Thema 10: Bouw en functie van het hormonaal stelsel

1. Het hormonaal stelsel als conductor signaalstof: adrenaline uit bijnier ↔ zenuwstelsel

1. Het hormonaal stelsel als conductor  aard van signaal zenuwstelsel : - elektrisch signaal via impulsgeleiding in neuron - chemisch signaal via neurotransmissie hormonaal stelsel: - chemisch signaal via hormonen in het bloed snelheid van signaal zenuwstelsel :heel snel hormonaal stelsel: trager effect van signaal zenuwstelsel: van korte duur hormonaal stelsel :van langere duur eindbestemming of doelwit voor signaal zenuwstelsel : alle cellen die in contact staan met het neuron hormonaal stelsel : alle cellen die gevoelig zijn voor het hormoon

3. Voorbeelden van hormonale klieren en hun functie hypofyse schildklier eilandjes van Langerhans in alvleesklier bijnier eierstokken teelballen

4.2 Regeling van glucosegehalte in bloed 4.2.1 Normaal functionerend regelsysteem bloedsuikerspiegel: glucosegehalte in bloedplasma blijft binnen nauwe grenzen  variatie door voeding en energieverbruik 2 hormonen als hulpmiddel: 1. insuline - binden met lever- en spiercellen…: glucose uit bloed halen 2. glucagon glycogeen omzetten naar glucose

4.2 Regeling van glucosegehalte in bloed 4.2.2 Falend regelsysteem: suikerziekte spontane regeling van glucosegehalte: verstoord type 1: - afbraak van bètacellen door eigen afweersysteem - insulineafhankelijk diabetes - hypoglycemie - hyperglycemie type 2: - doelwitcellen reageren onvoldoende op insuline (bv. levercellen) - insulineonafhankelijke diabetes

Thema 11: Samenhang tussen zenuwstelsel en hormonaal stelsel

1. Coördinatie van reacties op prikkels prikkel → receptor → conductor → effector → reactie coördinerende functie: 1. zenuwstelsel 2. hormonaal stelsel

3. Regelsysteem: adrenaline door bijniermerg

3. Regelsysteem: adrenaline door bijniermerg bijniermerg: zenuwweefsel adrenaline afscheiden - stappen: secretie van adrenaline 1. sympathisch zenuwstelsel uit ruggenmerg tot bij bijniermerg 2. axon van ruggenmergneuron synaps met zenuwweefsel in bijniermerg 3. bijniermerg door neurotransmitter actief: adrenaline afscheiden 4. adrenaline in bloedbaan

3. Regelsysteem: adrenaline door bijniermerg productie adrenaline boven drempelwaarde in bloed: remmende werking op afscheidingssysteem samenhang tussen zenuwstelsel en hormonaal stelsel