CMD - VID (College Jaar 1, Winter) ABV Samenwerken

Introductie & huisregels Doel van deze module volgens de competentieprofielenbeschrijving: De samenwerker herkent de kwaliteiten van anderen en van zichzelf en weet deze effectief te benutten, hij is bereid zijn persoonlijke doelen of belangen opzij te zetten ten behoeve van de teambelangen /projectdoelstellingen. Zie Competentieprofielen

Introductie & huisregels Wat moet je kunnen aan het einde van deze module (Samenwerken op niveau 1): Je kent je eigen kwaliteiten en je kunt die van anderen herkennen ... en weet deze in te zetten. Je kent je eigen sterktes en zwaktes ... en bent in staat om deze in te zetten ten gunste van jouw team. Je kunt de kwaliteiten van je teamleden inschatten en benutten. Je weet welke verschillende disciplines er zijn … en waar ze goed voor zijn. Je kunt op een constructieve wijze feedback geven ... en kunt hem ook ontvangen; Je kunt kritiek incasseren. Je levert een positieve bijdrage aan de teamspirit. Je geeft ruimte aan andermans ideeën. Je bent in staat om het teambelang boven je eigen belang te stellen.

Introductie & huisregels Opbouw 5 bijeenkomsten van 3 lesuren Je mag maximaal 1 les missen (anders volgend schooljaar module overdoen) Les gemist = vervangende opdracht maken zelf opvragen per e-mail bij docent Les 05: toetsing (verplichte aanwezigheid, anders geen punt) 1ECT = 28,5 studieuren (15 lesuren + 13,5 huiswerkuren) Zie ook modulewijzer

Introductie & huisregels Huiswerk De kennis en feedback die je tijdens de lessen opdoet dient als basis voor het eindproduct van die les. Aan het einde van elke les ontvang je huiswerk = het afmaken van je eindproduct Je verzamelt je huiswerk in een geprintte werkmap en die heb je elke les bij je. Dit geldt ook voor de vervangende opdrachten. N.B. Les gemist = huiswerk gemiste les maken + vervangende opdracht

Introductie & huisregels Toetsing / eindbeoordeling Werkmap met eindproducten van 4 bijeenkomsten (zie Powerpointpresentaties van de verschillende lessen) Eindwerkstuk (groepspresentatie) les 5  Deadline: maandag 30 juni De werkmap inclusief je eindpresentatie zoals gegeven in les dient uiterlijk maandag 30 juni te worden aangeleverd in het postvakje van je docent. Incompleet materiaal wordt niet beoordeeld en gaat met notitie ‘incompleet’ terug naar student. Dit betekent dat je een tentamenkans voorbij hebt laten gaan.

Introductie & huisregels Herkansing In de volgende gevallen moet je herkansen: Je hebt 1 les gemist en geen vervangende opdracht ingeleverd. Je hebt les 5 gemist. Je hebt je werkmap incompleet ingeleverd. Je hebt je werkmap te laat ingeleverd. Module volgend schooljaar overdoen: - Je hebt meer dan 1 les gemist.

Introductie & huisregels Inhoud Les 01: Herkennen van de kwaliteiten van jezelf en die van anderen.  Les 02: Samenwerken en communiceren: praten en luisteren. Les 03: Positieve bijdrage leveren aan teamspirit, ruimte aan andermans ideeën geven, teambelang boven eigen belang stellen, assertiviteit. Les 04: The making of …… lessons learned Les 05: Lessons Learned (verplichte aanwezigheid) Literatuur Sheila Cameron: Vaardigheden voor studie en loopbaan Deel 3 “Samenwerken met anderen”  ISBN 90-43-01298X   

Les 1: "Ieder nadeel heb ze voordeel." Johan Cruijff Herkennen van de kwaliteiten van jezelf en die van anderen. 

Les 01 - inhoud Wat is jouw teamrol? introductiefilmpje, groepsgewijs en klassikaal nabespreken Doe de Belbin-test toelichting, test uitvoeren, groepsgewijs en klassikaal nabespreken Wat vinden anderen van jouw teamrol? enveloppespel, nabespreking Het ideale team klassikale oefening Het definitieve ‘Dream Team’ klassikale oefening, definitieve samenstelling teams Conclusie + huiswerk

Les 01 Wat is jouw teamrol? http://stud.cmd.hro.nl/0787054/abel/ Groepsbespreking (projectteam lentekwartaal) Weet jij welke kwaliteiten jij hebt? Probeer er 2 te noemen. Welke kwaliteiten lieten anderen zien? Noem er 3 die je opvielen.  Waarom vond je die kwaliteiten zo goed? Heb je ze zelf, of niet? Vind je dat je goed feedback kunt geven? Waarom wel, waarom niet? Vind je dat je goed met feedback om kunt gaan? Wanneer vind je het moeilijk, wanneer makkelijk? Geef je iemand anders de ruimte om ideeën in te brengen? Draag jij bij aan de teamspirit?

CMD - VID (College Jaar 1, Winter) Les 01 Doe de Belbin-test De verschillende teamrollen kun je op allerlei manieren benoemen. Bijv. zoals Belbin het doet. Dit benoemen van rollen kan je helpen na te denken over hoe effectief je rol is, hoe je je rol kunt invullen, of je van rol moet / wil veranderen etc.  http://www.123test.nl/belbin/ en / of http://www.thesis.nl/ >> doe de belbin test << Geef aan dat mensen verschillend tegen hun rol in een team aankijken. Als het meezit heb je verschillende zaken gehoord terwijl ze in de groepjes hun antwoorden op de vragen deelden. Of bij de terugkoppeling kun je de groepjes wat conclusies laten trekken.

CMD - VID (College Jaar 1, Winter) Les 01 De Belbinrollen: De voorzitter De vormgever De ‘plant’ De waarschuwer De bedrijfsman De brononderzoeker De groepswerker De afmaker Licht de verschillende rollen van Belbin toe. Vraag voorbeelden uit de groepen. Wie herkent zich in welke rol etc.  Leg uit dat ze de test gaan doen met als input hun ervaringen in het project van het vorige blok. En met als doel een goed team samen te stellen.

De voorzitter Rol: - procesbewaker, priotiteitsbepaler en spelverdeler. - verheldert de zaken waarover beslist moet worden. - inschatter van ieders capaciteiten en mogelijkheden. - benut ieders capaciteiten en ruimte optimaal voor het bereiken van het doel. Eigenschappen: - stabiel, dominant, extrovert - 'persoonlijkheid', 'uitstraling', weet respect af te dwingen. - kan 'gevoel voor de zaak' oproepen. - gevoel voor timing en balans. - kan helder communiceren - niet bijzonder creatief

Voorzitter Gedrag in het team: Acceptabel: - dominantie. - wat weinig originaliteit, creativiteit of intellectualiteit. Niet acceptabel: - bekrompenheid, kortzichtigheid. - starheid.

Vormer Rol: - doelaangever, benoemt prioriteiten. - stuurt de teamdiscussies steeds in de richting van het doel - integreert ideeën, doelen en praktische overwegingen - pakt mee leidinggevende rollen op Eigenschappen: - gedreven, ambitieus, energiek, onafhankelijk - onrustig, dominant, extrovert - productief onder druk

Vormer Gedrag in het team: Acceptabel: - verzet tegen vaagheid in doen en spreken - wat druk en nerveus gedrag Niet acceptabel: - drammerigheid - streberigheid - ruzie - sterke achterdochtigheid, overgevoeligheid voor negatieve reacties - arrogant en irriterend gedrag

De plant Rol: - genereren van essentiële nieuwe wegen en ideeën - vinden van openingen voor schijnbaar vastgelopen processen - de grote lijnen zien en aanhouden Eigenschappen: - zeer intelligent, introvert - onafhankelijk, origineel - verbeeldingskracht - inbrengen van creativiteit

De plant Gedrag in het team Acceptabel: - niet altijd zo praktisch - wat te wetenschappelijk. - soms vergeten te communiceren Niet acceptabel: - warrigheid - slordigheid

De waarschuwer Rol: - probleemanalyse - evalueren van ideeën suggesties - kritisch tegenspel Eigenschappen: - intelligent, stabiel, introvert - koel, kritisch, objectief - kan complexe situaties doorzien

De waarschuwer Gedrag in het team: Acceptabel: - kritisch, minder gemotiveerd schijnen voor het doel - saai, niet zo warmvoelend - serieus, ernstig, niet meteen enthousiast Niet acceptabel: - ernstige vertragingen veroorzaken door lang wikken en wegen - grofheid, tactloosheid

De bedrijfsman Rol: - organiseert het werk, zet woorden om in daden - vertaalt plannen en strategie in praktische werkprocedures - gaat systematisch en efficiënt aan de gang met de uitvoering Eigenschappen: - richt zich op de alledaagse realiteit - is praktisch, gebruikt gezond verstand - gedraagt zich beheerst en gedisciplineerd - vaak een deskundige op het gebied van het centrale onderwerp

De bedrijfsman Gedrag in het team: Acceptabel: - minder flexibiliteit - wantrouwen t.o.v speculatieve ideeën die hun waarde nog niet hebben bewezen. - vragen om goede structurering van organisatie en afspraken Niet acceptabel: - gevechten over de eigen positie en het gelijk - volstrekt afwijzen van ongeteste nieuwigheden - afwijzen van zaken die niet zijn opgenomen in het oorspronkelijke plan

De bronnenonderzoeker Rol: - brengt ideeënontwikkelingen en informatie van buiten naar binnen - zorgt voor externe contacten, netwerk - verwerft nieuwe mogelijkheden door informele en formele onderhandelingen - improvisator Eigenschappen: - extraverte, dominante persoonlijkheid - sterk onderzoekende, verkennende en toetsende geest - vermogen om positieve mogelijkheden te vinden in nieuwe situaties - vermogen om de prestaties van het team te propageren in de buitenwereld

De bronnenonderzoeker Gedrag in het team: Acceptabel: - onrustig, wat dominant gedrag - gedrevenheid, over-enthousiasme - weinig aandacht voor nazorg en follow-up Niet acceptabel: - teveel tijd besteden aan irrelevante dingen - freewheelen als er even wat minder te doen lijkt

De groepswerker Rol: - stimuleert de teamleden in hun sterke - en helpt hen in hun zwakke punten - let op goede onderlinge communicatie - ziet wat de anderen nodig hebben om goed te kunnen presteren - coachend, vooral gericht op behouden en versterken van de teamgeest - conflicthantering Eigenschappen: - hulpvaardig, integrerend, kan heel goed samenwerken. - flexibel - kan goed luisteren - geschikt voor leidinggevende rol - loyaal aan het team en het doel

De groepswerker Gedrag in het team: Acceptabel: - verzet tegen verdeeldheid en ruzie in het team - neiging om verschilpunten te relativeren en af te zwakken Niet acceptabel: - besluiteloosheid, passiviteit - te zacht, noodzakelijke sancties niet toepassen - voortgang belemmeren door teveel tijdbesteding aan gezelligheid

De afmaker Rol: - let er op dat er niets mis gaat en niets wordt vergeten - kijkt voortdurend uit naar dingen die extra zorg en aandacht vragen - controleert de voortgang, met name of het werk op tijd perfect is - jut het team daarmee op Eigenschappen: - sterk karakter, stil, introvert, maar wat nerveus en gejaagd - goede balans tussen gevoelens van bezorgdheid en orde en efficiency

De afmaker Gedrag in het team: Acceptabel: - enige ongedurigheid - verzet tegen oppervlakkige werkopvattingen en oppervlakkige gewoontes Niet acceptabel: - deprimerende uitwerking op het team door aanhoudend klagen en gezeur - verlies van overzicht over het geheel door teveel aandacht voor details

CMD - VID (College Jaar 1, Winter) Les 01 Test gedaan: Herken je je wel of niet? Waarom wel, waarom niet? Denk je dat het in een andere situatie anders zou zijn?  Als de student de test heeft uitgevoerd, vindt hij er ook iets van. Begin hier pas mee als echt iedereen de test heeft gedaan.  Vat even samen wat er nu allemaal is gebeurd. Student heeft nagedacht over hoe hij in team wil werken / heeft gewerkt.

CMD - VID (College Jaar 1, Winter) Les 01 Alternatief: kernkwadranten van Offman http://www.atlasloopbaan.nl/kernkwaliteitenspel.html Krijg je weerstand omdat een groep Belbin al helemaal kent, dan kun je aan de slag gaan met de kernkwadranten van Offman. Ik raad je aan dit alleen te doen als je de kernkwadranten goed kent. Meer info over hoe je het spel kunt spelen en hoe je er teams mee kunt laten werken vindt je op http://www.atlasloopbaan.nl/kernkwaliteitenspel.html  Of neem het kernwadrantenspel van kern konsult, staat in kast GMT. Leuk artikel / info over toepassen http://www.angenent.biz/wordenwiejebent/persoonlijk_leiderschap_sessie6_170904.pdf Zie verder begeleidend schrijven van Maaike over meer instructies kernkwadranten

CMD - VID (College Jaar 1, Winter) Les 01 Wat vinden anderen van jouw teamrol? Enveloppenspel: Iedereen krijgt een envelop, zet je naam hierop en leg deze op de tafel. Iedereen krijgt 4 kaartjes Hierop vul je in: - Naam van de student waarvoor feedback bedoeld is - De rol waarvan jij denkt dat hij of zij vervult - plus twee (2) redenen waarom je dat denkt Leg het kaartje onder de bedoelde enveloppe Doe dit met respect voor elkaar(s rol). Geef elke student een nummer, deze corresponderen met de enveloppen. Schrijf deze nummers op een flip. Neem nog 3 andere flips, plak ze aan de muur. Neem de genummerde enveloppen .Plak de enveloppen op de flips.Deel kaartjes uit (adreskaartjes, of stukjes papier die je hebt geknipt) .Geef elke student 4 kaartjes.Vraag elke student voor 4 andere studenten een kaartje in te vullen.Op dit kaartje moet staan:Nr student waaraan ze feedback gevenIk denk dat jij …… rol hebt. Dit denk ik omdat reden 1, 2. Besteed kort aandacht aan de manier waarop ze de kaartjes invullen: met respect, niet neerbuigend etc. (is ook weer feedback geven!!). De student vult 4 kaartjes in en stopt de kaartjes in de corresponderende envelop. Als je ziet dat een envelop / bepaalde enveloppen overvol worden, grijp dan in en sluit de envelop .Wacht rustig totdat dit hele circus is afgelopen. Deel de enveloppen uit / vraag ze de enveloppen op te halen. En laat ze het lezen.

CMD - VID (College Jaar 1, Winter) Les 01 Het ideale team Stel het ideale team samen voor: Een klassefeest/uitje Een … Hou er rekening mee dat je ze nu weer even goed bij de les moet krijgen. Vraag of iedereen feedback heeft gehad. Stel dat er een paar zijn die niets in hun envelop hebben, dan vraag je of de rest van de klas toch nog een briefje heeft voor persoon x y of z. Vul dat dan nog aan. Bestaat het ideale team? Hoe zou dat team eruit zien? Is afhankelijk van doel.  Mooi is als je uit je eigen ervaring kunt putten waarin je vertelt over een ideaal team. Of als een student een mooie ervaring kan delen. Let erop dat je de link legt met Belbin. Dit kun je op vrij speelse wijze aanpakken. Kies een onderwerp. Deel vervolgens de klas in tweeën of drieën. En laat het ideale team samenstellen. Waarom is dit een ideaal team? Je kunt het ook klassikaal doen. Wie is een plant, wie een …. Denk je als we die bij elkaar zetten dat het een ideaal team is? Waarom wel, waarom niet? Wat moet je nog meer weten? 

CMD - VID (College Jaar 1, Winter) Les 01 Het definitieve ‘Dream Team’ definitieve samenstelling teams Sluit af met het maken van groepen die de komende bijeenkomsten met elkaar moeten gaan samenwerken en ook de eindopdracht moeten maken. Elke groep bestaat uit ongeveer 4  studenten. De bedrijfsmannen en voorzitters moeten zoveel mogelijk verspreid worden! Deze groepjes kunnen elkaar feedback geven op de eindopdrachten. Schrijf de samenstelling van de groepjes op, of laat de studenten gewoon hun naam opschrijven op een flip, plus hun voorkeursrol, dan kun je die er later altijd weer bij halen.

CMD - VID (College Jaar 1, Winter) Les 01 Conclusie Weet je nu hoe je je eigen kwaliteiten kunt herkennen en dus inzetten? Weet je nu hoe je de kwaliteiten van de ander kunt herkennen en dus inzetten? Bedankt de studenten voor hun aanwezigheid en actieve bijdrage. Met een beetje geluk is het een actieve workshop geweest die best wel het een en ander van ze heeft gevergd.  Besteed aandacht aan het eindproduct dat ze moeten maken voor deze bijeenkomst. Geef ze de tip het direct te doen, omdat ze anders in de knel komen aan het eind van het blok.

CMD - VID (College Jaar 1, Winter) Les 01 Eindproduct les 1 = huiswerk les 2 Samenvatting testresultaat: Maak een samenvatting van jouw testresultaat en de feedback die je hebt gekregen van je medestudenten.  Reflectie op dit college: reflectie op jouw rol, die van je medestudenten en je docent. Wat heb je geleerd, wat heb je gemist?   Verzamel 5 titels / websites over ‘samenwerken’, anders dan in de bronvermelding.  Geef van elke titel / website aan wat jij eraan zou hebben.  Laat je eindproduct door een mede-student lezen en becommentariëren. Er staat een uitgebreide beschrijving van deze opdrachten   (met handige tips en vragen) staat in de studentenwijzer die is te vinden op: http://docent.cmd.hro.nl/snoec/abv/ Bedankt de studenten voor hun aanwezigheid en actieve bijdrage. Met een beetje geluk is het een actieve workshop geweest die best wel het een en ander van ze heeft gevergd.  Besteed aandacht aan het eindproduct dat ze moeten maken voor deze bijeenkomst. Geef ze de tip het direct te doen, omdat ze anders in de knel komen aan het eind van het blok.

CMD - VID (College Jaar 1, Winter) Les 01 Les 1 gemist: vervangende opdracht les 1 Deze is te vinden op http://docent.cmd.hro.nl/snoec/abv/ABV_SAMW_LES1_Vervangende_Opdracht.rtf Bedankt de studenten voor hun aanwezigheid en actieve bijdrage. Met een beetje geluk is het een actieve workshop geweest die best wel het een en ander van ze heeft gevergd.  Besteed aandacht aan het eindproduct dat ze moeten maken voor deze bijeenkomst. Geef ze de tip het direct te doen, omdat ze anders in de knel komen aan het eind van het blok.

Waar te vinden? Deze powerpointpresentatie plus de uitgebreide huiswerkopdracht zijn te vinden op: http://docent.cmd.hro.nl/snoec E-mail: e.c.van.der.snoek@hro.nl