schatvondsten ca. vijf of meer munten op één moment gedeponeerd (of één gouden munt) Losse vondsten individueel verloren munten (geen goud)

Muntvondsten Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel (14-235 n.Chr.) Aantal los gevonden munten Aantal munten in muntschatten Friesland 621 93 Groningen 254 52 Drenthe 65 528 Overijssel 29 287

Vondstmunten: online databases Keltische munten: The Celtic Coin Index (http://www.celticcoins.ca) Duitsland: Fundmünzen der Römischen Zeit in Deutschland (FMRD), NUMIDAT (http://www.fda.adwmainz.de/index.php?id=425) Oostenrijk: digitale Fundmünzen der Römischen Zeit in Österreich, dFMRÖ (http://www.khm.at/erfahren/forschung/forschungsprojekte/muenzkabinett/digitale-fundmuenzen-der-roemischen-zeit-in-oesterreich-dfmroe/) Groot-Brittannië: Portable Antiquities Scheme, PAS (http://finds.org.uk/) Corpus of Early Medieval Coin Finds: (http://www-cm.fitzmuseum.cam.ac.uk/emc/) Op papier: Fundmünzen der römischen Zeit.