Spijsvertering van het oude(re) paard
Inhoud presentatie Voeding van het paard En het oude(re) paard?? Belangrijke aandachtspunten in het rantsoen van het oude paard
Paard is 65 miljoen jaar oud Domestication 65 million years 3 mi 0.25 mi 6000 Australopithecus & Equus Homo neanderthalus † 40.000 From: Mills 1999 Tijdbalk is op schaal! Takhi = e przewalskii
Przewalski paard
Paard is gespecialiseerd in vezelvertering Vezels uit gras Vezels uit hooi / kuil Vezels uit bietenpulp Vezels uit luzerne In blinde / dikke darm worden de vezels gefermenteerd door bacteriën en gisten: vorming azijnzuur, propionzuur, boterzuur, melkzuur
Waarom zijn de vezels zo belangrijk? 60% - 80% van de energie die een paard binnen krijgt, komt uit de opname van fermentatie producten uit blinde en dikke darm. Bij oude paarden 80-90% Paard is helemaal gebouwd om veel vezels te eten: maag darm kanaal moet vol zitten Weinig vezels = vragen om problemen
Wanneer is een paard / pony oud? Oude paarden? Wanneer is een paard / pony oud? 1989: gemidd leeftijd paarden op kliniek -> 2% > 20. In 1999 -> gestegen naar 12,5%
Problemen bij het oudere paard Gewichts verlies Voeropname Het gebit Gezondheids problemen Gevoeliger voor ziektes (organen die problemen krijgen) Cushing Atrose Veranderingen in de vertering Eiwit Fosfor Komen lastig door de haren
Voeropname In de groep: “pik-orde” Eetsnelheid te laag Geef de oudere paarden de tijd om te eten, soms lastig in de groep Atrose (met name op de voorhand) -> bewegen wordt moeilijker, pijnlijk als ze diep moeten buigen om voer te eten Minimale voeropname om op gewicht te blijven: 1,5% van lichaamsgewicht in droge stof
Eén van de grootste problemen….. Het gebit
Het gebit van paarden Tanden slijten 2-3 mm / jaar
Na 20 jaar komen de problemen Tanden vallen uit Grote ruimtes tussen de tanden (diastase) Minder kauwen, meer afwijkingen 60% vd oudere paarden ernstige tandafwijkingen
Cushing / PPID Veel info op de Paardenkamp vandaag Is het een ziekte ?? Of hoort erbij bij oudere paarden ?? Het komt zeer veel voor bij oudere paarden (meer dan 60% bij paarden > 20 jaar) Vanuit voeding: beperken van suiker / zetmeel in het rantsoen (in zowel ruwvoer als krachtvoer)
Atrose (Osteoarthritis) Studie uit 1999 (Brosnahan) -> 24% van de oudere paarden heeft serieuze bewegingsproblemen, 40% daarvan door atrose Oorzaak: chronische afbraak van kraakbeen Vaak wordt dan Glucosamine, Chondroïtine, Hyaluronzuur en Collageen geadviseerd, werking bij oudere paarden???
Veranderingen in de vertering Verterings studie’s met oudere paarden Studie van Rallston (‘89): afname v eiwit vertering en fosfor vertering Mogelijke oorzaak: Werking tanden en schade door wormen in blinde/dikke darm Problemen met suiker + zetmeel in de voeding Met name Ruw eiwit moet omhoog Suiker + zetmeel beperken: verteerbaarheid van zetmeel: is al matig bij paarden, wordt bij oudjes nog belangrijker Ca/P niet te hoog (voorkomen dat paarden teveel Ca binnen krijgen, P moet extra gegeven worden) Ondersteunen van “weerstand” vitamines -> Vit C, vit E, Vit B complex Plantaardige olie toevoegen (200-400 ml per dag)
Eiwit kwaliteit ruwvoer geschikt voor oudere paarden? Eiwit verteerbaarheid daalt bij oudere paarden (van ±75% naar ±60%)
Wat is belangrijk? vezels / fermentatie / overige nutriënten Ook als gebit slechter wordt Welke producten zijn ideaal voor senioren?
Het rantsoen van het oude paard eventueel Senioren voer
In de stand van Pavo meer info over
Praktische tips voeding oud paard Ruwvoer opname is en blijft het belangrijkste onderdeel in de paardenvoeding Als “gewoon” ruwvoer slecht wordt opgenomen, gebruik dan alternatieven: (suiker-arme) bietenpulp, Luzerne, DailyPlus, zemelen Gebruik een krachtvoer met extra eiwit, laag suiker/zetmeel, energie uit olie en vitaminering voor extra weerstand “Nat voeren” is even wennen, maar voor paard prima Gebits controle: minimaal elk jaar Cushing is geen ziekte, ontwikkelen bijna alle paarden, hoort bij ouder worden -> hou er in de voeding wel rekening mee!
Vragen??