Brein & Cognitie Hoe onderzoek je het brein Brein & Cognitie Hoe onderzoek je het brein? Anatomie van het brein Evolutie van het brein
Hoe onderzoek je het brein? Postuum Beschadigingen Dieren EEG MRI PET scans fMRI
Postuum Gebied van Broca: taal produceren Gebied van Wernicke: taal begrijpen
Beschadigingen Phineas Gage (1823-1860)
Dieren Single-cell recordings Visuele perceptie: Wat gebeurt er precies met een neuron bij een visuele stimulus?
Dieren Beschadigingen Lashley (1950): Leer muizen route in doolhof Welke hersenbeschadiging zorgt dat ze de route vergeten?
EEG Electroencephalogram Meet elektrische activiteit van de hersenen
EEG Rusttoestand: Positief en negatief geladen deeltjes zijn in evenwicht Actie-potentiaal: Dit evenwicht wordt door stimulatie verstoord: de neuron vuurt (nerve impulse): neurotransmitters worden verspreid
EEG Gemiddelde EEG-waves: Event-related potentials (ERP)
MRI
MRI MRI-scan: foto van het brein op basis van magnetische resonantie Hersenbloeding:
PET scans Actieve hersengebieden gebruiken meer glucose dan minder actieve gebieden Epilepsie
fMRI MRI (statisch) + meting zuurstof in specifieke hersengebieden (activiteit)
Anatomie van het brein Voorbrein Middenbrein Achterbrein
Voorbrein Cerebrale cortex Basale ganglia Limbisch systeem Thalamus Hypothalamus
Triune brain - MacLean
Cerebrale cortex (neocortex) Frontale kwab Pariëtale kwab Temporale kwab Occipitale kwab
Frontale kwab Aansturen van bewegingen Impulscontrole Planning Probleem oplossen Taal
Pariëtale kwab Integreren van zintuiglijke informatie Ruimtelijk denken
Temporale kwab Gehoor Verbaal geheugen Begrijpen van taal
Occipitale kwab Verwerken van visuele informatie
Voorbrein Cerebrale cortex Basale ganglia Limbisch systeem Thalamus Hypothalamus
Basale ganglia Controle van bewegingen Evolutionair “oud” hersengebied: bij zoogdieren en amfibieën hetzelfde Ziekte van Parkinson: afname van vermogen tot zelf-geïnitieerde bewegingen Ziekte van Huntington: grotere beweeglijkheid
Limbisch systeem Hippocampus Amygdala Septum
Hippocampus Opslaan van nieuwe herinneringen omtrent persoonlijke gebeurtenissen (declaratief geheugen) Korsakoff / Alzheimer
Amygdala Agressie (bij mannen groter dan bij vrouwen - bij castratie krimp van 30%) Angst Herinnering van emotionele gebeurte- nissen Autisme
Septum Woede Angst
Voorbrein Cerebrale cortex Basale ganglia Limbisch systeem Thalamus Hypothalamus
Thalamus Ontvangt auditieve, visuele en tastzintuigelijke informatie Zendt deze info door naar de cerebrale cortex Evolutionair oud
Hypothalamus Bloeddruk (hypo = onder) Hartslag Honger / dorst Slaap-waak ritme Seksuele opwinding Lichaamstemperatuur Vecht / vluchtreactie Evolutionair oud
Anatomie van het brein Voorbrein Middenbrein Achterbrein
Midden- en achterbrein
Middenbrein Superiere colliculi: oogbewegingen Inferieure colliculi: verwerking auditieve informatie Reticulair Activatie Systeem (RAS): handhaven van bewustzijn; beschadiging leidt tot coma; dit systeem wordt uitgeschakeld bij narcose Grijze stof, rode nucleus, substantia nigra, ventraal gebied: controle van beweging
Achterbrein Cerebellum Pons Medulla oblongata
Cerebellum “Kleine hersenen” Motorische coördinatie Multiple sclerose Witte stof: myeline
Pons “Brug” tussen cerebellum en cerebrale cortex Controle van bewegingen Controle van bewustzijn
Medulla oblongata Connectie tussen pons en ruggemerg Controle van ademhaling Controle van hartslag
Wat is de hersenstam? Thalamus Hypothalamus Middenbrein Achterbrein Evolutionair oud; bevat alle onderdelen voor overleving en voortplanting
Linker- en rechterhersenhelft Twee hemisferen Corpus callosum Contralateraal Ipsilateraal
Linker- en rechterhersenhelft Specialisaties: Linkerhersenhelft: taal (Broca / Wernicke / grammatica, klanken), coördinatie van alledaagse bewegingen Rechterhersenhelft: taal (inhoud), ruimtelijke inzicht
Woensdag College door Ingmar Hoofdstuk 3 Sternberg
Volgende week woensdag 10 oktober Presentatie 1 (artikel Biederman): Daniel Reus Discussie: Rory Breuk Presentatie 2 (artikel Tarr): Hessel van der Molen Discussie: Sicco van Sas Presentatie 3 (artikel Robbins): Irma Cornelisse Discussie: Timothy Doolan Presentatie 4 (artikel Gauthier): Djura Smits Discussie: Patrick de Kok