4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s

4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Exploratie Leerplandoelen Door analyse van beelden, van kaarten en van andere informatiebronnen de kenmerken van een industrieregio beschrijven. (ET 3, 5, 6, 12, 14, 16, 17) Ordening Probleemstelling en onderzoek Conclusie en eigen standpunt In een land uit een ontwikkelingsgebied nagaan hoe industrialisatie economische ontwikkelingsmogelijkheden biedt. (ET 2, 6, 7, 11, 12) Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland Situering van een land naar keuze op kaarten van het continent en op wereldfacetkaarten die functioneel zijn voor het thema mogelijke factoren van industriële ontwikkeling: aanwezigheid van delfstoffen, voldoende goedkope arbeidskrachten, grote afzetmarkt, kapitaal, ligging, overheidsbeleid voorbeelden van NIC’s zijn zowel de tijgers in Z.O.-Azië als Z.O.-Brazilië, Mexico, Zuid-Afrika ...

4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Exploratie Ordening Probleemstelling en onderzoek Conclusie en eigen standpunt Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland Wat zijn de troeven en belemmeringen van Brazilië om een industriële macht te worden?

Situeer Z.O.-Brazilië op de facetkaarten uit thema 1. 4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Exploratie Ordening Probleemstelling en onderzoek Conclusie en eigen standpunt Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland Situeer Z.O.-Brazilië op de facetkaarten uit thema 1.

Situeer Z.O.-Brazilië op de facetkaarten uit thema 1. 4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Exploratie Situeer Z.O.-Brazilië op de facetkaarten uit thema 1. Ordening Probleemstelling en onderzoek Conclusie en eigen standpunt Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland

Situeer Z.O.-Brazilië op de facetkaarten uit thema 1. 4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Situeer Z.O.-Brazilië op de facetkaarten uit thema 1. Exploratie Plaats HDI = 63ste plaats op wereld HDI (2004) = 0,792 Ordening Probleemstelling en onderzoek Conclusie en eigen standpunt > 0,799 > 0,499 < 0,500 Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland

4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Exploratie Actualisering Ordening Probleemstelling en onderzoek Conclusie en eigen standpunt Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland

In welke landen vind je nog industriegebieden? 4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Exploratie In welke landen vind je nog industriegebieden? Ordening Probleemstelling en onderzoek Conclusie en eigen standpunt Mexico Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland Venezuela Z.O.-Brazilië Colombia Argentinië Chili

Hoe geraakt een land in buitenlandse schuld? 4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Hoe geraakt een land in buitenlandse schuld? Exploratie Ordening Als het land meer uitgeeft (= importeert) dan verkoopt (= exporteert). De balans is dan negatief. Probleemstelling en onderzoek Conclusie en eigen standpunt Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland

Welk beeld van de industrie wordt geïllustreerd door de foto’s? 4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Welk beeld van de industrie wordt geïllustreerd door de foto’s? Exploratie Ordening Probleemstelling en onderzoek Conclusie en eigen standpunt Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland Inplanting van nieuwe bedrijven zoals autoassemblage (Renault, Mercedes e.a.)

Welk beeld van de industrie wordt geïllustreerd door de foto’s? 4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Welk beeld van de industrie wordt geïllustreerd door de foto’s? Exploratie Ordening Probleemstelling en onderzoek Conclusie en eigen standpunt Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland De ondergrond is rijk aan ertsen, vooral ijzererts en non-ferro. De meeste mijnen worden ontgonnen in dagbouw.

Welk beeld van de industrie wordt geïllustreerd door de foto’s? 4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Welk beeld van de industrie wordt geïllustreerd door de foto’s? Exploratie Ordening Probleemstelling en onderzoek Conclusie en eigen standpunt Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland Hightechindustrie met robots, stelt dus weinig ongeschoolden te werk.

% Ethanol in Gasoline (gasohol) 4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Exploratie Waaruit bestaat het energieprobleem van Brazilië en hoe lossen ze het op? Ordening % Ethanol in Gasoline (gasohol) 1977: 4,5 % 1979: 15 % 1981: 20 % 1985: 22 % 1998: 24 % 1999: 20 tot 24 % sinds 2002 20 % tot 25 % Probleemstelling en onderzoek Conclusie en eigen standpunt Brazilië bezit weinig aardolie en steenkool. Ofwel moet men invoeren ofwel vervanging zoeken in waterkracht en afgeleiden uit landbouwproducten(ethanol). Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland

4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Exploratie Ordening Maak een inventaris van de Latijns-Amerikaanse landen en noteer telkens welke ertsen je in de ondergrond vindt. Probleemstelling en onderzoek Conclusie en eigen standpunt Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland

4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Welke tendens stel je vast in de uitvoer van ertsen van de Latijns-Amerikaanse landen? Exploratie Ordening Probleemstelling en onderzoek Conclusie en eigen standpunt De meeste landen zijn sterk afhankelijk van één of twee exportproducten. Marktschommelingen in vraag of prijs hebben aldus directe gevolgen voor het land in kwestie. Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland

Analyseer de industriekaart volgens het schema van p. 86. 4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Analyseer de industriekaart volgens het schema van p. 86. Exploratie Ordening Probleemstelling en onderzoek Conclusie en eigen standpunt Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland Werkboek p. 27

Analyse van het industrieel vlak voor Z.O.-Brazilië Werkboek p. 27 Invoer uit Z.-Afrika Australië

4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Exploratie Wat zijn sterke en zwakke punten van de regio? Welke grondstoffen moet Brazilië noodgedwongen invoeren? Ordening Probleemstelling en onderzoek Conclusie en eigen standpunt Troeven Remmingen Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland Veel delfstoffen (Fe - non-ferro) Weinig steenkool en aardolie Afhankelijk van invoer Werkboek p. 27

Verklaar de lokalisatie van de autonijverheid in Z.O.-Brazilië. 4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Verklaar de lokalisatie van de autonijverheid in Z.O.-Brazilië. Exploratie Ordening Probleemstelling en onderzoek De autonijverheid is gericht op de export, vandaar gelokaliseerd dicht bij de grote havens: Santos – Rio – São Paulo. Conclusie en eigen standpunt Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland

4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Verklaar de evolutie in de verhouding tussen industriële productie en werkgelegenheid. Exploratie Ordening Probleemstelling en onderzoek De industriële tewerkstelling daalt maar de productie verhoogt, dit wijst op grotere productiviteit. Conclusie en eigen standpunt Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland

4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Verklaar de evolutie in de verhouding tussen industriële productie en werkgelegenheid. (actualisering) Exploratie Ordening Probleemstelling en onderzoek Conclusie en eigen standpunt Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland 1985 = 100

4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Hoe komt het volgens jou dat de buitenlandse schuld zo hoog blijft? Doe voorstellen die zo’n land kunnen helpen uit de schuld te geraken. Exploratie Ordening Probleemstelling en onderzoek Conclusie en eigen standpunt Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland

Buitenlandse schuld Export Handels-overschot 4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Exploratie De buitenlandse schuld bleef hoog, omdat Brazilië geen groot handelsoverschot kon maken, veel interesten moest betalen en veel energie moet invoeren. (zie verder statistieken) Recent (2005) is de handelsbalans positief en is de situatie verbeterd. Ordening Probleemstelling en onderzoek Conclusie en eigen standpunt Buitenlandse schuld Export Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland Handels-overschot

4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Exploratie De buitenlandse schuld bleef hoog omdat Brazilië geen groot handelsoverschot kon maken, veel interesten moest betalen en veel energie moet invoeren. (zie verder statistieken) Recent (2005) is de handelsbalans positief en is de situatie verbeterd. Ordening Probleemstelling en onderzoek Conclusie en eigen standpunt Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland

4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Actualisering Exploratie Economie van Brazilië Munteenheid 1 real (R$) = 100 centavos Inflatie Minder dan 10 % per jaar Nationaal product € 1100 miljard (euro) Economische groei 4,3 % (2000), 1,3 %(2001), 1,9 % (2002), -0,2 (2003), 3,5 à 4 % (2004) Inflatie (IPCA-index) 12,5 % (2002), 9,3 % (2003), 6,5 % (2004) Werkloosheid 12,2 % (2003) Uitvoer VS$ 55,1 miljard (2000); 58,2 (2001); 60,4 (2002); 73,1 (2003) Invoer VS$ 55,8 miljard (2000), 55,6 miljard (2001); 47,4 miljard (2002); 48,3 miljard (2003) Buitenlandse schuld VS$ 214,9 miljard (2003) Ordening Probleemstelling en onderzoek Conclusie en eigen standpunt Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland http://www.pinokio.nl/r_brazilie.html

Export per economische sector 4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Actualisering Exploratie Export per economische sector Ordening Probleemstelling en onderzoek Conclusie en eigen standpunt Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland http://www.pinokio.nl/r_brazilie.html

4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Actualisering Exploratie Geografische verdeling export, 1997 en 2004 (VS$ miljard) Ordening Probleemstelling en onderzoek Items % van totaal Totaal export 53,0 100,0 90,6 EU 14,5 27,4 22,6 25,0 VS 9,4 17,8 18,9 20,9 Argentinië 6,8 12,8 7,5 China 1,1 2,1 5,5 6,1 Mexico 0,8 1,6 3,6 4,0 Japan 3,1 5,8 2,6 2,9 Andere 17,3 32,7 30,5 33,7 Rusland 1,4 1,7 Iran 0,2 0,5 1,2 1,3 Zuid-Afrika 0,3 0,6 0,9 1,0 1997 2004* Conclusie en eigen standpunt Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland http://www.pinokio.nl/r_brazilie.html

Precision instruments 4 Z.O.-Brazilië, grondstoffen- en industrierijk Thema 6: Verscheidenheid van industriële regio’s Actualisering Exploratie Samenstelling buitenlandse handel US$ mn % % change Ore 155 16 49 Fuel & lubricants 165 29 Transport equipment 116 12 19 Fertilizers 119 21 184 Metallurgic products 107 11 18 Electronics 92 20 Mechanical equipment 103 10 50 Chemicals 68 23 Meats 9 35 Other chemicals 56 94 Wood 70 7 53 Plastics 32 6 Oil & derivatives 60 4 3 Soy 58 Fibers 38 Paper & pulp 5 Precision instruments 15 Textiles 45 Copper 2 27 Paper 30 Other 108 -41 -7 -3 Total 995 100 562 Export (4/30/04) Import (4/30/04) Bron: Banco Central Do Brasil Ordening Probleemstelling en onderzoek Conclusie en eigen standpunt Latijns-Amerika leverancier van grondstoffen Z.O.-Brazilië, industrieel hart Afhankelijk van het buitenland http://www.pinokio.nl/r_brazilie.html

Samenvatting http://www.pinokio.nl/r_brazilie.html