VIGeZ vzw, ©2010, Gezondheidsraden en daden1 Gezondheidsraden en -daden Wie doet wat? Bruno Buytaert Kapellen, 18 maart 2010

VIGeZ vzw, ©2010, Gezondheidsraden en daden2 Lokaal gezondheidsbeleid omvat het planmatig en gecoördineerd opzetten, uitvoeren en evalueren van elkaar versterkende acties die gericht zijn op het behoud en de verbetering van de gezondheid van de burgers in de gemeente en op het wegwerken van gezondheidsverschillen tussen groepen van bewoners in de gemeente.

VIGeZ vzw, ©2010, gezondheidsraad en daad3

4 Gezondheidsbeleid maak je samen 1. VerkennenAl OK In Proces Te doen We kennen de gezondheidsproblemen en hun oorzaken cijfermatig: bevolking & risicogroepen in de ervaring van partners  We weten kennis te vinden over een effectieve aanpak en over de slaagkansen  We hebben zicht op het bestaande gezondheidsaanbod en op de behoeften van de bewoners en specifieke doelgroepen  Alle partners delen een ruime visie op gezondheid 

VIGeZ vzw, ©2010, gezondheidsraad en daad5 Gezondheidsbeleid maak je samen 2. OrganiserenAl OK In Proces Te doen We hebben doelgroepen, organisaties en beroepsgroepen betrokken bij de beleidskeuzes  We passen het gemeentelijk gezondheidsbeleid in in het gezonde gemeentebeleid en met aanverwante beleidsdomeinen  We hebben concrete en meetbare doelen  We hebben de voorwaarden voor actie(s) optimaal gemaakt 

VIGeZ vzw, ©2010, gezondheidsraad en daad6 Gezondheidsbeleid maak je samen 3. UitvoerenAl OK In Proces Te doen We hebben goede voorbeelden uitgezocht en aangepast  We hebben één of meerdere actieplannen samen uitgewerkt  Per gezondheidsthema (zorgtoegankelijkheid, tabak)  Per doelgroep/setting (senioren, kansarme buurt)  Per dwarsdoorsnee (woonzekerheid, sociale cohesie)  Per jaar  We blijven communiceren 

VIGeZ vzw, ©2010, gezondheidsraad en daad7 Gezondheidsbeleid maak je samen 4. EvaluerenAl OK In Proces Te doen We beschikken over indicatoren waarvan we de beginsituatie kennen  Gezondheidsmonitor  We hebben realistische evaluatiedoelen  Korte termijn= voorwaarden vervuld  Middellange= gedragsdverandering  Lange termijn= gezondheidswinst  We gebruiken evaluatiegegevens to prove én to improve  Gepaste evaluatiemethodieken  Analyse en interpretatie 

VIGeZ vzw, ©2010, gezondheidsraad en daad8 Gezondheidsbeleid maak je samen 5. VerankerenAl OK In Proces Te doen We beschikken over beleidsmatige en financiële mogelijkheden op lange termijn  Projecten worden in de reguliere werking opgenomen  We delen onze ervaringskennis 

VIGeZ vzw, ©2010, gezondheidsraad en daad9 Top Down ?? Raad = implementatiekanaal voor projecten en programma’s Aanpassen aan doelgroep en aan mogelijkheden van de organisatie of zorgverstrekker Besmetten van de achterban Vernieuwers nodig Gemeentelijke hulpbronnen: (financiële) steun, gezondheidsmonitor, partners, kennisdeling, andere gemeentelijke diensten Aansluiten bij campagnes en (Vlaamse) projecten vb dementievriendelijke gemeente, fit in ons hoofd, stappen

VIGeZ vzw, ©2010, gezondheidsraad en daad10 Gezondheidsraad in daden Ketenaanpak Organisaties werken in elkaars verlengde De doelgroep wordt niet belemmerd in zijn voortgang Projectgroep projectontwikkeling en –coördinatie Begeleiden de praktische en concrete uitvoering Met projectbegeleider Klankbordgroep (ervarings-)deskundigen geven advies of feedback over product of aanpak ‘vraagsteller’ steeds betrekken Stuurgroep globale projectontwikkeling en – aansturing adviezen voor ondersteunende maatregelen beslissend, adviserend, coördinerend

VIGeZ vzw, ©2010, gezondheidsraad en daad11 Bottum Up ! Participatie van doelgroep(-en) In projecten: succesfactor, geen succesformule In zorgaanbod: lokale impact op ervaren drempels bij zorg (cure en care en preventie) en bij zorgbeleid In beleid: werkvormen die individuele problemen overstijgen Voorbeeld ouderenparticipatie Rechtstreeks bevragen in eigen omgeving Peer educators: gezondheidsambassadeurs, opgeleide BOEBSers, … Mantelzorgers: familie, buren, vrienden, vervoerdienst,.. Professionele zorgers en seniorenorganisaties seniorenraad

VIGeZ vzw, ©2010, gezondheidsraad en daad12 Bottum Up: Vergelijking bevolking-werkveld

VIGeZ vzw, ©2010, gezondheidsraad en daad13 Bottum up: Prioriteiten partners Voorbeeld beleidsprocedure Eindhoven : 'Samen gezond' past in 'Samen leven' past in 'Samen stad‘  draagveld = de stad, niet enkel de stadsdiensten  partners : gezondheidszorg, welzijn, wonen, belangengroepen, …  verschillende maatschappelijke ronden : gespreksronde met 15 tal partners (directeur+GGD) : werkdocument schriftelijke reacties van de partners werkbijeenkomsten rond 6 thema's met 120 vertegenwoordigers Vlaanderen: lokaal gezondheidsbeleid past in lokaal sociaal beleid, past in strategische meerjarenplannen

VIGeZ vzw, ©2010, gezondheidsraad en daad14 Van gemeentelijk gezondheidsbeleid naar gezond gemeentebeleid Gemeente/OCMW beleid Is gezondheid een expliciet doel? Samenwerking meerdere sectoren aan gemeenschap- pellijk doel gezondheidsbeleid Integraal gezondheidsbeleid Heeft het beleid (mogelijk) effecten op gezondheid? Samenwerking meerdere sectoren aan gemeenschappelijk doel Sectoraal beleid (met mog.gezondheids- effecten) Integraal beleid (met mog. gezondheids- effecten) Overig beleid Nee Ja Nee Ja

VIGeZ vzw, ©2010, gezondheidsraad en daad15 Iedereen doet mee! 1. Zet uw gezondheidsbril op Voor woonbeleid, milieu, mobiliteit, seniorenbeleid, jeugdbeleid, onderwijsbeleid, gehandicaptenbeleid, verzorgingsbeleid, diversiteit, armoedebestrijding,… Instrumenten: gezondheidseffectscreening, quick scan 2. Zoek uw gezondheidsoorzaken Zoek naar welk beleid er de voorwaarden voor gezond leven in een gezonde omgeving kan beïnvloeden Instrument: determinantenanalyse

VIGeZ vzw, ©2010, gezondheidsraad en daad16 Uit het Ottawa Charter ( 1986) “ The aim must be to make the healthier choice the easier choice for policy-makers as well. ”