Internationalisering in po en vo Wat kost het, wat levert het op? Onderwijsconferentie internationalisering Ruud van der Aa Amsterdam, 9 februari 2015

Inhoud Waarom internationalisering? Vormen van internationalisering in po en vo Deelname aan internationalisering Kosten: wie betaalt? Opbrengsten: wat levert het op? Conclusies

Waarom internationalisering? Algemene doelstelling (Artikel 8 Rijksbegroting OCW) Bevorderen van internationale samenwerking en uitwisseling ter ondersteuning en versterking van de kwaliteit van onderwijs, cultuur en wetenschap en verdere ontwikkeling van internationale competenties van lerenden, docenten, kunstenaars en wetenschappers

Vormen van internationalisering Focus in deze presentatie

Deelname aan internationalisering (1) Leerlingen naar het buitenland Dalende trend in het po

Deelname aan internationalisering (2) Docenten naar het buitenland

Deelname aan internationalisering (3) Deelname aan vvto en tto Sterke stijging aantal deelnemende scholen en leerlingen po Stabiel tot licht stijgende in het vo

Wie betaalt? Verschillende ‘kostendragers’ Ministerie van OCW Scholen Leerlingen/ouders

Wie betaalt? Ministerie van OCW Regeling Bevordering Internationalisering PO/VO (o.a. EP: Loketfunctie, Agentschap, Kenniscentrum) BIOS beurzen: Bevordering Internationale Oriëntatie en Samenwerking (o.a. mobiliteit leerlingen, docenten, studenten) Doelsubsidies (bijv. Dag van de talen, Talenlabel)

Wie betaalt? Scholen Leerlingen/Ouderbijdrage Bijdrage uit schoolbudget voor mobiliteit leraren ca. €500 per mobiele leraar Bijdrage uit schoolbudget voor extra talenonderwijs Bijdrage in uren van leraren (bijv. uitwisseling en partnerschappen): aantal uren x geschat uurtarief Leerlingen/Ouderbijdrage ca. € 250 per leerling per uitwisseling ca. € 450 per leerling per jaar voor tweetalig onderwijs

Wat kost het? - kostenoverzicht Type activiteit Financierende partij Bijdrage Miljoenen euro’s (2010) Regeling Bevordering Internationalisering po/vo OCW 2,5 Doelsubsidies OCW 1,7 BIOS beurzen 3,2 Doelsubsidie pilot Engels 0,2 Inzet uren leraren Scholen 3,1 Mobiliteit leerlingen (% van uitgekeerde BIOS beurzen) (% van inzet uren leraren) Leerling/Ouderbijdrage 6,2 Mobiliteit leraren 0,4 Talenonderwijs vvto Ministerie van OCW Talenonderwijs tto 3,3 4,4 Totale kosten 26,7

Wat kost het? Resumerend Internationalisering in po en vo wordt voor 40 procent bekostigd door ouders De directe bijdrage van het ministerie (via subsidies) is gelijk aan 28 procent Scholen dragen bij zowel via directe financiële bijdrage en in uren

Wat levert het op? Hoe te berekenen?

Maatschappelijke kosten-batenanalyse Berekening (van de geldwaarde) van de voor- en nadelen die partijen in de samenleving ondervinden van internationalisering Waarde wordt breed opgevat; naast financieel-economische zaken ook waarde van andere zaken Verwachte effecten worden ingeschat en onderbouwd met behulp van literatuur en interviews met betrokken partijen Probleem: niet alles is in geld uit te drukken Eerst: bepalen welke (type) effecten we verwachten

Wat levert het op en voor wie? Ingeschatte effecten van internationalisering Perspectief op de arbeidsmarkt (leerlingen) Perspectief op de arbeidsmarkt (leraren) Verzuim leraren Kwaliteit onderwijs Kosten bijscholing (werknemers) (Uitgaven van) Buitenlandse studenten Nederland als kennis- en handelsland

Ingeschatte effecten internationalisering (1) Perspectief op de arbeidsmarkt (leerlingen) Internationale oriëntatie: EU-burgerschap, sociale vaardigheden, buitenlandse contacten Begrip voor/ kennis van talen en cultuur Perspectief op de arbeidsmarkt: Doorlopende (internationale) leerlijn po-vo-mbo/ho Beter toegerust voor de arbeidsmarkt

Ingeschatte effecten internationalisering (2) Perspectief op de arbeidsmarkt (leraren) Motivatie: effect van internationalisering meestal positief Werkbeleving: meer variatie in werk Inzichten/netwerk: nieuwe lesmethoden Perspectief op de arbeidsmarkt: meer employable, zowel binnen als buiten onderwijs

Ingeschatte effecten internationalisering (3) Effecten op ziekteverzuim

Ingeschatte effecten internationalisering (4) Effecten op kwaliteit van onderwijs Internationalisering draagt bij aan kwaliteit onderwijs door: Meer gemotiveerde leraren Meer inzicht in (nieuwe) lesmethoden Meer (bereidheid tot) innovaties Sluit beter aan bij leefwereld van de leerling

Ingeschatte effecten internationalisering (5) Effecten op kosten bijscholing Potentiële effect van internationalisering van het po en vo op deze kosten is onduidelijk Plausibel is dat betere talenkennis leidt tot minder kosten aan talencursussen

Ingeschatte effecten internationalisering (6) Effecten op kosten en opbrengsten buitenlandse studenten Indirect Internationalisering in po en vo leidt tot meer vervolgopleidingen in het Engels, waarmee zij buitenlandse studenten aantrekken  kosten en/of inkomsten HO  uitgaven van buitenlandse studenten  op termijn extra belastinginkomsten

Ingeschatte effecten internationalisering (7) Effecten voor Nederland als kenniseconomie en handelsland

Resumerend – type effecten Baten Verwacht effect* Termijn** Incasseerders Perspectief op de arbeidsmarkt voor leerlingen + Lange termijn Leerlingen Perspectief op de arbeidsmarkt voor leraren Middellange termijn Leraren Kwaliteit van het onderwijs Korte termijn Leerlingen/ maatschappij Verzuim leraren +/- Scholen Kosten bijscholing Leerlingen (eventueel werkgever) Buitenlandse studenten Maatschappij Positionering Nederland als kennis- en handelsland

Internationalisering po en vo Resumerend Internationalisering po en vo Zowel leerlingen, leraren, scholen en de maatschappij in het geheel incasseren de baten van deze investering Balans tussen privaat rendement – maatschappelijk rendement is moeilijk De meeste baten vinden op de lange termijn plaats De potentiele baten zijn groot, maar moeilijk te bewijzen

Conclusies

Resumerend overzicht kosten - baten Partij Kostenposten Type baten Ministerie OCW Regeling Bevordering Internationalisering PO/VO Kwaliteitsverbetering onderwijs Doelsubsidies OCW Uitgaven buitenlandse studenten BIOS beurzen Positionering Nederland als kennisland Verzuim leraren Scholen Inzet uren leraren Financiële bijdrage activiteiten BIOS Leerlingen/ouders Perspectief op de arbeidsmarkt voor leerlingen Kwaliteit van het onderwijs Vermeden kosten bijscholing Leraren Inzet van tijd Perspectief op de arbeidsmarkt voor leraren

Conclusies Aannemelijk is dat talenonderwijs en deelname aan uitwisselingsprogramma’s in po en vo bijdraagt aan internationale oriëntatie van leerlingen in studieloopbaan en op arbeidsmarkt Empirische gegevens over de doorlopende leerlijn (po-vo- mbo/hbo/wo ontbreken Dergelijke informatie is belangrijk voor nadere onderbouwing van het internationaliseringsbeleid van OCW Gezien (economische, sociaal en cultureel) belang dat wordt toegekend aan internationalisering, lijken de extra investeringen (subsidies) van OCW bescheiden van omvang Meer onderzoek is nodig!