Depressie bij ouderen Luc Van de Ven

1 Het syndroom depressie 1.1 Depressie als stemmingsstoornis Ontstemming; Gebrek aan lustgewaarwording. Luc Van de Ven

1 Het syndroom depressie 1.2 Depressieve symptomen Negatief gekleurd zelfbeeld; Remming; Verandering in vitale functies; Terugkerende gedachten aan de dood; Moeheid/verlies aan energie. Luc Van de Ven

Noteer Dé depressie bestaat niet Dit is lijden Luc Van de Ven

1 Het syndroom depressie 1.3 Andere verschijningsvormen Psychotische depressie; Geagiteerde depressie; Manisch-depressieve stoornis (bipolair). Luc Van de Ven

1 Het syndroom depressie 1.4 Verschijningsvormen bij ouderen Vaak geen uitgesproken psychische klachten; “maskering” door somatische symtomen; Slaapstoornis als enige klacht; “deficitaire” presentatie; Psychotische symptomen: Achterdocht; Hypochondrische wanen Luc Van de Ven

1 Het syndroom depressie 1.5 Zelfdoding Risicogroep: oudere mannen; “gemaskeerde” zelfdoding; Vooroordelen en misopvattingen. 1.6 Verloop Luc Van de Ven

2 Hoeveel mensen lijden aan depressie? Prevalentie van ernstige depressie bij ouderen = bij jongeren; Maar grotere prevalentie van depressiviteit en “zware psychosociale stress”; Geslachtsverschillen. Luc Van de Ven

3 Het ontstaan van depressie De oorzaak van depressie bestaat niet. 3.1 kwetsbaarheid Genetische factoren; Vroegste kinderjaren. Luc Van de Ven

3 Het ontstaan van depressie 3.2 Risicofactoren Biologische factoren: Neurotransmitters (N.B.: medicamenten); Neurohormonale factoren. Psychologische factoren: Levensloop (psychotraumata) Actueel verlies en persoonlijkheid Pensioen; Overlijden van geliefde; Lichamelijk lijden; Vereenzaming (N.B.: verlies is niet altijd een concreet aanwijsbaar feit.) Familiale interacties. Sociologische factoren Luc Van de Ven

4 Weerslag op de omgeving Rolomkering; Schuldgevoelens; Angst; De “verborgen patiënt” Luc Van de Ven

5 Behandeling Professionele hulpverlener Medicamenteuze therapie en psychotherapie Luc Van de Ven

Psychotherapie bij ouderen Historiek; Verschillende richtingen; Het moet “klikken”; Betrekken van de omgeving. Luc Van de Ven

Behandeling Opname op een gerontopsychiatrische afdeling; Psychotherapeutische dagkliniek; Electroconvulsivotherapie; Terugkijken op een depressieve periode. Luc Van de Ven

6 Omgaan met depressieve ouderen Niet bagatelliseren; Geen appél op wilskracht; Niet aansporen om plezier te hebben; Tijd geven; Niet in de plaats treden van arts of psychotherapeut; Helpen professionele hulp te zoeken; Onbevooroordeeld luisteren. Luc Van de Ven

7 Is preventie mogelijk? Echte preventie? Tijdig herkennen en deskundige hulp inroepen; “preventieprogramma’s Vb.: assertiviteitstraining; Leren ontspannen; Recent verweduwden N.B.: preventie van zelfdoding Luc Van de Ven