Duurzaam Ondernemen Samenvattingen Colleges DO Jaar 3 – Semester 6 Opbouw van de colleges: – Periode 1: Problemen (Les 1-7) – Periode 2: Oplossingen (Les 8-12) Naam:Frank Oosterom Studentnummer:

College 1: Inleiding DO Problemen – Planet (resources/energie, co2 klimaat, biodiversiteit) – People (rijk/arm)

College 1 Vervolg Oplossingen – Profit, Prosperity / welzijn, Performance – Kansen voor duurzaamheid, normen en waarden – MDG’s (millenium development goals) / next generation (people, planet, profit) – Gedrag  MVC (maatschappelijk verantwoord consumeren)

College 2: Systeemdenken Systeemdenken: Bestaat uit onderdelen, componenten, elementen Onderling gerelateerd, beïnvloeden (energie) – Een actie heeft doorwerking in het gehele systeem – Een oplossing in deelsysteem heeft een doorwerking elders

PeoplePlanetProfit* DO-systeem Problemen Oplossingen Systeem- kenmerken Veranderd DO-systeem *profit—prosperity--performance

College 2/3: Systeemdenken Belangrijk dat duurzaamheids problemen gezien wordt als systeemdenken (WK 2010, overbevolking Nederland). De 3P’s hebben onderling een sterke invloed op elkaar en zijn dus sterk met elkaar verbonden. Belangrijk dat er gekeken wordt als systeem.

Vervolg Systeemdenken Kenmerken systemen (onduurzaam handelen): Kunnen gesloten zijn, normaal gezien zijn ze open – uitwisseling met omgeving van energie, materie, informatie. Complexe samenhangen, veelal onbekend. Je kunt nooit exact voorspellen wat er gaat gebeuren. 95% van de CO2 uitstoot is de mens voor verantwoordelijk. Mee (versterkt het effect, bv. Opwarming)- en terugkoppelingen (verzwakken de effecten)  Positieve en negatieve feedback Vertragingen in ruimte en tijd (bv. Co2 absorptie oceanen)  kan leiden tot late reactie, daarom moet er worden uitgegaan van een voorzorgprincipe Kijken naar overbevolking in China, te laat ingegrepen. Drempelwaarden – bij overschrijding (onomkeerbaar)  nieuw evenwicht Kleine oorzaak  Groot gevolg

College 4: Biodiversiteit / planet 2010: Jaar van de biodiversiteit Biodiversiteit hangt samen met planet verhaal Biodiversiteit is de verscheidenheid in genen, soorten en ecosystemen in een regio/de wereld.

Vervolg biodiversiteit Aantallen soorten: beschreven 4 mln, geschat +/- 40 mln. Er zijn nog veel meer organismen (vooral insecten) dat de mens zeker weet dat ze op de aarde zijn, alleen zijn ze nog niet beschreven. Veel van de bodemvruchtbaarheid hebben we te danken aan micro-organismen. Voor 95% weten we zeker dat de mens de aarde beschadigd. Uitsterven en evolutie gekoppeld aan milieuveranderingen.

Vervolg biodiversiteit Wat bepaalt biodiversiteit? E(nergy) Klimaat, waar de meeste zon is  Tropen S(tability) Stabiliteit bewaren in de natuur A(rea) De omgeving, hulpbronnen en organismen in een bepaald gebied. Schattingen afname (uitsterven 100x sneller dan natuurlijk (2015:1000 keer sneller)

Ecologische voetafdruk

Afname biodiversiteit

College 5: People: Rijk/arm Ontwikkeling en onderontwikkeling in de wereld Onderontwikkeling/overontwikkeling: In 2008 evenveel mensen overgewicht als mensen die ondervoed zijn. Probleem voor de wereld: duurzame ontwikkeling, migratie en veiligheid. We lopen tegen grenzen aan en dus is DO noodzakelijk!

Arme landen Wat zijn arme landen? Nationaal inkomen, armoede en ongelijke inkomensverdeling, onderwijs/analfabetisme, gezondheid/ziekte, bevolkingsgroei, honger/ondervoeding, wanbestuur/corruptie, schending van mensenrechten, spanningen en gewapende conflicten.

Oplossingen onderontwikkeling Ontwikkelingstheorieën Richten zich op: waardoor is probleem ontstaan? En hoe kan het opgelost worden? Door de jaren heen verschillende theorieën: Jaren 50-60: Moderniseringstheorieen (dezelfde ontwikkeling als Westerse landen) Jaren 60-70: Afhankelijkheidstheorieen (onafhankelijke maken van arme landen, waardoor ze zelfstandig worden om daarmee ontwikkeling te realiseren) Jaren 80-90: Self relience en ontwikkeling van onderop (daal af naar de armsten en zorg voor kleinschalige projecten) Jaren 90: Neoliberalisme (meer overlaten aan het bedrijfsleven, meer concurrentie (nu zijn er te veel overheidsbedrijven), grenzen opengooien en handel stimuleren, terugtreden overheden  globalisering. Heden: Tekortkomingen markt compenseren  ecologische economie

College 6: Presentaties Zuid-Afrika Geschiedenis en politiek van Zuid-Afrika (presentatie mijn projectgroep) Geschiedenis – Kaap – Afrikaner Volk – Britse invasie – Volksverhuizing – Boerenoorlogen – Vredesverdrag en Unie van Z-A.

Apartheid President Malan ANC Democratie/mensenrechten. Zwart/wit Hendrik Verwoerd Opstand Soweto Afschaffing apartheid Nelson Mandela

Politiek Hedendaagse politiek – Transformatie – Rijk/arm – Werkloosheid – Problematieken – Regering – Verkiezingen

College 7: Wintergasten Kernramp Tsjernobyl (discussie-onderwerp mijn projectgroep)

College 8: People: cultuur- en gedragsverandering/ transitiemanagement Cultuur (Consumentisme)  wereldbeeld  houding  gedrag Gedrag – Rationele keuze – Overtuigingsmodel – Defra 4 E

Duurzaam gedrag Barrières bij gedragsverandering naar duurzaam gedrag

Defra 4 E Overtuigingstheorie Defra 4 E Effectieve strategie voor gedragsverandering – Engage – Encourage – Enable – Exemplify

College 9/10: Nieuwe duurzame, faire economie Economie (communisme, geleid kapitalisme, kapitalisme) Kapitalisme (Herman Daly) Angelsaksisch – VS (vrije markt, overheid speelt geen rol) Rijnlandse model – W-Eur (overheid speelt wel een grote rol) Communisme  transitie Economie (ecologische economie, economie van het genoeg, faire en groene economie)

Problemen/oplossingen D.O. Problemen  oplossingen D.O. Innovatie  (leren, creativiteit) is nodig voor oplossingen. Er zijn zachte en harde oplossingen.

Fair & Green Deal Opdracht: uitwerking van één punt uit het rapport: Fair en Green economy Economisch: belastinghervorming (belasting omhoog van grondstoffen en belasting op arbeid omlaag). Hierdoor kan er worden bespaard op arbeidskosten, waardoor er meer werkgelegenheid ontstaat ipv machines en schade ontstane grondstoffen.

College 11: Begrippen studenten + creativiteit/innovatie Uitwerking eigen begrippen: -Duurzame mobiliteit -Duurzame energie

Creativiteit/innovatie Creativiteit Houding (ben je bereid om nieuwe paden te bewandelen) Proces (bep manier van werken) Technieken (10 technieken, 2 voor campagne) 2 vormen van creativiteit – Verbetering: adaptief – Vernieuwing: Generatief

College 12: Voedselcrisis In de Derde Wereld zijn er enorm snel stijgende voedselprijzen, met rellen als gevolg. Zijn de stijgende voedselprijzen een derdewereldprobleem of een mondiaal fenomeen? Sommigen spreken over het tekort aan voedsel. Dit is niet zo, er is geen tekort. De stijgingen zijn ook niet terug te voeren op de toenemende producten van bio-energie (wat ook vaak wordt genoemd)

Oorzaken voedselcrisis Verwaarlozing boerenlandbouw (voedsel produceren volgens de regels van de wereldmarkt) Afbraak van landbouwpolitieke stelsels (verzetten tegen de wereldmarkt  door bescherming interne markt. Hierdoor krijgen ze geen leningen meer van het IMF) Opkomst en groei van voedselimperia (multinationals die wereldwijd boerenbedrijven en voedselproducenten opkopen)

Oplossing voedselcrisis Het enige wat de politiek zou kunnen doen, is het ontwikkelen van tegenmonopolies. Een goed voorbeeld hiervan is fair trade.

Conclusie / Samenvatting colleges D.O. In de lessen DO zijn alledrie de P’s aan bod gekomen. Vooral in de eerste periode zijn problemen van Planet en People behandeld. Arm/rijk en biodiversiteit waren onderwerpen van colleges. Voor deze problemen konden worden geconcludeerd, moest er inzicht zijn in systemen. Vandaar de colleges systeemdenken. Bij oplossingen is er vooral gekeken naar people (gedrag van mensen) en profit (nieuwe duurzame economie en creativiteit).