Cacao Bakkersproject © Fairtrade 010

Agenda Fair Trade Fairtradechocolade en de cacao industrie Het bakkersproject: Werken met Fairtrade ingrediënten en erover communiceren Getuigenissen Vragen

1. Wat is Fair Trade?

Fairtrade is een keurmerk/label, geen merk 1. Wat is Fair Trade? Fairtrade is een keurmerk/label, geen merk

1. Wat is Fair Trade? Criteria: Ontwikkelingsmodel Armoedebestrijding Criteria: Economisch: Kostendekkende minimumprijs + sociale premie + stabiele handelsrelaties + voorfinanciering Sociaal: Democratisch en transparant bestuur + alle IAO conventies Ecologisch: Uitgebreide criteria voor afval, water, bufferzones, geen GGO …

Gegarandeerde minimumprijs en FT-premie 1. Wat is Fair Trade? Gegarandeerde minimumprijs en FT-premie Minimumprijs: 2.000$/T voor FT alleen, 2.300$/T voor FT-bio om de kosten van een duurzame productie te dekken. FT-premie: 200$/T (investeren in gemeenschapsprojecten) FAIRTRADE GUARANTEED PRICE + PREMIUM 1600$ / T minimum price  earned at the producer level 1800$ / T for organic production (incentive of 200$ / T to switch to organic) 150$ / T premium  earned at the producer organisation level. To be invested in social or ecological projects or improve the production. Producers can choose themselve in what to invest (democratic system) = 1750$ / T for Fairtrade only = 1950$/ T for organic and Fairtrade WHY ? Long term management : to better plan and invest (social and environmental projects, switch to organic) Improvement of the quality and creation of a sustainable production system Better organisation and well informed

Toewijzing Fair Trade premies 1. Wat is Fair Trade? Toewijzing Fair Trade premies FAIRTRADE premium

Fairtrade: een internationale organisatie 1. Wat is Fair Trade? Fairtrade: een internationale organisatie AFN CLAC NAP FT is een internationale organisaties: LI Producer org’s Producenten Er is een internationale FT organisatie waar 50 – 50 verdeeld (producenten en LI’s) en alle beslissingen neemt (standaarden per productvategorie) Daarnaast is er een internationale organisatie die de controles uitvoert. Dit betekent voor ons de contrôle van producten van producten tot haven antwerpen. MH België doet contrôle van haven antwerpen tot in de winkelrekken. 4,3 miljard BelgiË: … miljoen International Labeling initiatives in 24 countries 905 Producer organizations in 63 countries 1,2 mln. producers 27.000 products Fairtrade certified Retail sales value 2012: € 4,3 billion

International sales figures 1. Wat is Fair Trade? International sales figures More than 27.000 different products available worldwide IN BELGIUM 15 different product categories in food and 3 in non food Food products : Bananas and fresh fruit, Biscuits and waffles, Candies, Cocoa/ chocolate, Coffee, Fruit juice, Honey, Ice cream, Jam, Soft drinks, Rice, Sirops, Sugar, Tea, Wine Non Food : Cotton, Cosmetics, Flowers

Fairtrade Labelling Organisatie Van cacao naar afgewerkt product 1. Wat is Fair Trade? Fairtrade Labelling Organisatie Van cacao naar afgewerkt product Standaarden voor handel Producenten- standaarden Licentie- houder Klant FLO ev is the organization that coordinates Fairtrade labelling at an international level. From their offices, in Bonn, Germany, they: Set international Fairtrade standards Organize support for producers around the world Develop global Fairtrade strategy Promote trade justice internationally FLO-Cert GmbH is an independent International Certification Company offering Fairtrade Certification services to clients in more than 70 countries. This Certification provides a guarantee to consumers of Certified Fairtrade products that they are contributing to the Social-Economic Development of people through their purchases. FLO-Cert is certified ISO 65 : to guarantee the independence, transparency and globaly consistency of the certification system LABELLING INITIATIVE (such as Max Havelaar Belgium) Each organisations in every country who are members of FLO are called Labelling Initiatives (LI). The labelling Initiative has the exclusive right to deliver a licence contract for the use of the logo in its country. The LI has also a role of sensibilisation and building credibility towards the consumers, the media and the business partners. Importeur Verwerker Exporteur Producent Controle & certificatie Licentie- contract

Wat maakt Fair Trade uniek? 1. Wat is Fair Trade? Wat maakt Fair Trade uniek?

Focus op kleine boeren i.p.v. grote plantages * 1. Wat is Fair Trade? Focus op kleine boeren i.p.v. grote plantages * Een structuur die beter is voor mensen en voor het milieu Eigendomsrecht m.b.t het land en familiale productie Meerwaarde voor de regio (hogere lonen) Diversificatie van gewassen, vruchtbaarheid van zaden, natuurlijke productie Onze standaarden focussen op: Structuur van de coöperatie: raad van bestuur, democratische beslissingen… Het welzijn van de boer Opstapje naar biologische productie, milieucriteria voor gezondheidszorg Sociale en economische criteria voor de eigen ontwikkeling (empowerment) NBV (Netwerk Bewust Verbruiken), een organisatie die de belangen van consumenten behartigt in Vlaanderen, voerde een vergelijkende studie (juli 2010)  uit tussen drie keurmerken, namelijk Max Havelaar (Fairtrade), UTZ Certified en Rainforest Alliance. Consumenten moeten bij hun keuze voor duurzame producten over objectieve informatie kunnen beschikken met betrekking tot de waarde en de claims van de verschillende keurmerken op het vlak van duurzaamheid in het  Zuiden. Ook bedrijven en gemeenten worden bij hun aankoopbeleid soms geconfronteerd met verwarrende en ontoereikende informatie. Deze studie focust op koffie, omdat de standaarden voor dit product bij de drie keurmerken het best vergelijkbaar zijn. Een groot deel van de algemene conclusies lijken eveneens te gelden voor de andere producten.   De onderzoeker besluit dat “de drie meest gekende labels inzake duurzame koffie op papier voldoen aan de strengste normen inzake controle, traceerbaarheid en transparantie. Hoewel alle labels strikte normen hebben inzake arbeidsomstandigheden zijn er op andere vlakken grote verschillen die consumenten toelaten te kiezen voor een specifieke benadering van de landbouw. UTZ CERTIFIED staat voor kwaliteitscontrole en een productgerichte benadering van de koffieteelt. Rainforest Alliance heeft uitgebreide criteria inzake milieubescherming. Fairtrade kiest voor een landbouw waarin producenten centraal staan. Fairtrade onderscheidt zich verder door kleine landbouwers (financieel) te ondersteunen om een goede markttoegang te verkrijgen en hen toe te laten in een correct levensonderhoud te voorzien voor henzelf en hun omgeving.” De resultaten van de studie zijn te vinden in de bijgevoegde volledige versie (ongeveer 30 pagina’s) en in een korte versie waarin – in tabelvorm – enkel de voornaamste verschillen tussen de labels aan bod komen. De studie is gebaseerd op een analyse van de standaarden en andere publieke informatie beschikbaar op de websites van de labels, aangevuld met interviews van de keurmerkorganisaties. De studie bevat geen veldwerk. * Zie ook de recente studie van NBV

2. Fairtradechocolade

2. Fairtradechocolade

2. Fairtradechocolade

2. Fairtradechocolade

2. Fairtradechocolade

2. Fairtradechocolade

2. Fairtradechocolade

* Zie ook recente studie van NBV 2. Fairtradechocolade 20% MILK 44% SUGAR 36% COCOA 20% MILK 44% SUGAR 36% COCOA One FT chocolate bar doesn’t only support the cocoa farmers but also the vanilla and cane sugar farmers in the South. For each FT tablet sold, there are much more producers supported than in other certification shemes. Fairtrade is good for business because: they have the best standards on social, economical and envionmental level and this is also recognized by the consumers and authorities. 100% FAIRTRADE 100% FAIRTRADE FAIRTRADE * Zie ook recente studie van NBV

Bakkers, patissiers en chocolatiers 3. Bakkersproject Bakkers, patissiers en chocolatiers Tot nu toe was de enige manier om met FT-chocolade te werken: producten in verpakking (klaar voor verkoop) In verschillende landen is er echter interesse vanuit ‘chocolatiers/bakkers’ om met FT te werken. Het certificatiesysteem was hier echter niet aan aangepast Het Fairtrade systeem ontwikkelde een nieuw communicatiemateriaal dat bakkers/chocolatiers de mogelijkheid geeft om met Fairtrade-ingrediënten te werken, en dit te outen naar klanten. Dit is via een simpel registratieproces en kostenloos. Merken zoals Valrhona en Callebaut hebben dit systeem reeds gelanceerd, zodat hun klanten hier gebruik van kunnen maken.

3 OPTIES Optie 1 : Koop een afgewerkt product van een licentiehouder Verwerkte, verpakte en gelabelde producten – klaar om te verkopen – onder een merknaam van iemand anders Optie 2 : Word licentiehouder FT-dekking voor bakkers/chocolatiers om eigen FT chocoladeproducten te creëren en te labelen als FT-chocolade. Option 3 : Ga voor het communicatie-engagement FT-dekking voor bakkers/chocolatiers voor creaties, maar afgewerkte producten worden niet gelabeld als FT-producten. Er wordt enkel gecommuniceerd.  Voor optie 3 is het nodig om van een licentiehouder aan te kopen

FLO-Cert Controle & Certificatie Certificatieschema voor optie 1: koop een afgewerkt product van een licentiehouder FLO-Cert Controle & Certificatie Producent Exporteur Importeur Chocolade verwerker Verwerker van afgewerkte producten in verpakking Bakker/ Chocolatier Klant Licentie- contract

Certificatieschema voor optie 2: Word licentiehouder FLO-Cert Controle &Certificatie Producent Exporteur Importeur Chocolade- verwerker Bakker Afgewerkte producten Klant Licentie- contract

Certificatieschema voor optie 3: communicatie-engagement FLO-Cert Controle & Certificatie Producent Exporteur Importeur Chocolade- verwerker Bakker Niet verpakt product Klant Licentie- contract Communicatie- middel

FLO-Cert Control&Certification Speciale gevallen FLO-Cert Control&Certification Producent Exporteur Importeur Chocolade- verwerker Bakker (niet) verpakt product Klant Wanneer een licentie wordt betaald door de chocoladeverwerker, wordt een korting gegeven aan de bakker/chocolatier die nadien ook een licentiecontact aangaat (enkel op de toegevoegde waarde van het product) Licentie- contract Licentie- contract Communicatie- middel

FLO-Cert Control&Certification Wat niet kan: FLO-Cert Control&Certification Producer Exporter Importer Chocolate Manufact. Confiseur (Non)packed pdcts Consumer For Shop communication, before registration, make sure that the product you purchase is an official licensed product This can always be verified on the Max Havelaar website : FR : http://www.maxhavelaar.be/fr/produitsequitables NL : http://www.maxhavelaar.be/nl/fairtradeproducten Why is this important? In order to make our FT system viable, there needs to be a license fee paid at the last step of the chain. The license fee supports: Development & management of strong international FT standards An international trade audit system ensuring farmers, producers, traders and licensees are meeting their Fairtrade commitments Producer support and liaison to make sure the most disadvantaged farmers can engage in and benefit from Fairtrade Communication tool

≠ Product labelling „Winkelcommunicatie“ De winkelcommunicatie is een gemakkelijk middel voor kleine bakkers om moeiteloos met Fair Trade te gaan werken Product labelling Optie 1/2 FLO certificatie Beleid samengestelde producten: ALLES WAT FAIR TRADE KAN ZIJN MOET OOK FAIR TRADE ZIJN Licentiecontract (normaal of klein) Gangbare communicatie ≠ „Winkelcommunicatie“ Optie 3 Gebruik van verschillende componenten voor huisbereide creaties  beleid samengestelde producten is niet van toepassing Andere communicatie voor FT-producten Advantage of product labelling : We are here to further support you in the development of Fairtrade labelled products Onboarding Sessions every 2 months Your products will be visible in our product database (the most visited tool on our website) You benefit from all the initiatives of our campaigns and PR work: Fairtrade Week Fairtrade@work Fairtrade Towns Press releases, media attention, etc. HEADLINE Text text text text text

Registratie: www.info.fairtrade.net/registration

De zoekrobot op onze website levert publiciteit op

Fairtrade communicatiemateriaal Website : www.info.fairtrade.net/registration Materialen : Deursticker (als bewijs van goedgekeurde registratie) Poster Display Wanneer je registratie goedgekeurd is, ontvang je per post: 1 deursticker 1 poster 1 Folder met Q&A over Fairtrade Meer kan gedownload worden via de website

Voorwaarden voor winkelcommunicatie Permanente verkoop van FT-producten (jaarlijks hernieuwbaar) Online (of geschreven) registratie Registratie is enkel mogelijk voor ondernemingen waar klanten iets kunnen eten/drinken OF bij verkoop van huisbereide chocoladeproducten om mee te nemen. Akkoord en handtekening op registratievoorwaarden, geldig gedurende 1 jaar Er kan controle komen voor het goed gebruik van materialen en verkoop van deze producten Gebruik van het communicatiemateriaal Algemeen FT-materiaal Gepersonaliseerd materiaal van je leverancier 100% gepersonaliseerd materiaal – wordt nagekeken door mensen van Max Havelaar Belgium Je winkel kan gepubliceerd worden in onze “zoeker” Product labelling is NIET NODIG (daar is een licentiecontract voor nodig)

Communicatiemateriaal van Barry Callebaut

Voorbeelden FairTradeGemeente

Patrick Mertens, overtuigd chocolatier BOON te Hasselt 4. Getuigenissen “De switch naar Fairtrade chocolade was heel gemakkelijk bij Callebaut. Er is absoluut geen kwaliteits- of smaakverschil. Ik zou graag volledig overschakelen naar Fairtrade, als er nog meer variëteiten komen.”   “Het is dus een ‘win-win’ voor iedereen: de boer krijgt een eerlijke prijs, de chocolatier kwaliteitsvolle chocolade en de consument kan van (h)eerlijke chocolade blijven genieten.” Patrick Mertens, overtuigd chocolatier BOON te Hasselt

“ Kiezen voor Fairtrade is in ons aller belang “ Kiezen voor Fairtrade is in ons aller belang. Als de boer geen eerlijke prijs krijgt, schakelt hij over naar een andere teelt, zoals palmolie of rubber. Bijgevolg wordt cacao schaars en ontzettend duur.”

“ Nadelen? Er zijn geen nadelen. Het is dezelfde chocolade. Het eindproduct is dus identiek hetzelfde. Klanten zeggen niets op een kleine meerprijs. Je hebt ook nog altijd mensen die graag wat meer betalen voor kwaliteit.” “Tijdsintensief? Als je 1 taart op aanvraag moet maken wel, maar als je chocomousse maakt kan dat ineens in 3 à 4 liter. Bananen kan je ook per stuk kopen. Dus als je creaties aan de lopende band kunt maken, dan is de kostprijs en de arbeidsintensiteit hetzelfde. Als je alles ter beschikking hebt via je leverancier dan is dat voor niemand een probleem.”  

Erik Colpaert, Bakker Wetteren “Om te starten als geëngageerde Fair Trade bakker was ik blij met het duwtje dat ik vanuit de gemeente gekregen heb. Maar nu is het al voldoende om wat communicatiemateriaal in de winkel te hebben. Mensen weten dat ze bij mij Fair Trade kunnen vinden. In Sint-Niklaas zou men, bij interesse, een gezamenlijk project kunnen opstarten.” “Als je 10 kg chocola koopt zal het misschien iets duurder zijn, maar als je 50-60 kg koopt, zakt de prijs ook. Het zal niet zo veel schelen denk ik. Ik heb die paar extra centiemen er graag voor over. Je kunt een verháál vertellen aan mensen, waarom je dat doet…” Erik Colpaert, Bakker Wetteren

5. Vragen

Bedankt marieke@fairtradegemeenten.be www.fairtradegemeenten.be Vlaanderen is internationaal leider met 70% actieve Fairtrade gemeentes Bedankt marieke@fairtradegemeenten.be www.fairtradegemeenten.be www.fairtradebizz.be http://www.info.fairtrade.net/registration/ Actieve gemeenten: 225 Actieve provincies: 5