Vaten en voeten Huisartsen Clinic ZGV dd 26/11/2014 Erik Ponfoort, vaatchirurg Jenny Honders, vaatlaborante Sander Kiѐs, huisarts
Bijvoorbeeld..
Vasculair Voet probleem Kritische ischaemie “unguis incarnatus” Perifere embolie trash voet DM gerelateerd -neuropathisch -ischaemisch -infectieus Raynaud vasospasme / hyper viscositeit Veneus ulcus cruris perifere cyanose bij Rechts decomp
Etiologie ulcera voet enkel/o-been
Kritische ischaemie Atrofie, hyperaemie met trage refill Langzaam ontstaan; collaterale flow via de huid Perifere pulsaties -/- , RR enkel < 60 mm Hg Druk ulcera nagel riem/ Hallux IP radiair Verminderde beharing, nagelafwijkingen Rustpijn en/of nachtpijn die afneemt bij afhangend been of als patient opstaat.
Depending Rubor ,(afhangende roodheid) Compensatiemechanisme om meer bloed naar de voet te krijgen, slecht teken.
nov 2011 feb 2012 jun 2012
Trash voet Perifere necrose aan de acra, zeer pijnlijk in dgn progressief Normale pulsaties en goede refill Cardiale embolien, AF Plaque aorta/perifeer
Diabetisch Voet Druk ulcera, deformatie Ligamentaire laxiteit en micro fracturen; charcot Micro vasculaire origine; neuropathie en huid. Macrovasculair; atherosclerose, kan maar hoeft niet . Palpabele Pulsaties zijn relevant. Media sclerose geeft onbetrouwbare enkel/arm index!! Teendrukken en Percutane zuurstof meting Bij twijfel beeldvorming (MRA/Angio)
DM vaatlijden en X voet Aorto iliacaal -meestal gaaf Femoraal -plaques Cruraal -proximale occlusies Destructie gewricht Media sclerose
Raynaud Micro vasculair Syndroom: -spasme acrale arteriolen Secundair: -vasculitis bindweefsel ziekten -hyper viscositeit polycythemie
Overlap vasculaire ziektes
Prognose PAV
Mortaliteit en EAI
Lich. Ond. en fysische diagnostiek Perifere pulsaties - palpabel = RR>140 mm Hg - links/rechts verschil lies en perifeer - souffles? Doppler drukken - dors pedis en tib post meten de hoogste geldt. -asymetrie wijst op crurale afwijkingen -niet comprimeerbaar is info maar zegt niets over doorbloeding. In ziekenhuis -looptest, -teendrukken, -percutane O2 meting
Behandeling, beleid Altijd: CVRM + SMR advies/interventie. Lipidenverlaging Bij claudicatio intermittens gesuperviseerde looptraining Eventueel pedicure en podotherapeut
Verwijzing (NHG) Verwijs bij vermoeden van acute ischemie met spoed voor ontstolling en eventuele directe revascularisatie. Verwijs bij vermoeden van chronisch obstructief arterieel vaatlijdenafhankelijk van lokale omstandigheden naar een multidisciplinair vaatteam of naar een vaatchirurg: als een bepaling van EAI niet in eigen beheer kan worden uitgevoerd; bij een gemiddelde EAI van 0,9 tot en met 1,0 en twijfel over de diagnose; bij diabetes mellitus en een vermoeden van chronisch obstructief arterieel vaatlijden; bij snelle progressie van de klachten; bij blijvende klachten ondanks gesuperviseerde looptraining na 6 maanden; bij kritieke ischemie voor aanvullend onderzoek en zo nodig invasieve behandeling.
Looptraining (NHG) Wandeloefeningen gaan zo: Loop tot u klachten krijgt, en loop dan nog 10 stappen door. Rust even uit tot de klachten weg zijn Doe deze oefening nog een paar keer. Totaal 15 tot 30 minuten. Bij etalagebenen helpt looptraining bij een fysiotherapeut goed, goede begeleiding voorwaarde succes!
Verwijs trajecten ZGV Regulier kan, spoed mag altijd met telefoontje Arterieel -regulier met doppler onderzoek -spoed vaatchirurg Veneus -regulier met duplex (PA vaat/dermat) -spoed dermatoloog DM -regulier podotherapeut/internist -spoed vaatchirurg of internist -multidisciplinair voeten spreekuur elke donderdag Wond Expertise -wondverpleegkundige met supervisie Centrum (WEC) (vaatchirurg/dermatoloog/voeten spreekuur/plast chir)
Take home message Behandeling Perifeer vaatlijden vraagt duidelijke afspraken 1e en 2e lijn Anamnese, Lich Ond en Doppler zijn differentiërend voor de etiologie E/A index doen bij alle voet ulcera ! DM elke 5 jaar, CVRM 10-20 en/of souffles DM voet palpabele perifere pulsatie sluit ischaemie uit E/A >1,3 zegt niets over de doorbloeding Sec risico preventie Roken > Cholesterol > RR Fontaine 2 behandeling stepped care; 1e lijn starten gesuperviseerde looptraining Claudicatio Net