September 2013 – 5 vwo – van der Capellen ANW - introductie

De reader Lees de studeeraanwijzingen zelfstandig door We bekijken samen de planning Invullen planning van de opdrachten Inleveren planningsformulier (mag uiterlijk 9 september 2013)

Ja, Nee, ANW een nieuw vak? want je had het vorig jaar nog niet. in veel vooral Engelstalige landen maakt het al jaren deel uit van de lesprogramma’s onder de naam ‘Science’.

De Klassieken, 5e eeuw v.Chr tot de 5e eeuw n.Chr. Beroemde Filosofen zoals Aristoteles, de grondlegger van de logica. Zij waren vooral denkers: Filosofen. Velen van hen hebben tot op de dag van vandaag nog invloed, bijvoorbeeld Pythagoras.

Wetenschap en filosofie Wat is filosofie? Wetenschap die streeft naar wijsheid en kennis Het nadenken, terugkijken en ter discussie stellen van wat we denken te zijn en te weten  Samenhangend systeem van beweringen en argumenten Levensbeschouwing (mijn filosofie is . . .) Bron: http://www.filosofischwoordenboek.nl

Klassieke Wetenschapper: Ptolemeus, astronoom uit Alexandrië. Stelde rond 150 n.Chr. Dat de aarde het middelpunt was van de Kosmos. Zijn geocentrisch wereldbeeld zou het zo’n 1400 jaar volhouden. Het heliocentrisch wereldbeeld paste goed bij de teksten uit de Bijbel

Aristoteles (4de eeuw v. Chr.) Van geocentrisch naar heliocentrisch GEOCENTRISCH wereldbeeld Aristoteles (4de eeuw v. Chr.) Plato (4de eeuw v. Chr.) Plato (4de eeuw v. Chr.)

volmaakt en onveranderlijk GEOCENTRISCH WERELDBEELD Sfeer van de vaste sterren het bovenmaanse volmaakt en onveranderlijk Groei en verval Aarde ether vuur, lucht, water, aarde GEOCENTRISCH WERELDBEELD

Probleem geocentrisch wereldbeeld

Verklaring van teruggaande beweging door Ptolemaeus Retrograde beweging van Mars verklaard? Verklaring van teruggaande beweging door Ptolemaeus

Retrograde beweging van Mars verklaard?

Retrograde bewegingen verklaard?

Galilei Copernicus Een nieuw wereldbeeld HELIO- CENTRISCH wereldbeeld 1543

`Wetenschappelijke revolutie’ late 16de eeuw & 17de eeuw Heliocentrisch wereldbeeld `Wetenschappelijke revolutie’ late 16de eeuw & 17de eeuw Copernicus (1543) Aarde draait om zon en om eigen as De revolutionibus orbium coelestium (Over de omwentelingen der hemellichamen)

De Middeleeuwen, 500 tot de Renaissance. Veel werk van de Klassieken was verloren gegaan of zoekgeraakt. Grieks en Latijn werden nog maar door enkelen, vooral Geestelijken, begrepen. De Roomse interpretatie van de Bijbel was de maat der dingen, andersdenkenden werden vervolgd. Andersdenkenden werden in toenemende mate vervolgd. Inquisitie bracht mensen wegens ketterij op de brandstapel.

De Middeleeuwse wetenschap: Wetenschappers waren veelal kloosterling. Zij bestudeerden de bijbel, de klassieken en schreven ze over. Wijs eens op de film ‘In de naam van de roos’. Spannend en goed. Studiepunten mee te verdienen.

De Renaissance, vanaf de 15e eeuw. Herontdekking van de Klassieken. Eerst in de Kunst, later ook in de Wetenschap. Geloof in God en de volmaaktheid van ‘Zijn Schepping’ bleef onaangetast. Klassieken kregen een bijna Goddelijke status, twijfelen aan hun inzichten was ‘not done’ Voortbouwen er op gebeurde wel. Vertel hierbij het verhaal van de schepping van fossielen: om de gelovigen te testen.

De Renaissance wetenschapper: Waren vaak universalisten, d.w.z. zij streefden er naar om alles te begrijpen en alles te kunnen. Eén van de bekendste was Leonardo da Vinci. Totale hoeveelheid kennis was toen veel kleiner dan nu.

Homo universalis, schilder, machinebouwer, bioloog etc. Mona Lisa, helikopter en foetus in baarmoeder.

De Wetenschappelijke Revolutie, vanaf de 17e eeuw. ‘Raadpleeg de natuur en niet de werken van Aristoteles’. (Francis Bacon) Beschouwt de ervaring als een bron van kennis. Opkomst van de experimentele wetenschap. Leg de nadruk op de komst van de eigen ervaring, dus onderzoek, in het streven naar kennis.

Een ‘moderne’ wetenschapper: Isaac Newton (1642- 1727) natuurkundige. Legde de basis voor de mechanica en de algemene gravitatietheorie (de leer van de zwaartekracht). Newton en de Appel. (twee voorwerpen trekken elkaar aan, de appel dus ook de aarde…)

Wetenschap in onze tijd Eigenlijk hetzelfde als in de tijd van Newton, maar… Er is tegenwoordig veel meer onderzoek bij universiteiten, bedrijven, overheidsinstellingen. Alleen voor scheikunde zijn er al 1500 tijdschriften waarin publicaties over onderzoek staan

Wetenschap en filosofie Wat is wetenschap? omvat bepaalde vormen van menselijke kennis. Wetenschap is, het proces om hiertoe te komen en de organisatie waarbinnen deze kennis wordt vergaard. De wetenschappelijke wereld is dat deel van de maatschappij dat zich uitdrukkelijk ten doel heeft gesteld systematisch kennis te verwerven.