Hoofdstuk 5 |de Verenigde Staten worden een wereldmacht Par 5: De gemengde samenleving

Samenleving De Amerikaanse samenleving kent vele bevolkingsgroepen. Naast de blanke Amerikanen (ook weer onder te verdelen) bestaat de samenleving uit Latino’s en Afro Amerikanen. Met name de laatste groep geldt in deze paragraaf als voorbeeld.

Voorbeeld “Slaven zijn ons bezit. Je bezit moet je kunnen onderscheiden van anderen. Net als paarden. Daarom is brandmerken normaal.” Leg uit dat hier sprake is van standplaatsgebondenheid.

De Reconstructie 1865-1877 Na de Burgeroorlog kwam het zuiden onder militaire controle van federale troepen. 1866: 14e amendement aangenomen (burgerrecht zwarte mannen) Niet geaccepteerd door het Zuiden Gevolg: bezetting Zuiden en gedwongen aanname van het amendement. Reactie burgers: verzet Oprichting KKK (Ku Klux Klan - 1865) Tegen rechten voor Freedmen 1870: 15e amendement aangenomen (stemrecht zwarten) De zuidelijke generaal Nathan Bedford Forrest staat bekend als oprichter van de KKK

Einde reconstructie 1877: President Hayes besluit tot terugtrekking federale troepen tegenstanders gelijke behandeling zwarten aan de macht in het zuiden. Alle mogelijke middelen ingezet om zwarte burgers als stemmers uit te sluiten. Stemmen niet geteld Lezen en schrijven Terreur door o.a. de Ku Klux Klan Wat was trouwens het 13e amendement?

Politieke, economische en sociale ongelijkheid voor zwarte Amerikanen Politiek: ontzeggen stemrecht (in de zuidelijke staten) Economisch: vaak werkloos, anders slecht betaald, snel kans op ontslag Sociaal: Segregatie gescheiden wonen, werken en leven In grote steden worden de aparte wijken ghetto’s genoemd Hier is sprake van veel sociale misstanden: armoede, geweld, schooluitval. South Bron NY 1964

Segregatie Na 1877: segregatie in het Zuiden Jim Crow-wetten afgekondigd (1887) Geen verzet uit het Noorden (presidenten zijn bang om kiezers te verliezen), zie ook voorbeeld Roosevelt (blz. 135) Hooggerechtshof (1896): segregatie is niet in strijd met grondwet, zolang basisvoorzieningen gelijk zijn.

Segregatie

Zwarten gaan zich organiseren Eind 19e eeuw: Booker T. Washington W.E.B. Du Bois 1909 - NAACP Wat is het belangrijke verschil tussen deze twee voorvechters voor zwarte rechten?

Acties voor burgerrechten Vanuit de (zwarte) bevolking zelf 1954: doorbraak rechtszaak: Brown vs Board of Education of Topeka Rassenscheiding binnen onderwijs in strijd met de grondwet 1955: Rosa Parks – volgende dia 1957: Little Rock (Arkansas) Gouverneur wil zwarte leerlingen niet toelaten op een blanke school. Inzet Nationale Garde als federale troepen door president Eisenhower om binnentreden school af te dwingen (zie docu)

De Busboycot 1955: NAACP lid Rosa Parks gearresteerd Zij weigerde haar plaats in de bus af te staan aan een blanke. Na de arrestatie Busboycot in Montgomery o.l.v. dominee ML King Hooggerechtshof: Rassenscheiding in openbaar vervoer in strijd met de grondwet. Oprichting Civil Rights Movement Geweldloos verzet, sit-ins Reactie: politiegeweld en heropleving KKK Sympathie voor activisten door televisiebeelden

Acties voor gelijke burgerrechten Vanuit de overheid President Roosevelt (1933-1945) Aandeel steunprogramma’s werklozen (wel een lagere uitkering) Zwarten binnen de overheid. Wel beperkt, vanwege kiezers, President Kennedy (1961-1963) Wetsvoorstel voor einde segregatie en bescherming stemrecht President Johnson Civil Rights Act (1964) Voting Rights Act (1965)

Johnson ondertekent in het bijzijn van ML King de Civil Rights Act

Strijdbaarheid Martin Luther King was voor geweldloos verzet, maar dit werd vaak met geweld beantwoord door de politie of blanke tegendemonstranten. Zwarte leiders als Malcolm X en Stokely Carmichael (Black Panthers) vonden dat de zwarte Amerikanen strijdbaarder moesten zijn. Ontwikkelen nieuwe identiteit Black is beautiful Not Negro, not colored, but black!!

Burgerrechten en geweld Nation of Islam – Malcolm X (tot 1964) Wilde niets met blanken te maken hebben  uitgaan van eigen kracht. Malcolm X vond MLK niet radicaal genoeg. Malcolm X werd vermoord toen hij zich afkeerde van geweld en zwart racisme. Black Panthers (1965) – Stokely Carmichael Wees bereid om desnoods met geweld voor jezelf op te komen  Frustraties zwarte bevolking leidden tot rassenrellen 1968: moord ML King  wederom grote uitbarsting rellen in de VS, maar ook grote onvrede onder zwarte soldaten in Vietnam Van insubordinatie, desertie tot ‘defragging’.

Vanaf de jaren ‘70 van de 20e eeuw Verbetering verhoudingen in de VS tussen Afro-Amerikanen en blanken Grote groep bleef en blijft arm én in de ghetto’s, maar er stromen wel steeds meer Afro-Amerikanen naar een hogere plek op de sociale ladder, b.v. Acteurs Artiesten Sporters Politici  denk aan de huidige president! 1989: Generaal Powell hoogste militair van de VS. Zonder burgerrechtenbeweging ondenkbaar!