Aristodamos - Dilios project 300: kleine voorbeeldpresentatie (waarin verschil en overeenkomst door elkaar lopen)

Herodotos van Halikarnassos ca v.C. thema van zijn Historiën: het conflict tussen oost en west; ca. voor de helft gewijd aan Ionische opstand t/m Perzische oorlogen ‘Vader van de geschiedschrijving’ kan goed sterke verhalen vertellen geeft vaak alternatieve verhalen

[Herodotos Historiën 7.229] Onder de driehonderd Spartanen waren er twee, Eurytos en Aristodamos geheten, over wie het volgende verhaal in omloop is. De mannen leden allebei aan een acute oogontsteking. Het gevolg was dat Leonidas hen van de dienst had vrijgesteld en dat ze naar Alpenoi waren gegaan om te herstellen. Ze hadden toen ongedeerd naar Sparta kunnen terugkeren als ze het daarover eens waren geworden. En stel dat ze daar niets voor voelden, dan hadden ze ook zij aan zij met de anderen kunnen sterven. Maar nu kwam er van beide mogelijkheden niets, ze bleven maar bekvechten en gaven elkaar geen duimbreed toe. Toen Eurytos hoorde dat de Perzen om de berg heen waren getrokken, riep hij om zijn wapenrusting en trok die aan. Daarna gebood hij zijn knecht hem naar het gevechtsterrein te brengen. Dat gebeurde ook, maar de wapendrager poetste de plaat en Eurytos verloor in het heetst van de strijd het leven. Bij Aristodamos daarentegen was de moed in de schoenen gezonken en hij was in Alpenoi achtergebleven...

[Herodotos, vervolg] Neem eens aan dat het alleen Aristodamos had betroffen en dat hij in zijn eentje ziek naar Sparta was teruggekeerd, of dat zij met z'n tweeën de thuisreis hadden aanvaard, dan hadden de Spartanen volgens mij de zaak nooit zo hoog opgenomen. Maar nu de een was gedood en de ander het excuus dat voor beiden kon gelden, had aangevoerd om daarmee het vege lijf te redden, moesten zij het hem wel hoogst kwalijk nemen.

[Herodotos ] Maar er is nog een andere verklaring, moet je horen. Deze houdt in dat Aristodamos als koerier uit het kamp was gezonden. Nu had hij best op tijd terug kunnen zijn om aan de strijd deel te nemen, maar dat lokte hem niet erg aan. Daarom bleef hij onderweg zolang treuzelen dat hij het leven er heeft afgebracht, terwijl de man die met hem mee op missie was gestuurd, wèl vroeg genoeg terug was om mee te vechten en daarbij de dood heeft gevonden.

[Herodotos 7.231] Hoe het ook zij, na zijn terugkeer in Sparta werd Aristodamos met schimp en smaad overladen. De schande was zó erg dat geen van zijn medeburgers hem vuur wilde geven om de haard aan te steken of een woord met hem sprak. Hij kreeg zelfs de kwalijke bijnaam `Juffershondje'. Later, in de slag bij Plataia, heeft hij zich echter volledig gerehabiliteerd.

2. Overeenkomst: als lafaard die de strijd ontvlucht, wordt je in Sparta met de nek aangekeken 3. Overeenkomst/verschil: een Spartaan met oogprobleem maakt het slotgevecht mee, maar Aristodemos is een lafaard die het moeilijk krijgt in Sparta; Dilios wordt door Leonidas benoemd tot grote bode van Thermopylae 4. Overeenkomst: Dilios en Aristodemos komen terug bij beslissende Slag bij Plataiai Mening: slimme, vanuit de bronnen enigszins verantwoorde oplossing van narratieve probleem dat de traditionele/mythische Slag bij Thermopylae stelt: wie moet verslag doen als alle 300 gedood zijn? 1. Verschil: de ‘slechts’ 300 Spartanen hebben ook knechten bij zich