Geheugen in beeld Caroline Apeldoorn en Nanda Zonjee Benedictus, Heiloo september april 2013 Inleiding In het verwonderingsdagboek van de onderzoekers stond de volgende opmerking; waarom zijn jonge kinderen zo goed in het spelen van het spelletje memorie? Wat is een mogelijke verklaring en kan het onderwijs van deze kennis profiteren? Methode Om te onderzoeken of kinderen visueel beter onthouden dan auditief, hebben de kinderen het spel memorie op twee manieren gespeeld: De kinderen speelden tegen zichzelf en de kinderen speelden tegen de tijd. Werkwijze: 1. Visueel: de kinderen draaiden zelf de kaartjes om en zochten dezelfde plaatjes. 2. Auditief: de kinderen mochten zelf twee kaartjes aanwijzen en de proefleiders vertelden wat er op stond (zonder dat de kinderen de plaatjes zagen). De proefleiders zijn twee leerkrachten: Nanda en Caroline. De deelnemende kinderen varieerden in de leeftijd van 4,2 tot en met 7,3 (jaar, maanden), waarbij de variabelen leeftijd en geslacht in gelijke aantallen aanwezig waren. Het materiaal bestond uit 12 kaartjes die steeds op dezelfde manier gerangschikt waren. Het spel werd in de klas gespeeld en de tijd werd opgenomen met een stopwatch. Het onderzoek vond plaats in februari Resultaten Conclusie De leeftijd van de kinderen is van invloed op de reactietijd en de wijze waarop informatie wordt verwerkt. Kinderen in de aanvangsgroepen van de basisschool verwerken visuele informatie sneller dan auditieve informatie. Vervolg We weten nu dat jonge kinderen visueel beter onthouden dan auditief. Wat betekent dit voor het didactisch handelen van de leerkracht met betrekking tot het onderwijs aan jonge kinderen? Dat zou een mooi vervolgonderzoek zijn. Bronnen De ontwikkeling van het geheugen (E.A. Das-Smal) Development of working memory in childhood (Cowan-Alloway) Kinderen als getuige (Springer) Verbal and visuospatial short-term and working memory in children; are they separable (Alloway-Gathercole en Pickering) De ontwikkeling van de intelligentie als mentale aanpassi ng aan nieuwe situaties (Kingma en Tonic) Onderzoeksvraag Onthouden jonge kinderen van de basisschool op een visuele manier beter dan auditief? ‘ Samen onderzoek doen in het primair onderwijs’ – Stichting Flore/VU Amsterdam, Histogram Leeftijd: Gemiddelde leeftijd proefpersonen 5.62 jaar, met een standaarddeviatie van Spreidingsdiagram [scatterplot] van leeftijd en verschil auditief-visueel: Deze plot geeft aan hoe de relatie is tussen leeftijd en verschilscore. Elk bolletje in dit diagram zijn de gegevens van 1 proefpersoon. Wat we zien is dat er een negatieve relatie tussen de variabelen is: Hoe jonger de kinderen zijn, hoe groter het verschil is tussen de auditieve en visuele reactietijd. Deze relatie is ook uit te drukken in een steekproefgrootheid, namelijk de correlatie. Deze is We mogen dit interpreteren als een sterke relatie. Histogram verschil auditief-visueel: Het gemiddelde verschil is , met een standaarddeviatie van