Verslaving als ontwikkelingsstoornis Esther Despriet 1BaO
Inleiding Een verslaving wordt beschouwd als een neurobiologische gedragsstoornis ten gevolge van veranderingen in het brein een ontwikkelingsstoornis Een verslaving wordt beschouwd als een neurobiologische gedragsstoornis ten gevolge van veranderingen in het brein een ontwikkelingsstoornis
Hoe raakt het individu verslaafd? Kwetsbaarheid voor een verslaving hangt af van innerlijke kenmerken Het is deels erfelijk bepaald gevoeligheid bij bloedverwanten van verslaafden ligt 8 maal hoger Verhoogd risico bij kinderen met stoornissen/ gedragsproblemen Wordt versterkt door negatieve ervaringen en traumatisatie in de vroege ontwikkelingsstadia verhoogde stress, mishandeling, misbruik, … Kwetsbaarheid voor een verslaving hangt af van innerlijke kenmerken Het is deels erfelijk bepaald gevoeligheid bij bloedverwanten van verslaafden ligt 8 maal hoger Verhoogd risico bij kinderen met stoornissen/ gedragsproblemen Wordt versterkt door negatieve ervaringen en traumatisatie in de vroege ontwikkelingsstadia verhoogde stress, mishandeling, misbruik, …
Hoe raakt het individu verslaafd? Gen- en omgevingsfactoren in het kwetsbaarheidsmodel voor verslaving als een ontwikkelingsstoornis Afbeelding 1
Hoe raakt het individu verslaafd? Het dopaminesysteem Dopamine = hormoon die rol speelt bij het ervaren van genot, blijdschap en welzijn Dopamine komt vrij bij Gedragingen (trance na repetitieve bewegingen, orgasme, overwinning, …) Inname van stof in een middel ( vb: na inname van XTC (= middel) zorgt MDMA (= stof) voor verhoogde afgifte van dopamine) Het dopaminesysteem Dopamine = hormoon die rol speelt bij het ervaren van genot, blijdschap en welzijn Dopamine komt vrij bij Gedragingen (trance na repetitieve bewegingen, orgasme, overwinning, …) Inname van stof in een middel ( vb: na inname van XTC (= middel) zorgt MDMA (= stof) voor verhoogde afgifte van dopamine) Afbeelding 2
Hoe raakt het individu verslaafd? Na inname van een middel komt dopamine vrij in de hersenen Zorgt voor tijdelijk euforiserende en pijnstillende effecten Na eerste inname wordt een fenomeen van gewenning gevolgd Er is steeds meer nodig om hetzelfde effect te bereiken Er is een intense drang naar het verkrijgen van het middel Om herhaling van de (euforische) ervaring terug te hebben Na inname van een middel komt dopamine vrij in de hersenen Zorgt voor tijdelijk euforiserende en pijnstillende effecten Na eerste inname wordt een fenomeen van gewenning gevolgd Er is steeds meer nodig om hetzelfde effect te bereiken Er is een intense drang naar het verkrijgen van het middel Om herhaling van de (euforische) ervaring terug te hebben Afbeelding 3
Hoe raakt het individu verslaafd? De intense drang naar het verkrijgen van het middel keert telkens terug Er zijn steeds hogere dosissen nodig om die zelfde ervaring terug te hebben Het individu komt in een vicieuze cirkel terecht Kan niet meer normaal functioneren zonder het middel De intense drang naar het verkrijgen van het middel keert telkens terug Er zijn steeds hogere dosissen nodig om die zelfde ervaring terug te hebben Het individu komt in een vicieuze cirkel terecht Kan niet meer normaal functioneren zonder het middel Afbeelding 4
Voortdurende wisselwerking tussen gen en omgeving We onderscheiden 3 modellen om gen-omgevingsinteractie in de ontwikkelingspsychopatholgie in kaart te brengen We onderscheiden 3 modellen om gen-omgevingsinteractie in de ontwikkelingspsychopatholgie in kaart te brengen
Voortdurende wisselwerking tussen gen en omgeving 1 ste model de gen-factoren en de omgevingsfactoren hangen niet samen de gen-factoren bepalen de kwetsbaarheid voor omgevingsinvloed 1 ste model de gen-factoren en de omgevingsfactoren hangen niet samen de gen-factoren bepalen de kwetsbaarheid voor omgevingsinvloed
Voortdurende wisselwerking tussen gen en omgeving 2 de model de gen-factoren en de omgevingsfactoren hangen niet samen de omgeving activeert de genetische expressie 2 de model de gen-factoren en de omgevingsfactoren hangen niet samen de omgeving activeert de genetische expressie
Voortdurende wisselwerking tussen gen en omgeving 3 de model de genen en de omgeving van het individu geven mede vorm Dus : de gen-factoren en omgevingsfactoren hangen samen 3 de model de genen en de omgeving van het individu geven mede vorm Dus : de gen-factoren en omgevingsfactoren hangen samen
Bronnen Afbeelding 1 Bron: comorbiditeit/Omschrijving-7#.UqbOZSeoyGQhttp:// comorbiditeit/Omschrijving-7#.UqbOZSeoyGQ Geraadpleegd op 10/12/2013 Afbeelding 2 Bron: Geraadpleegd op 10/12/2013 Afbeelding 3 Bron: Geraadpleegd op 10/12/2013 Afbeelding 4 Bron: Geraadpleegd op 10/12/2013 Afbeelding 1 Bron: comorbiditeit/Omschrijving-7#.UqbOZSeoyGQhttp:// comorbiditeit/Omschrijving-7#.UqbOZSeoyGQ Geraadpleegd op 10/12/2013 Afbeelding 2 Bron: Geraadpleegd op 10/12/2013 Afbeelding 3 Bron: Geraadpleegd op 10/12/2013 Afbeelding 4 Bron: Geraadpleegd op 10/12/2013