Gehechtheid en psychopathie De invloed van psychopathie op de gehechtheid van en de therapeutische relatie met forensische patiënten met een persoonlijkheidstoornis Anne van den Berg, klinisch psycholoog/psychotherapeut en Farid Chakhssi, psycholoog/onderzoeker Beiden werkzaam bij FPC de Rooyse Wissel

Psychopathie en psychotherapie Pessimisten: Cleckley: Mask of Sanity Hare: Psychopathy Checklist Revised PCL-R Kernberg: Ernstige narcistische stoornis Veranderbaar: Salekin: onderzoek Meloy: psychodynamische benadering.

Psychopathie Nieuwe psychopathiemeting via de CAPP (Hart en Cooke) Gangbaar: volgens de Psychopathie Checklist – Revised (PCL-R): Interpersoonlijke dimensie Arrogante en leugenachtige omgang met anderen Affectieve dimensie Kilheid en gebrek aan empathie Levensstijl dimensie Impulsief en onverantwoordelijk gedrag Antisociale dimensie Schending van sociale normen en agressief gedrag Nieuwe psychopathiemeting via de CAPP (Hart en Cooke) Factor 1 Emotionele vervreemding Factor 2 Sociale deviantie

PCL-R mean and facet scores for the non-psychopathic and psychopathic patients (RW) Scale Total sample PCL-R < 26 (n = 47) PCL-R ≥ 26 (n =27) Mean (SD) PCL-R Total 23.10 (6.40) 19.35 (4.32) 29.61 (3.51) Facet 1: Interpersonal 4.0 (2.24) 3.34 (2.14) 5.15 (1.97) Facet 2: Affective 5.73 (1.82) 5.19 (1.78) 6.67 (1.52) Facet 3: Lifestyle 5.65 (2.15) 4.83 (1.86) 7.07 (1.88) Facet 4: Antisocial 5.85 (2.70) 4.74 (2.48) 7.78 (1.89)

Gehechtheid, Mentalization-Based Treatment, Psychopathie Interactionele theorie en therapeutische uitvoering (ontwikkelingsniveau) Bowlby: fourty four juveniles Onderzoek (van IJzendoorn e.a.) bij TBS via AAI en GBI onveilige gehechtheid. Dismissed en Disorganised attachment. Engeland en Duitsland (Pfafflin en Adshead) Fonagy en Bateman terughoudend t.a.v. Psychopathie Literatuur vooral vanuit de traumahoek (de Zulueta) Weinig vanuit de gehechtheidtheorie en MBT over geschreven en onderzocht. Borderline focussed.

Onderzoek bij de Rooyse Wissel (2009?) Vraagstelling: Hoe beinvloedt de mate van psychopathie (PCL-R) de wijze waarop een therapeutische relatie wordt aangegaan en de therapeutische relatie zelf? Therapeutische relatie is volgens Lambert belangrijke factor in therapeutisch resultaat. Factoren: Gehechtheidstijl. ASQ Zelfbewustzijn en gevoeligheid voor anderen (ACS-30) Psychologische beschikbaarheid van en vertrouwen in therapeut (PARA) De therapeutische relatie zelf (WAV)

Hypotheses a.Patients with high psychopathy (≥26) have more dismissed attachment styles in comparison with the lower scorers (<26). The lower scorers have more fearful and preoccupied attachment styles in comparison with the high scorers. Both groups have more unsecure attachments in comparison with the normal groups. b.Patients with high psychopathy have a higher degree of self awareness and lower degree of sensitivity to others in comparison with patients who score low on psychopathy. There is no difference between the two groups concerning ‘managing new situations’. c.Patients with high psychopathy experience their therapist as less available and reliable in comparison with the lower scorers. The therapists have the same assessment about the two groups on this matter. d.Patients with high psychopathy score lower on the agreement about tasks and goals in comparison with the lower scorers. The same with the experienced bond between patient and therapist. For the therapist we hypothesize the same assessment.

Relevantie onderzoek voor praktijk Factoren opsporen die de therapeutische relatie vanuit de psychopathie belemmeren. Verschillen tussen de verschillende dimensies psychopathie. Differentieren i.p.v. veralgemeniseren. Rekening houden met deze factoren in de opbouw therapeutisch contact in de praktijk. Op niveau functioneren patient insteken. Verdere informatie: a.bergvan@dji.minjus.nl of f.chackssi@dji.minjus.nl