Cultuur Leert Anders VII 25 november 2014 Emiel Copini Creativiteit, de nieuwe strohalm

Betoog Ontwikkeling: creativiteit is het antwoord! Het veld van (onderzoek naar) kunst- en cultuureducatie Kaf en koren

Creativiteit!

21st century skills EU (2006) / OECD (2004) / UNESCO (2008) / Partnership for 21st century skills (P21) / international society for technology education Andere termen: life long learning competencies, key skills, advanced skills, sleutelvaardigheden, kerncompetenties, soft skills, vakoverstijgende competenties.. Verzamelterm voor de ‘geavanceerde’ competenties die nodig zijn om succesvol deel te kunnen nemen aan de snel veranderende maatschappij. (Ledoux, 2013) Creativiteit vaak opgevat in termen van: nieuwe samenhangen zien, denken buiten de gebaande paden, creatieve technieken, en risico’s durven nemen (SLO)

Alphabet “We beschikken over de buitengewone kracht van de verbeelding, maar dit talent vernietigen we systematisch in onze kinderen en onszelf.” (Robinson) Correlatie – Van 98% naar 2% http://www.tylervigen.com/ “Een ode aan de menselijke verbeelding, in de vorm van een aanklacht tegen hiërarchisch, op competitie en kwantificeerbare resultaten gericht onderwijs.” “Hij laat pedagogen en hersenonderzoekers aan het woord komen om zijn boodschap kracht bij te zetten: het huidige onderwijssysteem, gericht op prestatie en concurrentie, maakt creativiteit en verbeelding onmogelijk, waardoor de maatschappij ook niet verder kan doorgroeien.”

Test uw creativiteit! – divergent Alternative Uses Test (Guilford, 1967) Incomplete Figure – TTCT: Torrance Test of Creative Thinking

Test uw creativiteit! – convergent Raadsels A man rode into a town on Friday, went strait to a hotel and stayed there for two nights, then rode strait out home again on Friday. How is this possible? Remote Associates Test Cream – Skate – Water The Candle Problem

Creativiteit – positieve geluiden “Cultuur is noodzakelijk voor de vorming van onze identiteit, voor de ontplooiing van mensen en voor de ontwikkeling van creativiteit. (..) Maatschappelijke vraagstukken (..) worden steeds complexer. Voor de aanpak van deze vraagstukken groeit het belang van creativiteit en innovatie.” (Bussemaker) “Creativiteit en creatief denken behoren tot de vaardigheden waarover iedereen zou moeten beschikken om te kunnen functioneren in de 21ste eeuw.” (Wervers en De Vreede op LKCA website)

Creativiteit – kritische geluiden “Op de vele onderwijscongressen orakelt de ene na de andere trendwatcher over de arbeidsmarkt van de toekomst en de bijbehorende ‘21st century skills’ (doorgaans iets met ‘creatief’, ‘adaptief’ en ‘flexibel’).” (De Correspondent) “Die 21e eeuwse competenties worden verbonden met creativiteit. Onze hele economie draait op creatief vermogen.” “We zijn in crea-teams tegenwoordig samen lekker probleemoplossend bezig. Zoals zoveel aspecten van onze cultuur is creativiteit van iets verhevens, iets plats geworden, voor iedereen bereikbaar. We hebben creativiteit ontmythologiseerd.” (Van Munster, 2013) “De roep om creativiteit mag geen modieuze prietpraat zijn.” (Jan Jaap Knol, 2013)

Creativiteit – niets bijzonders “Ons brein is creatief, omdat het niet anders kan zijn.. creativiteit is een belangrijk element v hoe het brein functioneert.. het is aangeboren.. we zijn allemaal creatief. Creativiteit is niet iets bijzonders of uitzonderlijks.. het is ingebakken in de menselijke cultuur.. dus zeker niet voorbehouden aan kunst of kinderen. Creativiteit is er gewoon.. en hoeft niet per se positief te zijn!” (Van Heusden, 2012, LKCA) Van Heusden benoemt (op basis van Sawyer Explaining Creativity) twee kanten van creativiteit: het zoeken naar oplossingen/patronen enerzijds, en het creëren van nieuwe vormen anderzijds.

Het veld van kunst- en cultuureducatie

De waarde van cultuur “Kunstsocioloog Pascal Gielen opent het culturele seizoen met goed nieuws. Uit zijn onderzoek blijkt dat cultuur van waarde is voor iedereen. Elke dag. Kunst en cultuur maken ons gelukkig, slim en gezond.”

De waarde van cultuur Conclusies: blinde vlek in evidence-based research, en methodologische moeilijkheden bij meten van reële impact van kunst en cultuur Deze publicatie past in een tendens: “Sinds Halbe Zijlstra in 2011 het programma aankondigde in zijn beleidsbrief ‘Meer dan kwaliteit’ gonst het K-woord door het veld.” (IJdens) “(..) de legitimatiedruk die pleitbezorgers en belangenbehartigers van cultuureducatie wordt opgelegd – of die ze zichzelf opleggen – [leidt] nog wel eens tot een vlucht naar voren in onbewezen transfereffecten (..). De behoefte aan geloof in deze lijkt veel groter dan de behoefte aan kennis (..).” (IJdens) Zie ook OESO-rapport!

Wetenschapsfilosofie Concept Begrip Beschrijving Objectief Mening Wet Theorie Waarde Kennis Hypothese Idee Waarheid Feit Verklaring Ideologie Inzicht

Tussen waarheid en waarde Belangeloos Innovatie Waarheidsvinding Slogans Werkelijkheid doorgronden Tempo Overtuigingen kritisch bevragen Collectief Structuren Verenigend Falsificatie Begrippen Doorvragen Politiek Dialoog Richtinggevend Theoretisch kader Taal Zou kunnen zijn Verificatie Je afvragen Voorschrift Twijfelen Willen Uitzoeken Houding Noodzakelijk Visie Afstand bewaren Idealen Universeel geldig Waarden Overtuiging Belang

Conclusies Creativiteit en de 21st century skills zijn de sleuteltermen van dit moment Ze worden onder andere gebruikt om kunst- en cultuureducatie kracht bij te zetten Als het bij lege termen blijft; bij overtuigingen zonder werkelijk fundament, dan houden we onszelf en elkaar voor de gek We zouden op zoek moeten naar manieren om visies en theorieën van elkaar te onderscheiden. De volgende stap is het onderscheiden van kaf en koren.