5.2 Hoe kom je aan die broek? Voordat een product in de winkel ligt gaat er veel werk aan vooraf. © Noordhoff Uitgevers 2011 1

5.2 Hoe kom je aan die broek? Alle bedrijven die na elkaar meewerken aan een product vormen samen een bedrijfskolom. Bij het produceren wordt het product na elke stap in de kolom meer waard. De stijging van de waarde wordt toegevoegde waarde genoemd. © Noordhoff Uitgevers 2011 2

5.2 Hoe kom je aan die broek? Het basisproduct wordt ook meer waard doordat extra producten worden toegevoegd. Deze producten worden toegevoegd door toeleveringsbedrijven. Toeleveringsbedrijven leveren niet alleen producten, maar ook diensten. Een voorbeeld van een dienst is een transportbedrijf om het product te vervoeren. © Noordhoff Uitgevers 2011 3

5.2 Hoe kom je aan die broek? Bedrijven in de bedrijfskolom hebben medewerkers in dienst die aan het product werken, maar ook leidinggevenden en ondersteuners. Alle medewerkers in een bedrijf worden onderverdeeld in een schema, een organigram. Bovenin de leidinggevenden, onderin de werknemers die het werk uitvoeren en daar tussen de ondersteuners. © Noordhoff Uitgevers 2011 4

5.2 Hoe kom je aan die broek? 5 © Noordhoff Uitgevers 2011 Directie Personeelszaken Administratie Inkoop Productie Verkoop © Noordhoff Uitgevers 2011 5

5.2 Hoe kom je aan die broek? Elke medewerker in een bedrijf verdient loon. Het uitbetalen van loon is een kostenpost voor het bedrijf. De productie van een medewerker in een bepaalde tijd wordt arbeidsproductiviteit genoemd. © Noordhoff Uitgevers 2011 6

5.2 Hoe kom je aan die broek? Bij een hoge arbeidsproductiviteit: Dalen de loonkosten. Daalt de prijs van het product. Wordt er door de lage prijs meer verkocht. Stijgt de winst voor het bedrijf. © Noordhoff Uitgevers 2011 7

5.2 Hoe kom je aan die broek? Arbeidsproductiviteit kan op verschillende manieren stijgen: Mechanisering en automatisering. Medewerkers werk laten doen waar ze goed in zijn. Dit heet arbeidsverdeling. Scholing van de medewerkers. © Noordhoff Uitgevers 2011 8

5.2 Hoe kom je aan die broek? Door een hoge arbeidsproductiviteit zijn de loonkosten lager en kunnen producten voor een lage(re) prijs worden aangeboden. Dit is belangrijk, omdat er concurrentie is. Concurrentie is de strijd tussen bedrijven om klanten te winnen. Bedrijven die concurrent van elkaar zijn zitten vaak in dezelfde bedrijfstak. Dat is een groep gelijksoortige bedrijven. © Noordhoff Uitgevers 2011 9