"De jaren zestig" in de Nederlandse literatuur Poëzie en werkelijkheid

1. Context

Maatschappelijke ontwikkelingen Consumptiemaatschappij, groeiende welvaart Protest tegen (comsumptie)maatschappij, kritisch t.a.v. normen en fatsoen Jongerencultuur (hippies , provo’s,...) Mei 1968 Tweede feministische golf

Maatschappelijke ontwikkelingen Wetenschap en techniek (o.a. landing op de maan, anticonceptiepil) Seksuele revolutie Ontzuiling

Literaire veld / media Samenhang maatschappelijke context: welvaart, bevolkingsgroei, opleidingsniveau hoger Pocketboeken en opkomst boekenbijlagen --- bestsellers Televisie

2. Happenings

Provo & happenings Provo (1965 – 1966) Roel van Duijn, Robert Jasper Grootveld e.a. Speels anarchisme Protest en provocatie Happenings van o.a. Grootveld Eerste literaire happening: 1965 (Open het graf) Harry Mulisch, Bericht aan de rattenkoning (1966)

Poëzie in Carré (1966) Initiatief Simon Vinkenoog 25 zeer verschillende dichters Humor en engagement (bijv.: “Nederland” van Simon Vinkenoog) Grote opkomst, media-aandacht Inspiratie latere poëzie-evenementen

3. Neorealisme De Zestigers

Barbarber (1957-1971) o.a. K. Schippers en J. Bernlef “Tijdschrift voor teksten” Speels, nonsenspoëzie Cultus van het gewone De readymade / objet trouvé Maar ook meer anekdotische poëzie in “gewone” taal

K. Schippers J. Bernlef G. Brands Jan Hanlo

Marcel Duchamp Fountain (1917)

Marcel Duchamp Why not sneeze Rose Sélavy? 1921 gereconstrueerd 1964

Cees Buddingh’ mooi is een kooitje met een kanarie erin heel mooi ook een kooitje met een parkiet erin met een merel erin, met een kolibri erin, een slavink erin, een bos wortelen erin met marmer erin, een glas water erin. maar het mooiste is eigenlijk een kooitje met niets erin (Cees Buddingh‘ – 1971) (1971)

Gard Sivik (1955-1964) en De Nieuwe Stijl (1965-1966) Gard Sivik: van Vlaams en experimenteel naar Nederlands en neorealistisch Armando, Hans Sleutelaar, Cornelis Bastiaan Vaandrager, Hans Verhagen Breuk met Vijftiger (“een nieuwe datum in de poëzie”) Journalistieke, nuchtere waarneming van de dagelijkse realiteit Ook o.a. ready mades

Armando in Gard Sivik ‘niet de Realiteit be-moraliseren of interpreteren (ver-kunsten), maar intensiveren. Werkmethode: isoleren, annexeren. Dus: authenticiteit. Niet van de maker, maar van de informatie. De kunstenaar, die geen kunstenaar meer is; een koel zakelijk oog. Poëzie als resultaat van een (persoonlijke) selectie uit de Realiteit.’

Vaandrager Sleutelaar Hans Verhagen Armando

Cornelis Bastiaan Vaandrager Hans Sleutelaar Jan van Mastrigt Cornelis Bastiaan Vaandrager

Teksten/dvd

4. Nieuw-realisme in Vlaanderen

Nieuw-realisme in VL Later en anders dan in Nederland Werkelijkheid, realisme Begrijpelijkheid, communicatie De blik, de manier van kijken + subjectieve dimensie

Marcel Broodthaers, Grande casserole de moules (1966)

Herman de Coninck De lenige liefde (1969) Grote populariteit in Vlaanderen Alledaagse taal (parlando) en alledaagse thema’s Blik van verwondering Bondigheid en understatement Humor en relativering

Teksten