GIS en infectieziekten in Vlaanderen: de eerste stappen Ruud Mak MD, PhD Arts Infectieziekten Afdeling Toezicht Volksgezondheid Vlaams Agentschap Zorg & Gezondheid RIVM Bilthoven 30 mei 2008

Voorbeelden Meningokokken infecties: evolutie van de incidentie van groep C infecties Hepatitis A gevallen: het lokaliseren van een potentiële infectiebron Mazelen in Antwerpen: lokaliseren gevallen, visualiseren spreiding Koeltorens en legionellose GIS en infectieziekten -30.05.2008

Meningokokken infecties: Epidemiologie van meningokokken infecties Beslissen tot vaccinatiecampagne groep C Impact vaccinatiecampagne op de epidemiologische evolutie van groep C meningokokken infecties in Vlaanderen GIS en infectieziekten -30.05.2008

Evolutie van meningokokken infecties in Vlaanderen Begin jaren 90: stijging van groep B Eind jaren 90: stijging groep C: 30% infecties in 1999 and 2000 Hoogste incidentie van groep B in 1999 In 2001: Steile groei groep C, speciaal in de provincie Antwerpen Voor het eerst meer gevallen van groep C dan van groep B GIS en infectieziekten -30.05.2008

Evolution of meningococcal infections in Flanders 1990-2001 GIS en infectieziekten -30.05.2008

Incidentie van groep C infecties Linken van adresgegevens (postcodes en gemeentes) van gevallen aan de NIS-codes van de arrondissementen Tellen van gevallen per arrondissement Verdeling inwoners per arrondissement Berekenen incidentie per arrondissement Maken van een kaart met de ESRI module in Epi Info GIS en infectieziekten -30.05.2008

Meningococcal infections 2001: incidence of serogroup C Kaartje gemaakt met de ESRI module in Epi-Info. GIS en infectieziekten -30.05.2008

B and C meningococcal infections in Flanders: evolution 1999-2006 start vaccination De vaccinatiecampagne liep van midden 2001 tot begin 2002. In de zomer werden alle kinderen tot 6 jaar gevaccineerd, in het najaar de adolescenten van 14 jaar (samen met tetanus) en van 15 tot 18 jaar. GIS en infectieziekten -30.05.2008

ArcGIS: meer dan kaarten Met ArcGIS software is het gemakkelijker de evolutie van de gegevens te zien in tijd en ruimte Incidentie per arrondissement in verloop van tijd: Gevallen over verschillende jaren Bevolkingsverdeling over verschillende jaren Visualiseren incidentie per arrondissement Openen van de “attribute table” laat de berekende incidentie zien Dus => ArcGIS is meer dan kaarten… Het filmpje werd gemaakt in samenwerking met ESRI Belux. Van de basisdatabase gaat het via tussenstappen naar de cartografie. Geïntegreerd databases en kaarten. GIS en infectieziekten -30.05.2008

Toolbox: van case naar incidentie GIS en infectieziekten -30.05.2008

tussenstappen GIS en infectieziekten -30.05.2008

Bron kaarten AGIV: Agentschap Geografische Informatie Vlaanderen http://www.agiv.be/gis/ Leveren .shape bestanden in ArcGIS GIS en infectieziekten -30.05.2008

Hepatitis A in Vlaams Brabant Plotse stijging aangegeven gevallen hepatitis A in twee provincies in 2003 In Antwerpen plaatsten we vlaggetjes op een grote kaart aan de muur… De gevallen in Vlaams Brabant bevonden zich in een beperkt aantal gemeentes De resultaten van een vragenlijst wezen op een mogelijk gemeenschappelijke infectiebron: filet américain van een slager De slagerij ligt midden in de buurt van de gevallen Het in kaart brengen van de gevallen gebeurt zoals John Snow dit deed in Londen voor de gevallen van cholera rond een waterpomp. GIS en infectieziekten -30.05.2008

GIS en infectieziekten -30.05.2008

H: huis met 1 of meer gevallen. De slager leverede blokjes rundvlees bestemsd om verder te bereiden tot filé américain préparé. In Antwerpen was er ook een clustering rond een broodjeszaak. GIS en infectieziekten -30.05.2008

Mazelen in Antwerpen Sedert September 2007 werden meerdere gevallen van mazelen aangegeven bij personen van de Joodse gemeenschap in Antwerpen De gevallen in deze uitbraak waren gelinkt aan gevallen in de UK Opnieuw: het in kaart brengen van de gevallen geeft snel een visueel beeld Gemakkelijk te maken als je beschikt over de XY-coördinaten GIS en infectieziekten -30.05.2008

Geolocator Vlaanderen: X en Y Adreslijst, vb. in Excel: gemeente, postcode, straat, nummer Verificatie correctheid van adres, eventueel voorstel tot verbetering Feedback percentage correctheid adres Automatisch genereren X en Y coördinaten In ArcView -> Tools: Add XY Data De geolocator is gemaakt door ESRI Belux in excel, importeert data van AGIV, die data ter beschikking stelt via mercator. GIS en infectieziekten -30.05.2008

GIS en infectieziekten -30.05.2008

GIS en infectieziekten -30.05.2008

Legionellose en koeltorens Uitbraken van legionellose (veteranen ziekte) gelinkt aan besmette koeltorens werden uitgebreid in de literatuur beschreven Het team milieugezondheid is begonnen met het inventariseren van alle koeltorens in Vlaanderen Als oefening brachten we de koeltorens met bufferzones van 250m, 500m en 1000m en de gevallen van vorig jaar in een kaart bijeen GIS en infectieziekten -30.05.2008

GIS en infectieziekten -30.05.2008

GIS en infectieziekten -30.05.2008

GIS en infectieziekten -30.05.2008

GIS en infectieziekten -30.05.2008

ArcGIS en gezondheid Duidelijke weergave gegevens Dynamische voorstellingen Ingebouwd modules om gegevens intern om te rekenen naar cartografie Uiteindelijk doel: sneller en adequater ontdekken en uitschakelen van bronnen van infecties Natuurlijk: dit zijn maar de eerste stappen… GIS en infectieziekten -30.05.2008

From John Snow to ArcGIS 9.2 Kaartje van Epi-Info die ook met ArcGIS applicaties werkt. GIS en infectieziekten -30.05.2008