Bindmiddelen, mortels en beton Materiaalkunde 1 Bindmiddelen, mortels en beton Prof. ir Nico Hendriks en Ir Bert van Schaijk

Metselen stapelen met behulp van mortel Trek wordt geëlimineerd door druk

halfsteensverband / vormbak / gestreken voeg van cement-zand-mortel

Aangroei van mos in de voegen, oorzaak: grote vochtbelasting van de voeg juist door gebruik van geglazuurde stenen het metselwerk droogt daardoor langzaam, (alleen via de voeg ) en blijft lang nat

Mosgroei bij geglazuurde stenen

Vorstschade en biologische aantasting

Gevel met dansende lateien - zonder scheuren! gebruik van kalkmortel

Pleisterwerk op basis van een bindmiddel ( kalk, later cement), zand en water arch.: Gaudì

pleisterwerk op isolatiemateriaal: buitengevelisolatiesysteem

Gevoelig voor scheurvorming

Naadloze witte gevels dmv Naadloze witte gevels dmv. pleister; beginstadium van modernisme in de architectuur Analyse: Links is al sprake van een echt moderne vormentaal, rechts doet het nog sterk denken aan het bouwen met blokken

Microscopische opname van cementgel na 3 dagen hydratatie

Om te zorgen dat de betonmortel wordt verdicht en ontlucht werd hij (vroeger) getrild. Hier zie je dat via trilapparatuur op de kisten

Idem hier, maar nu met behulp van trilnaalden (Die worden nog gebruikt, maar steeds vaker zelfverdichtend beton)

Microsturctuur van beton: zowel een gesloten als een open poriën-systeem

De dofheid van een normaal intact-betonoppervlak De dofheid van een normaal intact-betonoppervlak. Men ziet de ‘cementhuid’, de rest is verborgen

Beton heeft een maakbaar oppervlak

Het oppervlak kan ook vrij glad worden gepolijst

Of m.b.v. witte Portland cement en kleuradditieven, meestal metaaloxiden, op kleur worden gebracht

Een redelijke gelijkenis met natuursteen in kleur en oppervlaktegeaardheid kan door de keuze van de toeslag worden bereikt

Een gefrijnd uiterlijk kan echter alleen bij echt natuursteen; bij het beitelen in beton stuit men op de keiharde kiezels die direct onder het oppervlak zitten

Met toeslag van kleine vezels kan de treksterkte enorm verbeteren en de doorsnede ( en het gewicht) worden verkleind Pgvc: polymeer gemodificeerd glasvezel versterkt cement

Ondanks de lage porositeit is beton niet geschikt als waterdichting ‘in het zicht’. Er zou sterke vervuiling optreden en groei van algen. Ook de naden tussen prefabelementen moeten goed gedicht worden. Vandaar dat er op het Evoluon een dakmembraan is aangebracht.

Gevolgen bij onafgewerkt spuitbeton (Educatorium van Rem Koolhaas)

Carbonatatiefront en ‘betonrot’

Meting van de dekking ter plaatse van betonrot; controle of de uitvoering overeenkomt met de tekening

Roest / depassivering verzinkte spouwankers door slechte passiverende kwaliteit metselmortels

Reparatie van gewapend beton laat sporen na; overschilderen kan maar geeft verlies van karakter

Duidelijke biologische degradatie van metselwerk: aangroei van algen

Het kromtrekken van een massieve muur door ettringietvorming in de mortel aan de zijde met de meeste neerslag Ettringiet-kristal

Soms degradeert baksteen eerder dan de voeg ( vrij extreem )

Grote uitbloei van zouten uit een met natuursteenblokken gemetselde keermuur Oorzaak: strooizouten

Zoutuitbloei bij verblendstenen met te zwakke mortel (Brandweerkazerne van Jeanne Dekkers)

En ook hier mosgroei….

Beton gaat de bocht om

Breed ovaal gevormd gat is typisch voor een betonwand Dit kan in blokken en andere materialen slechts met grote moeite gemaakt worden

Een dubbele mogelijkheid: ( met verschil in karakter) : hoekige en rond

Rechtstaand en liggend als vlakke schijf

Dragende vloerplaten is meer karakteristiek voor beton: buigsterkte wordt benut

Prefab betonnen bouwsysteem De dimensies: tussen hout en staal in

In situ beton: niet alleen meer karakteristiek voor beton, het is ook een stuk eleganter

In beton gedachte ontwerpen

Het dak van kapel Ronchamps: typisch gewapend beton (overkraging en kromming) Let op het detail rechtsboven: daar zie je de dikte

Maar duurzaam schoon beton maken is heel moeilijk (NMR laboratorium van Ben van Berkel)

Versterking van vorm en materiaal

Dramatisering