Geschokt Allereerst een kleine toelichting op de volgende pagina over het bewustzijn

bewustzijn Als het slachtoffer beweegt, spreekt en ademt is het slachtoffer bij (verminderd) bewustzijn. Als het slachtoffer niet reageert maar wel ademt is het slachtoffer bewusteloos Als het slachtoffer niet reageert en geen ademhaling heeft is het slachtoffer……. Klinisch dood als er geen ademhaling en waarschijnlijk geen circulatie meer is en daardoor de hersenen geen zuurstof meer krijgen Biologisch dood als na verloop van minuten de hersencellen gaan afsterven en onomkeerbaar beschadigd worden

bewustzijn Bij bewustzijn, bewusteloos, erger…?? Klinisch en biologisch dood, allemaal moeilijke materie voor de leek en of eerste hulp verlener Bij de meldkamer wordt tegenwoordig een simpele vraag gesteld: “is het slachtoffer wakker”, bijna iedereen, leek of geen leek, jong en oud kan hierop antwoord geven.

Het hart en de bloedsomloop Het hart is de pomp en de bloedvaten zorgen ervoor dat het bloed, met daarin de zuurstof, via de grote bloedsomloop naar alle cellen in het menselijk worden vervoerd Via slagaders naar de cellen en via aders terug naar het hart De kleine bloedsomloop zorgt dat zuurstofarm bloed naar de longen wordt vervoerd en daar vindt opname van zuurstof en afgifte van koolzuurgas (afval) plaats

Slagaders, haarvaten en aders Slagaders zijn gespierde, elastische vaten die door de pompkracht van het hart het bloed door het lichaam verplaatsen (voelen van de polsslag) Haarvaten zijn de zeer fijne uitlopers van de slagaders die alle cellen voorzien van zuurstof en de afvalstof koolzuurgas opnemen en afvoeren Via de aders, slappe vaten met kleppen, wordt het bloed teruggevoerd naar het hart. Vanuit de ledematen door spierkracht (bewegingen skeletspieren) en vanaf de romp door een zuigkracht van de boezems in het hart die nadat het bloed naar de kamers hebben gepompt het aderlijke bloed aanzuigen

hartstilstand Als door een ziekte of andere oorzaak (electriciteitsschok) het hart stilvalt zal er geen bloed meer worden rondgepompt. Er volgt een acute dood Er is dan geen electrische aktiviteit in het hart aanwezig

hartstilstand Als gevolg van de acute hart- en circulatiestilstand gaat het slachtoffer vaak gaspen (40% van alle gevallen) Gaspen is geen effectieve ademhaling Gaspen is een reactie van de hersenen die veroorzaakt wordt door het acute zuurstoftekort in de hersenstam, het is een soort laatste ademhalingsreflex

Hartritmestoornis, kamerfibrilleren Als gevolg van een geleidingsstoornis in het hart kunnen de kamers in plaats van samen te knijpen (pompfunctie) gaan fladderen Dit noemen we kamerfladderen of fibrilleren Ook dan wordt het bloed niet rondgepompt en krijgen de hersenen geen zuurstof het slachtoffer zal levenloos neervallen

Hartritmestoornis, kamerfibrilleren Bij deze hartaandoening is het belangrijk dat er binnen 6 minuten een AED is aangesloten Immers de kamers pompen het bloed niet meer het lichaam in maar de goed werkende boezems pompen hun bloed wel de kamers in Hierdoor kan het hart (de kamers) in 6 minuten tijd wel 2 x zo groot worden en is de kans op beschadiging extreem groot.

AED een apparaat dat een stroomstoot toedient aan slachtoffers met een circulatie stoornis alle AED’s hebben hetzelfde bedieningsprincipe zelfklevende defibrillatie-elektroden analyseert het ritme van het slachtoffer en beslist of een stroomstoot nodig is nauwkeurigheid is bijna 100%

Hartritmestoornis en shock Door de hartritmestoornis wordt het bloed niet of onvoldoende het lichaam ingepomt Hierdoor ontstaat een tekort aan bloed en dus zuurstof in het lichaam waardoor shock zal optreden Shock is een complicatie die kan optreden bij aandoeningen en verwondingen

shock Door uitwendig bloedverlies Door inwendig bloedverlies Wonden, brandwonden Door inwendig bloedverlies Beschadigde organen, botbreuken Door een verkeerde bloedverdeling in het lichaam Hartinfarct, hartritmestoornissen Allergische reactie Ruggemerg- of hersenletsel Bacteriele infectie (bloedvergiftiging

shock Bij een allergische reactie (wespensteek is berucht) komt histamine vrij en veroorzaakt dat de bloedvaten open (wijd) gaan staan Bij een bloedvergiftiging zorgen de bacterien in de bloedbaan voor een prikkel dat de bloedvaten open gaan staan Bij hersenletsel of een dwarslaesie (gebroken nek- of rugwervel) zorgen zenuwprikkels ervoor dat de bloedvaten niet meer kunnen samenknijpen

Shock, wat gebeurt er? Bij een vermindering van de hoeveelheid bloed zal een mechanisme in het lichaam trachten het tekort aan zuurstof in weefsel met een hoge zuurstofbehoefte te voorkomen (compensatie); dit gaat dan wel ten koste van de zuurstofvoorziening van weefsels met een minder grote zuurstofbehoefte.

Shock, wat gebeurt er? Het compensatiemechanisme voorkomt bloeddrukdaling door te zorgen voor vaatvernauwing in de minder kwetsbare organen van het lichaam. Zo vernauwen zich bloedvaten in Huid ledematen en maagdarmkanaal waardoor de bloedcirculatie in deze organen vermindert.

Shock, de verschijnselen De huid wordt bleek-blauw en voelt koud en klam Verminderde huidcirculatie en eenmalig zweten. Adrenaline veroorzaakt onder meer het samentrekken van de zweetklieren in de huid waardoor het aldaar aanwezige zweet wordt uitgescheiden. De doorbloeding van de huid is verminderd daarom ziet de huid er bleek-blauw uit. Dit verschijnsel is het eerst herkenbaar in het gezicht en aan lichaamsuiteinden. De ogen lijken diep in de oogkassen te liggen.

Shock, de verschijnselen Elke graad van bewustzijn kan voorkomen, van helder wakker, via onrustig, suf en slaperig tot bewusteloosheid. Het lichaam zal proberen het nog beschikbare bloed zo te verdelen dat de hersenen, het hart en de longen zo lang mogelijk van bloed worden voorzien, hetgeen ten koste gaat van de ledematen. Het slachtoffer krijgt een slap, machteloos gevoel doordat de spieren slecht worden doorbloed. Misselijkheid – braken - dorst. Omdat het spijsverteringskanaal minder wordt doorbloed, functioneert het slecht, waardoor het slachtoffer misselijk wordt en kan gaan braken. Doordat de slijmvliezen uitdrogen (geen aanmaak van speeksel) klaagt het slachtoffer over dorst.

Shock, eerste hulp Gerust stellen Comfortabele lichaamshouding Controle ademhaling en bewustzijn Waken voor afkoeling Bloedingen stelpen, brandwonden koelen Drinkbeleid (nat washandje tussen de lippen)